DEĞİŞEN TURİSTİK EĞİLİMLERE BİR CEVAP: KIRSAL TURİZM VE TÜRKİYE UYGULAMALARI

Yıl 2017, Sayı: 9, 131 - 143, 01.06.2017

Utku Ongun

Öz

Türkiye’de genellikle kırsal turizm denilince, kırsal alanlardaki çiftlik sahipleri tarafından gerçekleştirilen turizm faaliyetleri ile hafta sonları günübirlik yapılan piknik türü faaliyetler akla gelmektedir. Ancak son yıllardaki turist eğilimindeki değişimle birlikte kırsal turizm algısında da farklılıklar göze çarpmaktadır. Kentlerin yoğun temposundan kurtulmak isteyen kişiler ellerine geçen kısa bir tatil fırsatını bile kırsal alanlarda geçirmek için çaba harcamaktadırlar. Kişilerin gerek doğaya olan saygılarının artması gerekse ekolojik ürünleri tercih etme nedenleri kırsal turizme olan ilgiyi bir kat daha arttırmıştır. Coğrafi özellikler açısından Türkiye göz önüne alındığında kırsal turizm potansiyelinin yüksek olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin değişik coğrafi bölgelerindeki kırsal turizm faaliyetlerinden örnekler vererek kırsal turizmin yerel halka katkıda bulunmasını sağlamaktır. Ayrıca Türkiye’nin kırsal turizm uygulamalarında zaman içindeki gelişim evreleri ve kırsal turizm katılımcı kitlesinin sosyo-kültürel özelliklerine değinilmiştir. Bu amaç doğrultusunda öncelikle ikincil verilerden faydalanılarak literatür taraması yapılmış olup çalışma üç bölümden oluşturulmuştur. Birinci bölümde kırsal turizm kavramı ve kırsal turizmin katkılarına çevresel, ekonomik ve sosyo-kültürel değinilmiştir. İkinci bölümde ise, kırsal turizmin zaman içindeki gelişim evreleri göz önüne alınarak Türkiye’deki uygulamalarından örnekler verilmiştir. Son bölümde ise Türkiye’nin kırsal turizmden daha etkin faydalanabilmesi için öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kırsal Turizm, Kırsal Turizmin Katkıları, Türkiye’de Kırsal Turizm.

AN ANSWER TO CHANGING TOURISM TRENDS: RURAL TOURISM AND TURKEY'S PRACTICES

Öz

When ıt is said rural tourism, ıt is generally considered in Turkey tourism activities carried out by farm owners in rural areas and activities like picnic had at the weekends. However, with change in tourist tendency in recent years, changes in the perception of rural tourism are striking. People who want to get rid of the intensive tempo of cities are trying to spend even a short vacation opportunity in rural areas. Both increase in people’s respect for the natüre and reasons for them to prefer ecological products have increased by an extra ordinary amount in rural tourism. When considering Turkey in terms of geographical characteristics, it is seen that rural tourism potential is high. The aim of this study is to provide examples of rural tourism activities in different geographical regions of Turkey, thus ensuring that rural tourism contributes to the local community. Besides, development stages of Turkey over time on rural tourism applications and socio-cultural characteristics of rural tourism participant mass are mentioned about. In accordance with this purpose, literatüre searches have been made using secondary data and this study is composed of three parts. In first part of the study, rural tourism concept and its contributions environmental, economic and socio-cultural have been mentioned about. In second part, applications of rural tourism in Turkey have been given for example by taking into consideration its development stages overtime. In the last part, suggestions are presented to enable Turkey to benefit from rural tourism more effectively.

Anahtar Kelimeler

Rural Tourism, Contributions of Rural Tourism, Rural Tourism in Turkey.

Kaynakça

• Akça, H. Esengün, K. ve Sayılı, M. (2001). Kırsal alanların kalkınmasında kırsal turizmin rolü, Standard Dergisi, Şubat, 29-35.
• Albayrak, A. (2013). Alternatif turizm, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Akbulak, C. (2016). Ardahan ilinde kırsal turizm potansiyelinin sayısallaştırılmış swot analizi ile değerlendirilmesi, Humanitas Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (7), 1-30.
• Aydın, O. (2012). AB’de kırsal turizmde ilk 5 ülke ve Türkiye’de kırsal turizm, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14 (23), 39-46.
• Babayev, Ə. (2016). Kırsal turizme kavramsal yaklaşım, kırsal turizmin önemi ve etkileri: Türki- ye örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: CİEP Özel Sayısı, 534-542.
• Bilgiç, F. Şen Demir, Ş. ve Büyük İşler, D. (2016). Alternatif turizmde yeni bir saha: lavanta bah- çeleri, 17. Ulusal Turizm Kongresi “Akademi Sektör Buluşması”, (s. 613-619). 20-23 Ekim, Muğla: Detay Yayıncılık.
• Ceylan, S. (2014), Mamak (Çanaklı) Beldesinde (Ağlasun-Burdur) geleneksel yöntemlerle sürdü- rülen toprak kap üretiminin kırsal turizm bağlamında irdelenmesi, Doğu Coğrafya Der- gisi, Yıl: 19, Sayı: 32,Temmuz, 231-242.
• Ceylan, S. ve Demirkaya, H. (2009). Kış turizmine bağlı olarak gelişen bir kırsal yerleşme: Çoba- nisa köyü (Isparta), Doğu Coğrafya Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 21, 79-94.
• Çeken, H. Dalgın, T. ve Çakır, N. (2012). Bir alternatif turizm türü olarak kırsal turizmin gelişi- mini etkileyen faktörler ve kırsal turizm etkileri, Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 2 (2), 11-16.
• Çeken, H. Karadağ, L. ve Dalgın, T. (2007). Kırsal kalkınmada yeni bir yaklaşım kırsal turizm ve Türkiye’ye yönelik teorik bir çalışma, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 7 (1), 1-14.
• Çolak, O. (2009). Turistik ürün çeşitleme kapsamında kırsal turizm ve kırsal turizm işletmeciliği: Şirin- ce örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Gürbüz, İ. B. Erol, A. O. ve Yavuz, O. (2002). Dünyada ve Türkiye’de kırsal turizm, (s. 421-425). Türkiye V. Tarım Ekonomisi Kongresi, 18-20 Eylül, Erzurum.
• Haberal, H. (2015). Turizmde alternatif, ekolojik turizm - doğa turizmi - kırsal turizm - yayla turizmi, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kiper, T. (2006). Safranbolu Yörükköyü peyzaj potansiyelinin kırsal turizm açısından değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Köroğlu, A. ve Köroğlu, Ö. (2006). Kırsal turizmin yöre kalkınmasındaki rolü: Buldan yöresi kırsal turizm potansiyeli, Buldan Sempozyumu, 23-24 Kasım, 233-242.
• Küçükaltan, D. (1997). Trakya ekonomisi için bir bölgesel kalkınma modeli: kırsal turizm, 7. Ulusal Bölge Bilimi Bölge Planlama Kongresi, 1. Kitap, 20 - 22 Ekim, İzmir: Pro-Ofset Matbaacı- lık.
• Ongun, U. (2015). Kırsal turizmin kırsal kalkınmaya etkisi: Şirince örneği, Yayınlanmamış doktora tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Ongun, U. Gövdere, B. ve Çiçek, U. (2016). Yeşilova’nın kırsal turizm potansiyelinin swot anali- zi ile değerlendirilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 16, 75-88.
• Ongun, U. Gövdere, B. ve Kaygısız Durgun, A. (2015a). Burdur ilinin kırsal turizm potansiyeli- nin değerlendirilmesi: sorunları ve çözüm önerileri, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sos- yal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 12, 99-116.
• Ongun, U. Gövdere, B. ve Kaygısız Durgun, A. (2015b). Isparta ili kırsal alanlarında yapılabile- cek kırsal turizm türlerinin kırsal kalkınmaya etkisi, International Journal of Social and Economic Science, 5 (1), 122-131.
• Ongun, U. Sop, S. A. Yeşiltaş, M. ve Akıncı Ekiztepe, B. (2017). Alternatif bir ekoturizm merke- zinin incelenmesi: Lisinia Doğa örneği, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), Cilt: 9, Sayı: 16, 49-60.
• Soykan, F. (1999), Doğal çevre ve kırsal kültürle bütünleşen bir turizm türü: kırsal turizm, Ana- tolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Yıl: 10, Mart- Haziran, 67-75.
• Soykan, F. (2001). Ege Bölgesi’nden kırsal turizme özgün bir örnek: Şirince Köyü (Selçuk/İzmir), Maltepe Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Dergisi, Sayı: 1, 151-176.
• Soykan, F. (2003). Kırsal turizm ve Türkiye turizmi için önemi, Ege Coğrafya Dergisi, 12, 1-11.
• Soykan, F. (2004). Bir turizm coğrafyası araştırması: kırsal alanların turizm potansiyelinin saptanması ve Şirince köyüne (İzmir) uygulanması, Bornova, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Şerefoğlu, C. (2009). Kalkınmada kırsal turizmin rolü -2007-2013 yılları arasında ülkemizde uygulanacak olan ıpard kırsal kalkınma programındaki yeri, önemi ve beklenen geliş- meler, Uzmanlık Tezi, Ankara: Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı.
• Uçar, M. Çeken, H. ve Ökten, Ş. (2010). Kırsal turizm ve kırsal kalkınma (Fethiye örneği), Ankara: Detay Yayıncılık.
• Uslu, A. ve Kiper, T. (2006). Turizmin kültürel miras üzerine etkileri: Beypazarı/Ankara örne- ğinde yerel halkın farkındalığı, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3 (3), 305-314.
• Ün, E. vd. (2012). Ekonomik kalkınmada kırsal turizmin rolü: Türkiye örneği, International Con- ference On Eurasian Economies, Session 4C, Turizm, 345-350.