ETKİLEŞİM YERİ OLARAK MAHALLENİN SOSYAL HAYATTAKİ İŞLEVLERİ: TAMZARA MAHALLESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2017, Sayı: 12, 427 - 437, 01.12.2017

Doruk Görkem Özkan Abdullah Çiğdem Sinem Dedeoğlu Özkan

Öz

Mahalle, dünden bugüne temelinde insan olan mekânsal bir birim oluşumdur. Mahallenin sahip olduğu fiziksel özellikler ile insanlar arasında yoğun bir etkileşim söz konusudur. Bu nedenle mahalle kültürünün sürekliliği için çevresel faktörler, bireysel faktörler ve sosyal faktörler oldukça önemlidir. Mahalle kültürü 16. Yüzyılda oluşmuş ve 1980’lerin sonlarına kadar bu özelliğini baskın bir şekilde korumuştur. Osmanlı kentinde mahalle, fiziki ve sosyal bir birimdir. Osmanlı kentinde mahalleler farklı işlevler üstlenseler de, sosyal işlevleri her zaman ön planda olmuştur. Bu işlevler günümüze kadar devam etse de, artan nüfus beraberinde konut sayısının artışı, geleneksel mahalle kültürünün bozulmasına neden olmuştur. Bu çalışma günümüzde mahallelerin sosyal açıdan hangi işlevleri sağlaması gerektiğini Tamzara Mahallesi özelinde incelemiştir. Böylelikle mahallelerin kimliğini oluşturan çevresel özelliklerin hangi sosyal boyutlara olanak sağladığı açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yer, Mahalle, Tamzara, Topluluk Duygusu

SOCIAL LIFE FUNCTIONS AS A PLACE OF INTERACTION: TAMZARA NEIGHBORHOOD SAMPLE

Öz

The neighborhood is the formation of a spatial unit that is human on the ground today. There is intense interaction between people and the physical characteristics that the neighborhood has. For this reason, environmental factors, individual factors and social factors are very important for the continuity of neighborhood cultures. The culture of the neighborhood formed in the 16th century and maintained this feature predominantly until the end of the 1980s. The neighborhood is a physical and social unit in the Ottoman city. In the Ottoman city, social functions have always been frontal, even as neighborhoods have different functions and supersensibilities. Although these functions continue until daylight, the increase in the number of houses accompanying the growing population has caused the degradation of traditional neighborhood cultures. This study has examined in detail the functions of the neighborhoods in terms of social aspects. Thus, it is explained which social dimensions allow the environmental features that constitute the neighborhoods.

Anahtar Kelimeler

Place, Neighborhood, Tamzara, Sense of Community

Kaynakça

• Proshansky, H. M. (1978). The city and self-identity. Environment and behavior, 10(2), 147-169.
• Hasol, D. (1993). Dictionary, architecture+ building: English, French, Turkish. Yem Yayın.
• Gür, Ş. Ö. (1996). Mekan örgütlenmesi. Gür Yayıncılık.
• Cresswell, T. (2004). Defining place. Place: A Short Introduction. Malden, MA: Blackwell Ltd, 12.
• Özkan, D. G. (2017). Kentsel Açık Mekan Çevresel Özelliklerinin Yere Bağlılık Duygu- su Üzerindeki Etkileri: K.T.Ü. Kanuni Kampüsü Örneği. Doktora Tezi, Kara- deniz Teknik Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Kyle, G., Graefe, A., Manning, R., & Bacon, J. (2004). Effects of place attachment on users’ perceptions of social and environmental conditions in a natural set- ting. Journal of environmental psychology, 24(2), 213-225.
• Düzbakar, Ö. (2003). Osmanlı Döneminde Mahalle ve İşlevleri, Sosyal Bilimler Dergisi, 4, (5), 97-108.
• TDK. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=MAHALLE (URL 1), 20 Eylül 2017.
• Turgut Cansever, T. (2010). Kubbeyi Yere Koymamak, Timaş Yayınları, İstanbul, s. 154.
• Turan, A. Ç. I. K. (2014). Mahalle ve camii: Osmanlı İmparatorluğu’nda mahalle tipleri hakkında Trabzon üzerinden bir değerlendirme. Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM, 35(35), 001-039.
• Ergenç, Ö. (1984). Osmanlı şehrindeki “mahalle” nin işlev ve nitelikleri üzeri- ne. Osmanlı Araştırmaları, 4(4).
• Crow, Graham (2007). “Community”, The Blackwell Encyclopedia of Sociology içinde. (Editör: George Ritzer). Oxford: Blackwell Publishing, s.617-620.
• Bruhn, J. G. (2011). The sociology of community connections. Springer Science & Business Media.
• McMillan, D. W., & Chavis, D. M. (1986). Sense of community: A definition and the- ory. Journal of community psychology, 14(1), 6-23.
• Şensoy, N. (2012). Konut Yerleşimlerinde Dış Mekân Kullanımlarının Sosyal Etkileşim Yönünden İncelenmesi: TOKİ Atakent Sitesi Örneği (Ankara). Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Düzce Üniversitesi, Düzce.
• Baday, Ö. N. (2011). Modern kent mekanlarında mahallenin konumu (Doctoral dissertation, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Chhabra, D. (2001). Heritage tourism: An analysis of perceived authenticity and economic ımpact of the scottish highland games in North Carolina (Published Doctoral The- sis). North Caroline State University, North Carolina.
• Can, Ç.Ü. ve Van, M. (2017). Kültürel Miras Alanındaki Kültür Festivallerinin Turizme Etkisi: Güzelyurt Türk – Yunan Dostluk, Kültür ve Turizm Festivali Örneği, Journal of kesit academy, 3, (9), sç405-412.
• Özdemir, R. (1986). XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Ankara. Kültür ve turizm bakanliği ya- yınları, s.75.