16-19. Yüzyıl Arası Yabancı Dil Olarak Japonca Öğretiminde Kullanılan Ders Kitapları Üzerine Bir Değerlendirme: Avrupalıların Japonca Ders Kitapları

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 28, 110 - 135, 25.09.2021

Ayşegül Atay

Öz

Japonların Çin ve Kore ile olan ilişkileri çok eski tarihlere dayanmaktadır. Ancak, Japon ve Avrupa ilişkileri 16. yüzyılda başlamıştır. Avrupalılar, Japonya’ya konum olarak uzak oldukları halde, öncelikli olarak ticaret ve misyonerlik amacıyla Japonya’ya ilgi göstermişlerdir. Ancak tıp ve astro-nomi gibi çalışmalar misyonerlerin halkı etkilemek için gösterdikleri faali-yetler arasında yer almaktadır. Bu nedenle, ticaret ve misyonerlik gibi çeşitli nedenlerle Japonya’da uzun yıllar bulunmuşlar ve bu süre boyunca Japonca öğrenmişlerdir. Dahası Japonca öğrenmekle kalmamış, Japoncayı daha anlaşılır hale getirmek için, tuttukları notları, kayıt altına aldıkları Japonlarla olan konuşmaları ve yazı sistemine dair açıklamaları kitap haline getirmişlerdir. Bu çalışmada Avrupalılar tarafından yazılan ve basılan Japon dili eğitimiyle ilgili kitapların derleme yöntemiyle tanıtılması amaçlanmıştır. Avrupalıların yazdıkları kitapların her biri kendi ülkesinde ilk kez basılması açısından önemli bir ortak özellik taşımaktadırlar. Bununla birlikte her eserin yazıldığı dönem içinde kendine has bir özelliği bulunmakta ve bu özellik Japon dili eğitimine katkı sağlamaktadır. Çalışma sonucunda, ders kitaplarının yazıldığı döneme ait Japonca ile ilgili bilgiler verdiği için sesbilim, kökenbilim ve sözdizimi araştırmalarına katkı sağladığı görülmüştür. Ayrıca Japoncanın Avrupa dilleri ile karşılaştırılması sonucunda hem karşılaştırmalı dilbilim araştırmalarına hem de yazı sisteminin Latin alfabesine aktarılmasıyla günümüz Japonca ders kitaplarının içeriklerinin oluşmasında katkısının olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Japon dili eğitimi, Avrupalıların Japonca ders kitapları, 16-19.yüzyıl Japonca ders kitapları, misyonerler.

An Evaluation on Textbooks Used for Teaching Japanese as a Foreign Language in the 16th – 19th Centuries: European's Japanese Textbooks

Öz

The relationship between Japan, China and Korea dates back to ancient times. However, Japan’s relationship with the European countries began at the 16th century. Although Europe was far from Japan, they showed interest in Japan primarily for trade and missionary purposes. Studies in medicine and astronomy were among the activities of missionaries to influence the public. Therefore, they have been in Japan for many years for various reasons such as trade and missionary work, and during this time they have learned Japanese. Moreover, they did not only learn Japanese, but also compiled the notes they took, the conversations they recorded with Japanese people, and the explanations about the writing system in order to make Japanese language more understandable. In this study, it is aimed to introduce the books on Japanese language education written and published by Europeans via compilation method. Each of the books written by Europeans has an important common feature in terms of being published for the first time in its own country. However, each work has a unique feature in the period in which it was written, and this feature contributes to Japanese language education. As a result of the study, it is understood that it contributes to phonology, etymology and syntax research, while it gives information about the Japanese language of the period in which the textbooks were written. In addition, as a result of the comparison of Japanese language with European languages, it is understood that it has contributed to both comparative linguistics research and the creation of the content of today's Japanese textbooks by transferring the writing system to the Latin alphabet.

Anahtar Kelimeler

Japanese language education, European, missionaries, 16th-19th century Japanese textbooks

Kaynakça

• Atay, A. (2021). Yabancı dil olarak Japon dili eğitimi: Çinli ve Korelilerin yazdıkları Japonca ders kitapları (15-18. yüzyıl arası). Eğitimde Kuram ve Uygulama. (Yayın Aşamasında)
• Baloğlu Gencer, Z. (2020). II. Abdülhamit dönemine ait iki farklı Japon alfabesi ve Türkçe. Sefad, 44, 275-294. https://doi.org/10.21497/sefad.845416.
• Brown, S. (1863). A colloquial Japanese, or conservational sentences and dialogues in English and Japanese. Amerika. https://archive.org/details/colloquialjapane00browrich/ Erişim Tarihi 12 21, 2020
• Brown, S. R. (1875). Prendergast’s mastery system adapted to the study of Japanese or English. https://archive.org/stream/prendergastsmast00browrich#page/n229/mode/2up / Erişim Tarihi 12 21, 2020
• Çev: Ikegami , M. (1993). Nihongo Shoubunten (Japon dili üzerine). Iwanami Shoten. https://ci.nii.ac.jp/ncid/BN09397907 / Erişim Tarihi 12 21, 2020
• Dündar, A. M. (2006). Panislamizmden'den büyük Asyacılığa. Ötüken Neşriyat.
• Egloos. (2021, 02 23). http://egloos.zum.com/: http://egloos.zum.com/gil092003/v/9681168
• Erkin, H. C. (2007). Edo döneminde Hollandalıların Shogunluğa sundukları yıllık raporlar. Ankara: Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi.
• Esenbel, S. (2012). Japon modernleşmesi ve Osmanlı - Japonya'nın Türk dünyası ve İslam politikaları. İstanbul: İletişim.
• Fumitaka, K. (2010). A new study of Ringotaihou, comparing with Tyoosengoyaku stored in the Hattori collection. Kaken. https://kaken.nii.ac.jp/en/grant/KAKENHI-PROJECT- 19320061/ Erişim Tarihi 12.27.2020
• Gali, Z. (2020). James Curtis Hepburn. Rurgers.edu: https://sites.rutgers.edu/rutgers-meets-japan/james-curtis-hepburn/ Erişim Tarihi 12.23.2020
• Gencer, Z. (2017). İki dilli sözlükler ilk Japonca-Türkçe Türkçe-Japonca sözlük. Sözmer Bülten, s. 8.
• Huffman, J. (2020). Japonya tarihi. (C. Yücel, Çev.) İstanbul: İnkılap.
• Huffman, J. L. ve Çev: Yücel, C. (2020). Japonya tarihi. İnkılap Kitabevi.
• İrim, N. B. ve Özbek, A. (2018). İkinci dünya savaşı ve öncesi Japon dili eğitimi tarihi. Paradigma .
• Kazuhiro, O. (2014). Imatto Canna and studies of the Japanese writing system in the Euro-American tradition. Society for Japanese Linguistics, 17–18 May, 2014.
• Kondou, M. (2005). 20 Seikishotou Hangariide Shuppansareta Nihongo Kyoukasho to Sono JidaiHaikei (20. yüzyıl başlarında macaristan'da basılmış Japonca ders kitabı ve o dönemin arka planı). Sekani no Nihongo Kyouiku (15), s. 175-192. doi:doi/10.20649/00000363
• Koreango. (2014). https://www.korean.go.kr/nkview/nklife/2014_1/24_0104.pdf / Erişim Tarihi 12.02.21
• Kölürbaşı, N. S. (2017). Modern bir imparatorluğun anatomisi. Küsurat Yayınları.
• Kuşculu, A. (2007). Japonya'da Hristiyan misyoner hareketleri (1542-1587). (İ. Görener, Dü.) Bilimname, 2(8), 139-151.
• Küçükyalçın, E. (2013). Dönüm noktalarıyla Japon tarihi - Samuraylar çağı. İnkılap.
• Kyung, S. H. (1991). A comparison in the style of a manuscript with two printed books of "Wagoruikai" : A reconstruction of the original of the "Naeshirogawa manuscript". Touhoku Daigaku Bungakubu Nihongogakka Ronshuu, 1, s. 92-106. http://hdl.handle.net/10097/33467 / Erişim Tarihi 17.12.2020
• Lee, D.-W. (2002). On the notation of the "Yotsu-Gana" that appear in Japanese learning books of the chosen period, Hiroshima Daigaku Daigakuin Kyouikugaku Kenkyuuka Kiyou, 2(51);401-410 https://ir.lib.hiroshima-u.ac.jp/files/public/1/16215/20141016124638494404/KJ00000703117.pdf / Erişim Tarihi 17.12.2020
• Marie-Paule , H. (2017). Mathilde Kang, Francophonie en Orient: Aux croisements France-Asie (1848-1940). H-France Review, 18(226),240. https://h- france.net/vol18reviews/vol18no226ha.pdf / Erişim Tarihi 21.12.2020
• Masahide, B., & Kadowaki, T. (1995). Shin-nihonshi B (Yeni Japon Tarihi. Sūkenshuppan.
• Miyahara, A. (2015). A Study of “Eléments de la Grammaire Japonaise. Mejiro Daigaku Jinbungaku Kenkyuu(11), s. 285-305. https://core.ac.uk/download/pdf/228932662.pdf / Erişim Tarihi 25.12.2020
• National Hangeul Museum. (2014). Ministry of culture, sports and toursm: https://www.hangeul.go.kr/lang/jp/html/traceHangeul/traceHangeul238.do / Erişim Tarihi 27.12.2020
• Nihongo Kyouiku Gakkaihen. (2005). Nihongo Kyouiku Jiten (Japon Dili Eğitimi Ansiklopedisi). Nihongo Kyouiku Gakkaihen.
• Özşen, T. (2020). Modern Japon eğitim sisteminin tarihi temelleri üzerine değerlendirme: Meiji’den Shōwa’ya 1868-1950 Arası Döneme Bakış. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 16(1), 36- 52. doi:https://doi.org/10.17244/eku.690744.
• Ringo Daihou (隣語大方). (tarih yok). Online Journal "Studies in Japanese literature and culture":http://base1.nijl.ac.jp/iview/Frame.jsp? DB_ID=G0003917KTM&C_CODE=0006024709&IMG_SIZE=&PROC_TYPE=null&SHOMEI=%E3%80%90%E9%9A%A3%E8%AA%9E%E5%A4%A7%E6%96%B9%E3%80%91&REQUEST_MARK=null &OWNER=null&BID=null&IMG_NO=1
• Saeki, K. (2014). Japanese-Korean and Japanese- Chinese reletions in the sixteenth century. J. B. Lewis içinde, The East Asian Wars, 1592-1598: International Relations, Violence and Memory (s. 402). Routledge.
• Satow, E. M. (1595). Dictionarrivm Latino-Lvsitanicvm ac Iaponicvm (Latince Portekizce - Japonca Sözlük).Internaional Research Center for Japanese Studies: https://sekiei.nichibun.ac.jp/GAI/en/detail/?gid=GJ007007&hid=3312
• Seki, M. (2008). Nihongo Kyouikushi Kenkyuu Josetsu. 3anet.
• Shudan Houjin Nihongo Kyouiku Gakkai . (2005). Encyckopedia of Japanese language education. Taishukan.
• Siebold, F. (1832). Nippon (Japonya). Japan Netherlands exchange in the edo period: https://www.ndl.go.jp/nichiran/s2/s2_1_3.html / Erişim Tarihi 28.12.-2020
• Sugimoto, T. (1989). J.J.Hoffmann to sono Nihongogaku no Haikei (J.J.Hoffmann ve Japon Dili Çalışmalarındaki Geçmişi. Kokubungakukenkyuu, s. 99-112. Waseda University:https://waseda.repo.nii.ac.jp/?action=repository_action_common_download&item_id=4588&item_no=1&attribute_id=162&file_no=1
• Takamizawa , H. (2005a). Nihongo Kyouikushi (2), Seiyoujin to Nihongono Deai (Japon dili eğitim tarihi 2, Batılıların Japonca ile karşılaşması. Gakuen, s. 1-10. https://swu.repo.nii.ac.jp/?action=pages_view_main&active_action=repository_view_main_item_detail&item_id=3793&item_no=1&page_id=30&block_id=97
• Takamizawa, H. (2004). Nihongo Kyouikushi (1) Gaikokujin to Nihongo (Japon dili eğitim tarihi-yabancılar ve Japonca). Gakuen(767), s. 1-7. http://id.nii.ac.jp/1203/00003409/ Erişim Tarihi 08.12.2020
• Takamizawa, H. (2005b). Nihongo Kyouikushi (3), Edo Jidai no Gaikokujin Nihongo Gakushuusha (Edo dönemi yabancı uyruklu Japonca öğrenirler. Gakuen, s. 2-9. https://ci.nii.ac.jp/naid/40006925340
• Takamizawa, H. (2005c). Nihongo Kyouikushi (4), Yoroppani okeru Nihongo Kenkyuu (Japon dili eğitim tarihi (4) Avrupa'da Japon dili araştırmaları. Gakuen(780), s. 1-9. https://ci.nii.ac.jp/naid/110004617231
• Takamizawa, H. (2005d, 11). Nihongo Kyouikushi 5- Rainichi Obei Hitono Nihongo Kyouiku (Japon dili eğitimi 5- Japonya'ya gelen Batılıların Japon dili çalışmaları). Gakuen(781), s. 1- 9.
• Takeda, Y. (2012). The Japanese language according to the revised and original versions of Shoukaishingo. Mejiro Daigaku Jinbungaku Kenshuu(8), s. 189-201. https://core.ac.uk/download/pdf/228932113.pdf /Erişim Tarihi 12.26.2020
• Thegoo. (tarih yok). Thegoo.net: https://theqoo.net/square/1100542883
• Thunberg, C. (1770-1779). 1. Study of Japan by foreigners coming to Japan (2)-Carl Peter Thunberg (1743-1828). https://www.ndl.go.jp/nichiran/e/s2/s2_1_2.html
• Understanding Korea materials. (2016). CEFIA: http://cefia.aks.ac.kr:84
• Yurdusev, A. N. (2013). Japonya'nın Avrupa uluslararası toplumuna entegrasyonu. içinde A. M. Tunçoku, Japon Dış Politikası-Sistematik ve Bölgesel Aktörlerle İlişkiler (s. 5-22). Nobel.
• Zheng, G., Pe , S., & Jin Yu, Z. (2016). Wagoruikai Kenkyuu (Japonca eşanlamlı sözcükler araştırması. Rinkawa Shoten.