Sosyal Bilgiler Eğitimi Alanında Değerler Eğitimi ile İlgili Yapılmış Olan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi (2000-2020)

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 28, 229 - 243, 25.09.2021

İsa Karakaya Hatice Memişoğlu

Öz

Değer, toplumun kendi varlık, birlik, işleyiş ve devamını sağlamak ve sürdürmek için bireylerinin çoğunluğu tarafından doğru ve gerekli olduk-ları kabul edilen inanç ve kültürden kaynaklanan ortak düşünce, amaç, temel ahlaki ilke olarak kabul edilmektedir. Değerler eğitimi ise, değerleri aktarmak için yapılan çalışmaları kapsamaktadır. Değer eğitimi ilk önce aileden başlar. Daha sonraki süreçte okullar değer eğitiminin sistemli bir şekilde gerçekleştirilebildiği kurumlar olarak ön plana çıkar. Bu çalışmanın amacı sosyal bilgiler eğitimi alanında değerler eğitimi ile ilgili yapılmış olan lisansüstü tezleri belirli kriterler açısından incelemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında "YÖK’ün ulusal tez merkezi veri tabanında yer alan sosyal bilgiler eğitimi alanında değerler eğitimi konusunda yapılmış olan 44 tez incelenmiştir. Veriler içerik analizi tekniğiyle incelenerek, bulgular elde edilmiştir. Araştırma sonucunda değerler eğitimi ile ilgili lisansüstü tezlerin çoğunluğunun yüksek lisans tezi olduğu, en fazla çalışmanın 2019 yılında yapıldığı ve çalışmaların büyük bir çoğunluğunun öğrenciler ile yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler, değerler eğitimi, lisansüstü, tez.

Survey of Master's Dissertations on Values Education in Social Sciences (2000-2020)

Öz

A value is a common vision, aim, and main ethical principle resulting from a belief and/or culture. A value’s necessity and rightness are accepted by the majority of individuals in order to sustain the unity, existence and functionality of a society. Values education comprises the studies in which values are transmitted. Values education begins with the parents. In the next period of life, schools stand out as the institutions where values education is taught on a regular basis. The aim of this study was to survey master's dissertations on values education in social sciences according to specific criteria. The documentation analysis technique was used as a qualitative research technique in this research. During the research, 44 master's dissertations on values education in social sciences were found in the database of the National Dissertation Center of a Higher Education Institution. The findings were determined from the database using the content analysis technique. The research concluded that most dissertations about values education were at the master's level and that most of them were carried out in 2019 with students.

Anahtar Kelimeler

Social sciences, values education, master

Kaynakça

• Akbaş, O. (2009). İlköğretim okullarında görevli branş öğretmenlerinin değer öğretimi yaparken kullandıkları etkinlikler: 2004 ve 2007 yıllarına ilişkin bir karşılaştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 403-414.
• Aktepe, V. ve Tahiroğlu, M. (2016). Değerler eğitimi yaklaşımları ve etkinlik örnekleri. International Journal of Academic Social Science Studies, 3(2), 361-384.
• Aykaç, N. (2007). İlköğretim sosyal bilgiler dersi eğitim-öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(22), 46-73.
• Baydar, P. (2009). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler programında belirlenen değerlerin kazanım düzeyleri ve bu süreçte yaşanılan sorunların değerlendirilmesi. [Yayınlan- mamış Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bolat, Y. (2016). Sosyal değerleri ve değerler eğitimini anlamak. Akademik sosyal araştırmalar dergisi, 4 (29), 322-348.
• Çelikkaya, T., Filoğlu, S. ve Öktem, N. S. (2013). Sosyal bilgiler dersinde değerler eği-timi uygulamalarının öğretmenler tarafından uygulanma düzeyi. Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 121-147.
• Doğanay, A. (2015). Değerler eğitimi. (Ed. Cemal Öztürk) Sosyal bilgiler öğretimi. Pegem Akademi Yayınları.
• Gökdemir, S. (2019). 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde türkülerle değerler eğitimi [Yayınlan-mamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Göz, K. (2014). Toplumsal değerler bağlamında yaşama hürriyeti. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 85-101.
• Hatay Uçar, F. (2019). İlkokul hayat bilgisi ve sosyal bilgiler ders kitaplarında değerler eğitimi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kan, Ç. (2010). Sosyal bilgiler dersi ve değerler eğitimi. Milli Eğitim. 40 (187), 138-145.
• Keskin, Y. (2016). Değerler eğitimi. içinde D. Dilek (Ed.) Sosyal bilgiler eğitimi. Pegem Akademi.
• Meydan, H. (2014). Okulda değer eğitiminin yeri ve değerler eğitimi yaklaşımları üzerine bir değerlendirme. BEÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 93-108.
• Tonga, D., Uslu, S. (2015). Sosyal bilgiler dersinde kazanım-değer ilişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 16 (1), 91-110.
• Ulusoy, K., Tay, B. (2011). Sosyal bilgilerde değer eğitimi. içinde R. Turan, A. M. Sün-bül, H. Akdağ (Ed.), Sosyal bilgiler öğretiminde yeni yaklaşımlar II. Pegem Akademi.
• Yel, S., Aladağ, S. (2014). Sosyal bilgilerde değerlerin öğretimi. İçinde M. Safran (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi. Pegem Akademi Yayınları.
• Yıldırım, S., G. (2019). Değerler eğitimine yönelik bir model önerisi: Değer içselleştirme [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yiğit, M. F. ve Tarman, B. (2013). Değerler eğitiminin ilköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarındaki yeri ve önemi. Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi. 4 (2), 79-102.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.