Türkiye’de 2015-2020 Yılları Arasında Basılmış 6 Tonal Dikte Kitabının Karşılaştırmalı İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 28, 244 - 262, 25.09.2021

Ece Merve Yüceer Ceylan Ünal Akbulut

Öz

Müzik bilmek; minimum düzeyde notayı okuma, seslendirme ve yazmak anlamına gelmektedir. Uzmanlaştıkça notanın deşifre ve diktesi yapı-labilir duruma gelinebilir. Dikte, duyulan ezginin müzik yazısıyla kâğıt üzerine aktarımı olarak tanımlanabilir. Müzik öğreniminin temellerinden olan solfej dersinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Dikte öğrenimi yoluyla, sadece müzik yazımının değil, müzikal işitmenin de iyileşmesi beklenen bir sonuçtur. Ülkemizde son yıllarda dikte kitaplarının artış gös-terdiği gözlemlenmiştir. Aynı amaca hizmet etse de, bu kitapların yöntem bakımından çeşitliliği dikkat çekmektedir. Ancak; Türkiye’de yayımlanan dikte kitaplarının incelendiği ve kullandıkları yöntemlerin karşılaştırıldığı bir çalışmaya rastlanılmamıştır. “Türkiye’de 2015-2020 Yılları Arasında Basılmış 6 Tonal Dikte Kitabının Karşılaştırmalı İncelenmesi” isimli çalışmada, ülkemizde 2015-2020 yılları arasında basılmış, tek sesli tonal dikte içeren kitaplar karşılaştırmalı şekilde incelenmiştir. Karşılaştırılırken; kitabın künye bilgileri ile birlikte, yazarın kitabın basıldığı tarihteki görevi, diktelerin uzunlukları, kullanılan ölçü belirteçleri tonların hangi sırayla ilerlediği, diktelerin nasıl bir mantık çerçevesinde sıralandıkları ve varsa çalınma şekliyle ilgili yönerge hakkında bilgi verilmiştir. Kitaplar arasındaki yöntem farklılıkları ve gelecekte yazılacak tonal dikte kitapları için öneriler ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Müzik eğitimi, solfej, kulak eğitimi, tonal, dikte

A Comparative Analysis of 6 Tonal Dictation Books Published Between Years 2015-2020 in Turkey

Öz

‘Knowing music’ means being able to read, sing and write musical notation. As someone specialize, it can be possible to decipher and dictate the notes. Dictation can be defined as the transfer of the melody heard on a paper using musical notation which is an important component of the ear training lectures and music education. It is an expected result that not only music writing but also musical hearing will improve through practi-cing dictation. It has been observed that dictation books have increased in number in recent years in Turkey. Although they serve the same purpose, the diversity of these books in terms of methods that are used attracts attention. However; no study was found in which the dictation books published in Turkey were examined and the methods they used were compared. In the study named ‘A Comparative Analysis of 6 Tonal Dictation Books Published Between Years 2015-2020 in Turkey’, 6 monophonic tonal dictation books published between years 2015-2020 in Turkey were examined comparatively. When comparing; along with the bibliography of the book, information is given about the author's duty at the time the book was published, the length of the dictations, the order in which the tones progress, how the dictations are being ordered and, if any, the instruction about the way they are to be played. Methodological differences between the books and suggestions for future tonal dictation books are presented.

Anahtar Kelimeler

Music education, solfege, ear training, tonal, dictation.

Kaynakça

• Aladağ G. (2015). Solfej-1 “kanon - dikte – ritim”. Müzik Eğitimi Yayınları.
• Akdil S. (2004). Temel müzik eğitiminde dikte ”dört kitap bir arada”. İmaj Matbaacılık.
• Akyol S. (2015). Ünitelerle müzik teorisi solfej - 1 “ritmik ve ritim eşlikli okuma, duyma ve dikte”. Pan Yayıncılık.
• Baş E. (2015). Ezgi kalıpları kullanılarak başlangıç solfej ve dikte eğitimine yönelik bir model üzerine araştırma [Doktora tezi]. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bekensir L. Demirel ve Cömert D. D. ( 2015). Tek sesli melodik dikteler ve ritmik dikte çalışmaları “CD destekli tonal ve ritmik dikteler”. Eğitim Yayınevi.
• Belge O. (2019). Dikte 101. Müzik Eğitimi Yayınları.
• Bilici A. (2020). Piyano ile makamsal dikte yazma becerilerinin geliştirilmesi üzerine örnek bir çalışma yöntemi [Doktora tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Bulur E. (2021). Dikte I. Eğitim Yayınevi.
• Elhankızı A. (2015). Dikte çalışmaları “CD destekli ritmik, tonal, modal ve caz müziğinden esinlenilmiş dikteler. Eğitim Kitabevi.
• Eyüboğlu Y. C. (2017). Müzik ve bale ortaokulları müzik bölümü 5. sınıf solfej - dikte - teori dersi için öğretim programı önerisi [Yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Genç O. (2019). Müzik eğitimi anabilim dalı öğrencilerinin aralık duyumu becerileriyle dikte yazım becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özaltunoğlu Ö. (2011). “Moveable - Do” Metodunun lisans öğrencilerinin dikte yazma becerilerinin geliştirilmesine etkisi [Doktora tezi]. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• _____________ (2016). 555 melodik dikte. Gece Kitaplığı.
• Özçelik S. (2010). Müzikal dikte ve solfej. Başkent Matbaacılık.
• Özmen O. (2019). Op. 35 105 tonal ezgi “105 tonal deşifre ve dikte parçası”. Akademisyen Kitabevi.
• Ünal B. D. (2020). Aksak tartımlar ve modalite üzerine teksesli dikte metodu önerisi [Yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Will R. T. (1939). The history and development of musical dictation. [Master of music]. University of Rochester.
• URL-1: Türk Dil Kurumu sözlükleri. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 13.08.2021).
• URL-2: Karadoğan Doruk S. (2017) Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Pegem Yayınevi. http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/kok/sbayontemleri.pdf (Erişim Tarihi: 16.08.2021)
• URL-3: Kaya E. E., Afacan Ş. (2017) İki sesli dikte ve solfej çalışmaları. Pegem Yayınevi. https://www.pegem.net/dosyalar/dokuman/3082017154642pdf.pdf (Erişim Tarihi: 13.08.2021)