FİLİBELİ AHMET HİLMİ'NİN TARİH-İ İSLAM ÖZELİNDE DOZY’NİN HZ. PEYGAMBER’E YÖNELİK İDDİALARINA VERDİĞİ BAZI CEVAPLAR

Yıl 2017, Sayı: 8, 37 - 60, 01.04.2017

Yasin Yılmaz

Öz

İslam’ın ortaya çıkması ve çevresini etkilemeye başlamasıyla beraber, buna karşı çıkanlar da olmuştur. Siyasi olayların tetiklemesiyle kültürel alanda da İslamiyet karşıtı eserler yazılmaya başlamıştır. Müslümanların, özellikle Hıristiyanların yaşadığı bölgelere doğru yayılması sonucunda söz konusu din mensupları, İslam’ı, Kur’an’ı ve Hz. Peygamber’i karalama yarışına girmişlerdir. Hz. Muhammed’i gerçek peygamber, Kur’an’ın da semavi kitap olmadığını iddia ederek tarihî gerçekleri çarpıtma yolunu seçmişlerdir. İslam Tarihi boyunca iki din arasında mücadele ve çatışmalar siyasî/askerî ve kültürel olarak devam etmiştir. 18. yüzyıl ile beraber Batı aydını, kendisini her alanda üstün görmesiyle İslamiyet’i kendi kuralları doğrultusunda inceleme yoluna girmiştir. Bunlardan birisi de De Voornaamste Godsdiensten: Het Islamisme adlı eseri kaleme alan Hollandalı müsteşrik Dozy’dir. Söz konusu eser Abdullah Cevdet tarafından Tarih-i İslamiyet ismiyle Türkçeye çevrilmiş ve dönemin aydınları tarafından çok sayıda reddiyeler yazılmıştır. Bu reddiyelerden birisi de Filibeli Ahmed Hilmi’nin yazdığı Tarih-i İslam’dır. Bu çalışma İslam’ın doğuşundan itibaren Batılıların, özellikle de Dozy’nin İslam, Kur’an ve Hz. Peygamber hakkındaki bazı görüşlerini Filibeli Ahmed Hilmi’nin Tarih-i İslam adlı eserini temel alınarak incelemeye tabi tutulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hz. Muhammed, Dozy, Abdullah Cevdet, Ahmed Hilmi, Eleştiri.

RESPONSES TO DOZY'S CLAIMS AGAINST THE PROPHET FROM THE FILIPELI AHMET HILMI’S BOOK OF ISLAMIC HISTORY

Öz

Along with the emergence of Islam and its impact on the environment, there have been objections to the messages of Islam. Anti-Islamic books have started to be written in the cultural field triggered by political events. As a result of Muslims spreading especially to the regions where Christians live, some Christian writers have entered the race for disparagement against Islam, the Qur'an and St. Muhammad. They claimed that St. Muhammad was not a true prophet and the Quran was not a divine book. In fact, they tried to distort the historical facts. The struggles and conflicts between Christians and Muslims has continued throughout history as a politically / militarily and culturally. Along with the 18th century, the westerner intellectuals have taken the lead in examining Islam in its own direction by having seen him superior to every field. One of them was the Dutch orientalist Dozy who wrote the book called De Voornaamste Godsdiensten: Het Islamisme. This work was translated into Turkish by Abdullah Cevdet under the name of History of Islam and many refutations were written by the intellectuals of that time. One of these rejections is History of Islam, written by Filipeli Ahmed Hilmi. In this work, we try to examine to western authors from the birth of Islam, especially Dozy's views on Islam, Qur'an and St. Muhammad, with based on the book History of Islam written by Filipeli Ahmed Hilmi.

Anahtar Kelimeler

Muhammad Pbuh, Dozy, Abdullah Cevdet, History of Islam, Ahmed Hilmi, Criticism

Kaynakça

• -A. Dupront, Du Sacre Croisades et Pelerinages, Paris 1987.
• -Alphandry, P.- Dupront, A., La Chretiente et l'idee de Croisade, C. 2, Paris 1954-1 959.
• -Asbridge, Thomas, Haçlı Seferleri, (Çev. Ekin Duru), Say Yayınları, İstanbul 2016.
• -Azimli, Mehmet, Siyeri Farklı Okumak, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2015, s. 14.
• -Barthold, W., “Pamvati R. Dozy”, Bulletin Academia Scientific, XV, Paris 1921.
• -Bebel, August, Hz. Muhammed ve Arap-İslam Kültür Dönemi, Çev. Veysel Atayman, İstanbul 2004, 47.
• -Beştaş, Emine, II. Meşrutiyet Dönemi Entelektüel Hayatının Önemli bir Siması: Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi, HÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı (Yayınlanmanmış Yüksek Lisans Tezi), Ankara 2015.
• -Canikli, İlyas, Hz. Muhammed Özelinde Peygamber Aleyhtarlığı, Fecr Yayınları, Ankara 2016.
• -Caspar, R., Traite de Theologie Musulmane, Roma 1987.
• -Çam, İrfan Davut, “Tartışmalı Bir Eser: Tarih-i İslamiyyet ve Yasaklanış Süreci”, İslam Araştırmaları Dergisi, S. 30, 2013.
• -Dozy, Reinhart Pieter Anne, Tarih-i İslamiyet, (Müt. Abdullah Cevdet), Matbaa-i İçtihat, Mısır 1908.
• -Dugat, G., Histoire des Orientalistes de l’Europe, Paris 1870.
• -Ekici, Mehmet Zeki, II. Meşrutiyet Dönemi Fikir Adamı Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi, Hayatı ve Eserleri, İÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul 1997.
• -el-Akîkî, Necîb, el-Müsteşrikûn, Kahire 1980, II, 308-310.
• -Erbaş, Ali, “Müslüman-Hıristiyan Münasebetleri Sürecinde Hıristiyanların İslam’a ve Müslümanlara Bakışı”, İLAM Araştırma Dergisi, Ocak-Haziran 1998, C. III, S. 1
• -Geigner, Abraham, Was hat Muhammad aus der Judentum aufgenommen? (Muhammed Yahudilikten Ne Aldı?), Parerga Gmbh, Leibzig 1902.
• -Goeje, M. J. De, Biographie de Reinhart Dozy, Leiden 1883.
• -Gökkır, Bilal, “Kur’an’da Ehl-i Kitap “Öteki” mi? İslam Araştırmalarında Oryantalizmin Kavramsal Etkisi”, İslami Araştırmalar Dergisi, S. 14, 2005
• -Grousset, Histaire des Croisades et du royaume franc de Jerusalem, C. 3, Paris 1934-1936.
• -Güler, Halit, Çağdaş Dünyada Yeni Düzen Arayışları ve İslam, TDV Yayınları, Ankara 1999, s. 24.
• -Gündüz, Şinasi, Din ve İnanç Sözlüğü, Vadi Yay., Ankara 1998.
• - Hançerlioğlu, Orhan, Ruhbilim Sözlüğü, Remzi Kitapevi, II. Baskı
• -Hanioğlu, M. Şükrü, “Abdullah Cevdet”, DİA, İstanbul 1988, I, 90-93.
• -Hanioğlu, M. Şükrü, Bir Siyasal Düşünür Olarak Doktor Abdullah Cevdet ve Dönemi, İstanbul 1981.
• -Hatipoğlu, İbrahim, “Osmanlı Aydınlarınca Dozy’nin Tarih-i İslamiyet’ine Yöneltilen Tenkitler”, İslam Araştırmaları Dergisi, S. 3, 1999.
• -Hıdır, Özcan, “Tarihte Bir ‘Ant-i İslamist’ Olarak Martin Luther”, Batı Dünyasında İslamofobi ve Anti-İslamizm, Ankara 2007, s. 151.
• -Hıdır, Özcan, agm, s. 148’den naklen J. Slomp, “Luther en de Wortels van het anti- İslamisme”, s. 5.
• -Hillenbrand, Carole, Müslümanların Gözünden Haçlı Seferleri, (Çev. Nureddin el- Hüseynî), İstanbul trs. --http://www.uludagsozluk.com/k/apolojetik/).
• -İsmail Fennî Ertuğrul, İzâle-i Şükûk, İstanbul 1928.
• -Kuzudişli, Bekir, “Oryantalist Paradigma Bağlamında Hadis Kavramlarını Yeniden Düşünmek”, İslam Araştırmaları, Sayı: 25, Ocak-Haziran 2016.
• -Kuzudişli, Bekir, “Oryantalizm ve Hadisle İlgilenen Bazı Oryantalistler”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 7, İstanbul 2003
• -Küçük, Hülya, “Dozy’nin “Het İslamisme” Adlı Eseri Üzerine”, Diyanet İlmî Dergi, Ekim-Kasım-Aralık 1994, C. XXX, S. 4.
• -Lean, Nathan, İslamofobi Endüstrisi, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2015.
• -Les Croisades, Paris 1955; L'Epapee des Croisades, Paris 1957.
• -Maalouf, A., Les Croisades vues par les Arabes, Paris 1983.
• -Manastırlı İsmail Hakkı, “Târîh-i İslamiyyet”, Sırât-ı Müstakîm, S. 72, Muharrem 1328, s. 305-307.
• -Mardin, Şerif, Jön Türklerin Siyasî Fikirleri 1895-1908, Ankara 1964, s. 162-185.
• -Morrisson, Cecile, Les Croisades, Paris 1969, 1984.
• -Muir, W., The Life of Mahometfrom Original Sources, London: Smith, Elder 1858. --Özdemir, Mehmet, “Dozy, Reinhart Pieter Anne”, DİA, İstanbul 1994, IX, 513- 514.
• -Paret, Rudi, ed-Dirâsâtü’l-İslamiyye ve’l-Arabiyye Fi’l-Câmiati’l-Almaniyye, Ter. Mustafa Mahir, Kahire 1967.
• -Roux, Paul, el-İslam Fi’l-Garb, Ter. Necde Haçer-Said el-İzz, Beyrut 1960.
• -Said, Edward, Oryantalizm Sömürgeciliğin Keşif Kolu, Ter. Selahaddin Ayaz, Pınar Yay. 4. Baskı, İstanbul trs.
• -Sarıçam, İbrahim - Erşahin, Seyfettin, “Batı Oryantalizminin Hz. Peygamber’e Bakışı”, Eskiyeni Dergisi, S. 5, Ankara 2007, s. 5-6.
• -Sarıçam, İbrahim – Özdemir, Mehmet- Erşahin, Seyfettin, İngiliz ve Alman Oryantalistlerin Hz. Muhammed Tasavvuru, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara Şubat 2011
• -Sibâî, Mustafa, el-İstişrak ve’l-Müsteşrikûn, Beyrut 1979.
• -Sivan, E., L'Jslam et la Croisade, Paris 1968.
• -Süphandağı, İsmail, Batı ve İslam Arasında Oryantalizm, Gelenek Yayınları, İstanbul 2004, s. 59.
• -Uludağ, Zekeriya, Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi ve Spiritüalizm, Akçağ Yayınları, Ankara 1996.
• -Ülken, Hilmi Ziya, Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, İstanbul 1966, I, 387-405.
• -Vezzân, Adnan, el-İstişrak ve’l-Müsteşrikûn, Mekke 1984.
• -Villey, M., La Croisade, Paris 1942.
• -Yılmaz, Yasin, Filibeli Ahmed Hilmi’nin Hayatı ve Tarihçiliği, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1994.
• -Yılmaz, Yasin, “Filibeli Ahmet Hilmi'nin Tarih-i İslam Adlı Eseri Özelinde Dozy ve Müsteşriklerin İddialarıyla İlgili Bazı Mülahazalar”, Turkish Studies, Ankara 2017, Volume 12/2, p. 283-300.
• -Zakzûk, Mahmud Hamdî, el-İstişrak ve’l-Halfiyyetü’l-Fikriyye li’s-Sıraı’l-Hadarî, Kuveyt 1404/1984.