ÖĞRETMENLERİN DİJİTAL MATERYAL OLUŞTURABİLME ÖZ-YETERLİLİKLERİ ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 26, 240 - 254, 25.03.2021

N. Bilge Uzun Cenk Akay

Öz

Bu çalışmada öğretmenlerin dijital materyal oluşturabilme öz-yeterliliğini ortaya koymaya yönelik bir ölçek geliştirmek amaçlanmıştır. Geçerlik kapsamında; rasyonel yaklaşım temelinde uzman değerlendirmelerine dayalı kapsam ve yapı geçerliği, istatistiksel olarak; açımlayıcı faktör analizi(AFA), doğrulayıcı faktör ana-lizi(DFA) veyakınsak geçerlik analizleriyle yapı geçerliği çalışmaları yürütülmüştür. Güvenirlik analizlerinde Cronbach alfa, iki yarıya bölme ve birleştirici güvenirlik belirleme tekniklerinden yararlanılmıştır. Yapının açımlanmasına ilişkin analizler ve Horn paralel analizi ile tek faktörlü, toplam varyansın %92,2’ sini açıklayan 26 maddelik ölçek elde edilmiştir. DFA’yla test edilen modelde maddelerin standartlaştırılmış değerlerinin 0,86 ile 0,98 arasında değiştiği, tüm t değerlerinin istatistiksel olarak manidar olduğu; sınanan ölçme modelinin uyum indekslerinin mükemmel/ kabul edilebilir ölçütler içerisinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Tek faktörlü yapıda DFA bulgularıyla hesaplanan yakınsak geçerlik 0,88’dir. Cronbach alfa güvenirlik katsayısı her iki çalışma grubunda 0,99; DFA’yla hesaplanan birleş-tirici güvenirlik katsayısı (CR) 0,885 bulunmuştur. Bu bulgular, “Öğretmenlerin Dijital Materyal Oluşturabilme Öz-yeterliliği Ölçeği”’nin, bilimsel ve psikometrik açıdan güvenilir, geçerli olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Dijital materyal, öğretmenler, öz-yeterlilik, ölçek geliştirme

TEACHERS' SELF-EFFICACY SCALE FOR CREATING DIGITAL MATERIALS

Öz

It was aimed to develop a scale to reveal teachers' self-efficacy to create digital material with this research. Content and construct validity based on expert evaluations on the basis of a rational approach were made within the scope of va-lidity. Statistically; construct validity studies were carried out with exploratory factor analysis (EFA), confirmatory factor analysis (CFA) and convergent validity analysis. Cronbach alpha, split-half and composite reliability determination techniques were used in the reliability analysis. With the analyzes regarding the explanation of the structure and Horn parallel analysis, a single factor scale with 26 items explaining 92.2% of the total variance was obtained. In the model tested with CFA, the standardized values of the items vary between 0.86 and 0.98, all t values are statistically significant; It was concluded that the fit indices of the measurement model tested were within perfect / acceptable criteria. Convergent validity calculated with CFA findings in a single factor structure is 0.88. The Cronbach alpha reliability coefficient was 0.99 in both study groups. The composite reliability coefficient (CR) calculated with CFA was found to be 0.885. These findings showed that "Teachers' Self-Efficacy Scale for Creating Digital Materials" is scientifically and psychometrically reliable and valid.

Kaynakça

• Akay, C. (2019). Öğretim Materyalleri. T. Yanpar Yelken (Ed.), Öğretim Teknolojileri, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Alpar, R. (2014). Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenilirlik. Ankara: Detay Yayıncılık.
• An, Y. ve Reigeluth, C. (2011). Creating Technology-Enhanced, Learner-Centered Classrooms. Journal of Digital Learning in Teacher Education, 28(2): 54-62.
• Bandura, A. (1981). Self-Referent Thought: A Developmental Analysis Of Self-Efficacy. J. H. Flavell ve L. Ross (Ed.), Social Cognitive Development, Frontiers And Possible Futures, London: Cambridge University Press.
• Bandura, A. (2005). Guide For Constructing Self-Eficacy Scales. F. Pajares ve T. Urdan (Ed.), Self-Efficacy Beliefs Of Adolescents, USA: Information Age Publishing.
• Brush, T., Glazewski, K. D. ve Hew, K. F. (2008). Development Of An Instrument To Measure Preservice Teachers' Technology Skills, Technology Beliefs, And Technology Barriers. Computers in the Schools, 25(1): 112-125.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı - İstatistik, Araştırma Deseni, Spss Uygulamaları ve Yorum (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Crocker, L. ve Algina, J. (1986). Introduction To Classical & Modern Test Theory. Florida: Holt, Rinehart and Winston Inc.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Davis L. L. (1992). Instrument Review: Getting The Most From A Panel Of Experts. Applied Nur-sing Research, 5: 194-197.
• DeVellis R. F. (2017). Scale Development. USA: SAGE Publications.
• Heath, M. K. (2017). Teacher-ınitiated One-To-One Technology Initiatives: How Teacher Self-Efficacy And Beliefs Help Overcome Barrier Thresholds To Implementation. Computers in the Schools, 34(1): 88- 106.
• Howard, S. K. (2013). Risk-aversion: Understanding Teachers’ Resistance To Technology İnteg-ration, Technology. Pedagogy and Education, 22(3): 357-372.
• Jones, R. ve Fox, C. (2017). State Procurement Case Studies: Spotlight on Digital Materials Acquisition. Washington, DC: State Educational Technology Directors Association (SETDA).
• Kalaycı, Ş. (2005). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karademir, T. (2018). Teknolojinin Benimsenmesine Ekolojik Bir Yaklaşım: Sürdürülebilir Bir Dijital Öğretim Materyali Geliştirme Ekosistemi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karademir Coşkun, T. ve Alper, A. (2019). Dijital Öğrenme Materyalinin Özel Eğitimde Kulla-nımı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(1):119-142.
• Kayaduman, H, Sırakaya, M. Ve Seferoğlu, S. S. (2011). “Eğitimde FATİH Projesinin Öğretmen-lerin Yeterlik Durumları Açısından İncelenmesi”, Akademik Bilişim’11 - XIII. Akademik Bilişim Konferansı, 2 - 4 Şubat, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Kreijns, K., Vermeulen, M., Van Acker, F. ve Van Buuren, H. (2014). Predicting Teachers’ Use Of Digital Learning Materials: Combining Self-Determination Theory And The İntegrative Model Of Behaviour Prediction. European Journal of Teacher Education, 37 (4): 465-478.
• Koehler, M. J. ve Mishra, P. (2009). What Is Technological Pedagogical Content Knowledge? Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 9 (1): 60-70.
• Korkmaz, Ö., Arıkaya, C. ve Altıntaş, Y. (2019). Öğretmenlerin Dijital Öğretim Materyali Geliş-tirme Özyeterlik Ölçeğinin Geliştirilmesi Çalışması. Turkish Journal of Primary Education, 4 (2): 40-56.
• Ladesma, R.D. ve Valero- Mora, P. (2007). Determining The Number Of Factors To Retain İn EFA: An Easy-To-Use Computer Program For Carrying Out Parallel Analysis. Practical Assessment. Research and Evaluation, 12: 1-11.
• O’Connor, B. P. (2000). SPSS and SAS Programs For Determining The Number Of Components Using Parallel Analysis And Velicer’s MAP Test. Behavior Research Methods, Instruments, Computers, 32: 396-402.
• Rakes, G. C. ve Dunn, K. E. (2015). Teaching Online: Discovering Teacher Concerns. Journal of Research on Technology in Education, 47 (4): 229-241.
• Raykov, T. (1998). Coefficient Alpha And Composite Reliability With Interrelated Nonhomoge-neous Items. Applied Psychological Measurement, 22 (4): 375–385.
• Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson.
• Tezbaşaran A. (2004). Likert Tipi Ölçeklere Madde Seçmede Geleneksel Madde Analizi Teknik-lerinin Karşılaştırılması. Türk Psikoloji Dergisi, 19 (54): 77 – 90.
• Thang, S. M., Lin, L. K., Mahmud, N., Ismail, K. ve Zabidi, N. A. (2014). Technology Integration In The Form Of Digital Storytelling: Mapping The Concerns Of Four Malaysian ESL Instructors, Computer Assisted Language Learning, 27 (4): 311-329.
• Watkins, M. W. (2006). Determining Parallel Analysis Criteria. Journal of Modern Applied Statistical Methods, 5: 344- 346.
• Westberry, N., McNaughton, S., Billot, J. ve Gaeta, H. (2015). Resituation Or Resistance? Higher Education Teachers’ Adaptations To Technological Change. Technology, Pedagogy and Education, 24 (1): 101-116.
• Wood, E., Mueller, J., Willoughby, T., Specht, J. ve Deyoung, T. (2005). Teachers’ Perceptions: Barriers And Supports To Using Technology In The Classroom. Education, Communication and Information, 5 (2): 183-206.
• Yurdugül H. (2005). “Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Kapsam Geçerliği için Kapsam Geçerlik İndekslerinin Kullanılması”, XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 28–30 Eylül, Denizli.