"TÜRKÜ NEDİR?"

Yıl 2017, Sayı: 7, 78 - 91, 01.02.2017

Türker Eroğlu

Öz

Çalışmanın “Giriş” bölümünde “Türkü” olgusunun Türk halkı tarafından nasıl algılandığına ve “Türkü” çalışmalarında söz ve ezginin birlikte ele alınmadığına işaret edilmiştir. Türk milletinin tarihsel derinliğini, geleneklerini ve toplumsal olayları, halk mimarisini, halk hekimliğini, hayvan ve bitki bilgisini, dinî bilgileri, hayata dair hemen her şeyi “Türkü”lerde görmenin mümkün olduğu ve bu anlamda “Türkü”nün, Türk milletinin hafızası gibi olduğu anlatılmıştır. Ayrıca araştırmanın amacı, problemi ve yöntemi de Giriş bölümünde ifade edilmiştir. Birinci bölümde “Türkü” sözünün yaygın olarak bilinen “Türk’e Ait” anlamının yanında “Türk Küyü” Türk ezgisi anlamına gelebileceğine temas edilmiş, bu konuda araştırıcıların görüşlerine yer verilmiştir. Çalışmanın İkinci Bölümü’nde “Söz Bakımından Türkü” konusu, “Söz ve Ezgi”, “Türkülerde Söz Unsuru” başlıklarıyla incelenmiştir. Üçüncü Bölüm’de “Ezgi Bakımından Türkü” konusu araştırıcıların görüşlerine dayanarak işlenmiştir. Sonuç Bölümü’nde insanın yapı olarak müzik yeteneğiyle donatılmış olduğu ve bu yeteneğini kullanarak önce doğadaki sesleri taklit ettiği, sonra da müzik eseri değerinde üretimler yaptığı anlatılmıştır. Bu bölümde ayrıca, Türk müziğinin kaynağı, önce sözün mü müziğin mi olduğu ve Türk müziğinin bir medeniyet müziği olduğundan bahisle, “Türkü”nün bu zenginliğin en temel öğesi olduğuna vurgu yapılmıştır. Son olarak, bu çalışmanın esas konusu olan söz ve ezgi konusunun “Türkü”deki durumu aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk Halk Müziği, Türkü, Söz, Ezgi, Küy.

WHAT IS "TURKU"?

Öz

In the “Introduction” section of the study was pointed out how the phenomenon of “Türkü” is perceived by Turkish people, and in the works on “Türkü” the lyrics and the melody aren’t addressed together. Also was explained that the “Türkü” serves as the memory of Turkish people since one can find everything in “Türküs” including historical depth, traditions and social events, public architecture, public medicine, the knowledge of fauna and flora, religious knowledge and all about livelihood. Additionally, the aim, question and the method of the research were also expressed in the Introduction section. In the first part it was mentioned that the word “Türkü” may have the meaning of “Türk Küyü” Turkish Melody along with the widely known meaning of “Belonging to Turk”, and the arguments of the researchers on the subject were introduced. On the Second Section of the study the subject “The Türkü in Terms of Lyrics” was examined under the titles of “Lyrics and Melody”, “The Element of Lyrics in the Türküs”. On the Third Section, the subject “The Türkü in Terms of Melody” was discussed based on the researchers’ opinions. On the Conclusion Section, it was argued that human being inherently was equipped with the talent for the music and with this talent initially imitated the sounds in nature, then made productions with the musical value. In this section also was emphasized on the source of Turkish music, whether lyrics or the music there was first, and mentioning that Turkish music being a music of the civilization, the “Türkü” is the basic element of this abundance. Lastly, the state of lyrics and melody in “Türkü” was conveyed which is the subject matter of this study.

Anahtar Kelimeler

Turkish Folk Music, Türkü, Lyrics, Melody, Küy.

Kaynakça

• Başgöz, İlhan (2008), Türkü, Pan Yayıncılık:129, İstanbul.
• Boratav, Pertev Naili, (1982), 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı, Gerçek Yayınevi, istanbul.
• Budak, Ogün Atilla (2000),Türk Müziğinin Kökeni – Gelişimi (Deneme), T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları: 2392, Yayımlar Dairesi Başkanlığı, Sanat-Müzik Eserleri Dizisi: 263-9, Barış- can Ofset, Ankara.
• Çobanoğlu, Özkul (2010), “Türkü” Olgusu Bağlamında ‘Türkü” ve ‘Şarkı’ Terimlerinin Etimolo- jisini Yeniden Tanımlama Denemesi, Türk Yurdu, s. 46-49.,Ocak, S. 269.
• Dilçin, Cem (2000), Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, Türk Dil Kurumu, Ankara
• Ekici, Savaş (2009), Elazığ Harput Müziği, Akçağ Yayınları: 924, Sanat Araştırmaları: 4, Ankara, , s.6.
• Ekici, Savaş (2013), Gaziantep ve Barak Müzik Kültürü Bazı Tespit ve Düşünceler, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, Logos Matbaacılık, Gaziantep, , sayfa 13-14
• Ercilasun, Ahmet Bican (Editör) ve Komisyon (1991), Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü, Kültür Bakanlığı: 1371, Kaynak Eserler:54, Başbakanlık basımevi, Ankara.
• Emnalar, Atınç (1998), Tüm Yönleriyle Türk Halk Müziği ve Nazariyatı, Ege Üniversitesi Bası- mevi, İzmir.
• Eroğlu, Furkan Balategin (2014), Söz ve Müzik Açısından Türkü, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
• Eroğlu, Türker (2010), Türk Dans Antropolojisine Giriş, Yurt Renkleri Yayınları, Ankara.
• Eroğlu, Türker (2011), Halk Bilimi Ders Notları, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Sakarya.
• Gazimihal, Mahmut Ragıp (2006), Anadolu “Türkü”leri ve Musiki İstikbalimiz, İstanbul.
• Güven, Merdan (2009), “Türkü”ler Dile Geldi, Ötüken Neşriyat A.Ş., Yayın Nu: 789, Kültür Serisi: 408, İstanbul, s. 22-23.
• Kafesoğlu, İbrahim (1984), Türk Millî Kültürü, Boğaziçi Yayınları, İstanbul.
• Kaya, Doğan (1999), Anonim Halk Şiiri, Akçağ Yayınları: 294, Ankara.
• Oğuz, Öcal (Gurup ile) (2007), Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker Yayıncılık, Ankara.
• Onur, Naci (2004), Harputlu Şair Hacı Hayri Bey, İzzet Paşa Vakfı Yanıları:3, Bayrak Matbaası, Elazığ.
• Ögel, Bahaeddin (1987), Türk Kültür Tarihine Giriş, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, IX. Cilt, Ankara,.
• Özarslan, Metin (2010) “Geleneksel Müzik ve Türküler Üzerine”, Türk Yurdu Dergisi Türkü Özel Sayısı, Ocak, S. 269., s. 53.
• Özbek, Mehmet(2010), ““Türkü” Deyip Geçme, Tanı”, Türk Yurdu Dergisi Türkü Özel Sayısı, Cilt 30, Sayı 269,Sayfa, 19, Ankara, Ocak.
• Özbek, Mehmet (2009), “Türkü”lerin Dili, Ötüken Neşriyat A.Ş. Yayın Nu: 757, Kültür Serisi: 385, İstanbul.
• Özdemir, Erdem (2013), Türkiye Örneğinde Âşıklarda Müzik, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Enstitü Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Dokto- ra Tezi, Sakarya.
• Özsoy, Bekir Sami (2005), Başlangıcından Günümüze Örnekleriyle Türk Şiiri, Akçağ Yayınla- rı:763, Ankara.
• Tüfekçi, Nida (1995), “Türk Halk Müziği”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, C.6, s.1482, İstanbul.
• Yakıcı, Ali, (2013), Halk Şiirinde “Türkü”, Akçağ Yayınları, Erek Matbaası, Ankara.
• http://muzikegitimcisi17.blogcu.com/muziginogeleri/3145642/22/04/2014/02:52