Öz
"Yerin tasviri" anlamına gelen coğrafyadaki türleri ve görünüşleri ifade etmek için çeşitli coğrafi terimlere ihtiyaç duyulmuştur. Bu coğrafi terimler halk arasındaki türlü kelimelerin bilimsel bir tanımı yapılarak ortaya çıkarılabileceği gibi, halk arasında çeşitli sebeplere bağlı olarak yer tutamamış kavramların ana dildeki kelimelerle karşılanacak şekilde bulunması, türetilmesi şeklinde de olabilir. Yerel coğrafi terimler üzerine yapılan bu çalışmada Yozgat'ın Yerköy ilçesine bağlı köylerdeki alan araştırması sonunda bölgeden ölçünlü dilde bulunmayan ya da ölçünlü dilde bilinirlilik düzeyi düşük olduğu değerlendirilen 65 coğrafi terime yer verilmiş ve bunların geçtiği yer adları gösterilmiştir. Yöre insanından ve sözlüklerden elde edilen bilgiler doğrultusunda bu coğrafi terimlerin anlam çerçeveleri belirlenmeye ve açıklanmaya çalışılmıştır. Standart dilde kullanılmayan ya da bilinirlik düzeyi düşük olan bu terimlerin derlenmesi toponimi ve leksikoloji çalışmaları için faydalı olacaktır.
Anahtar Kelimeler
Yerköy ilçesi yerel coğrafi terimler mikrotoponim sözcükbilim lexicology .
Kaynakça
- Clauson, Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, University Press, Oxford.
- Gülensoy, Tuncer (2011), Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Söz- lüğü, TDK Yayınları, Ankara.
- Günay, Emrullah (1996), “Toponimik Terimlerin Sınıflandırılması”, Türk Dili ve Ede- biyatı Dergisi, Sayı 540, ss.619-630.
- Güncel Türkçe Sözlük (www.tdk.gov.tr; erişim 14.01.2014).
- İzbırak, Reşat (1975), Coğrafya Terimleri Sözlüğü, Mektupla Öğretim Merkezi Yayınla- rı, Ankara.
- Korkmaz, Zeynep (1992), Gramer Terimleri Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara.
- Kurgun, Levent (2002), Denizli İli Yer Adları, Basılmamış Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
- Öngör, Sami (1980), Coğrafya Terimleri Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara.
- Şahin, İbrahim (2011), “Yeradıbilimi Araştırmalarında Mikrotoponiminin Yeri, Önemi ve Araştırma Yöntemi: Tırnak Köyü Örneği”, Turkish Studies, Vol: 6/1, ss. 1807- 1830.
- ---------------- (2013), “Türkiye Yeradbiliminde Terim ve Tür Sınıflandırması Sorunları”, Avrasya Terim Dergisi, 1 (1): 46 - 58).
- ------------------(2014), “Karaburun (Silikyeradlarında) Mikrotoponimlerinde Görülen Coğrafi Terimler, Dil Araştırmaları Dergisi, S. 14, s. 171-187.
- Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü (1993), C. I-XII, Türk Dil Kurumu, Anka- ra.
- Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü ( www.tdk.gov.tr; erişim: 02.01.2014).
- Üşenmez, Emek (2008), “Terimsel Açıdan Divanu Lugati’t-Türk”, Akademik Araştır- malar Dergisi, 2008 Kaşgarlı Mahmud Özel Sayısı (Kasım 2008-Ocak 2009), ss. 166-181.
- www.tdk.gov.tr (erişim: 01.05.2016 - 08.03.2017)
- Yeni Tarama Sözlüğü (Düzenleyen Cem Dilçin) (1983), TDK Yayınları, Ankara.
- Yerbilim Terimleri Sözlüğü (www.tdk.gov.tr; erişim: 02.07 - 19.12.2013).
- Zülfikar, Hamza (1991), Terim Sorunları ve Terim Yapma Yolları, TDK Yay., Ankara.
Öz
Various geographical terms were needed to express the genres and appearances in the geography, which means "to represent the place". These geographical terms may be derived by making a scientific definition of the various words between the people, or by deriving the concepts that are not occupied by the people for various reasons to be covered by the words on the main axis. In this study on the local geographical terms, 65 geographical terrains evaluated as having low level of awareness level on the level of the province with no standardized area at the end of the field survey in the villages connected to the Yerköy district of Yozgat were shown and their place names were shown. In the direction of the information obtained from local people and dictionaries, the meaning frames of these geographical terms have been tried to be determined and explained. The compilation of these terms, which are not used on the standard language and have a low level of awareness, will be useful for toponymy and lexicology studies
Anahtar Kelimeler
Yerköy district local geographical terms microtoponymy lexicology
Kaynakça
- Clauson, Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, University Press, Oxford.
- Gülensoy, Tuncer (2011), Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Söz- lüğü, TDK Yayınları, Ankara.
- Günay, Emrullah (1996), “Toponimik Terimlerin Sınıflandırılması”, Türk Dili ve Ede- biyatı Dergisi, Sayı 540, ss.619-630.
- Güncel Türkçe Sözlük (www.tdk.gov.tr; erişim 14.01.2014).
- İzbırak, Reşat (1975), Coğrafya Terimleri Sözlüğü, Mektupla Öğretim Merkezi Yayınla- rı, Ankara.
- Korkmaz, Zeynep (1992), Gramer Terimleri Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara.
- Kurgun, Levent (2002), Denizli İli Yer Adları, Basılmamış Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
- Öngör, Sami (1980), Coğrafya Terimleri Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara.
- Şahin, İbrahim (2011), “Yeradıbilimi Araştırmalarında Mikrotoponiminin Yeri, Önemi ve Araştırma Yöntemi: Tırnak Köyü Örneği”, Turkish Studies, Vol: 6/1, ss. 1807- 1830.
- ---------------- (2013), “Türkiye Yeradbiliminde Terim ve Tür Sınıflandırması Sorunları”, Avrasya Terim Dergisi, 1 (1): 46 - 58).
- ------------------(2014), “Karaburun (Silikyeradlarında) Mikrotoponimlerinde Görülen Coğrafi Terimler, Dil Araştırmaları Dergisi, S. 14, s. 171-187.
- Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü (1993), C. I-XII, Türk Dil Kurumu, Anka- ra.
- Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü ( www.tdk.gov.tr; erişim: 02.01.2014).
- Üşenmez, Emek (2008), “Terimsel Açıdan Divanu Lugati’t-Türk”, Akademik Araştır- malar Dergisi, 2008 Kaşgarlı Mahmud Özel Sayısı (Kasım 2008-Ocak 2009), ss. 166-181.
- www.tdk.gov.tr (erişim: 01.05.2016 - 08.03.2017)
- Yeni Tarama Sözlüğü (Düzenleyen Cem Dilçin) (1983), TDK Yayınları, Ankara.
- Yerbilim Terimleri Sözlüğü (www.tdk.gov.tr; erişim: 02.07 - 19.12.2013).
- Zülfikar, Hamza (1991), Terim Sorunları ve Terim Yapma Yolları, TDK Yay., Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Sayı: 12 |