İş Kazalarını Önlemede Güvenlik Katılımının Rolü: Metal Sektöründe İki Büyük Ölçekli İş Yerinin Analizi

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 14, 17.12.2024

Seher Tekeli Kaya , Alp Ergör

Öz

Bu çalışma, metal sektöründe faaliyet gösteren iki büyük ölçekli iş yerinde güvenlik katılımının iş kazalarını önlemedeki rolünü incelemektedir. Araştırma, manuel iş gücünün yoğun olduğu A iş yerinde ile modern otomasyon sistemlerini kullanan B iş yerindeki güvenlik katılımı ve iş kazası oranları arasındaki farklılıkları değerlendirmektedir. Veriler, A iş yerinden 121 ve B iş yerinden 121 çalışan olmak üzere toplam 242 katılımcıdan elde edilmiş olup, analizler bağımsız örneklem t-testleri ve Mann-Whitney U testleri ile gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçları, B iş yerindeki güvenlik katılımı düzeyinin yüksek olduğunu ve bu durumun düşük iş kazası oranları ile pozitif bir ilişki içinde olduğunu göstermiştir. Buna karşılık, A iş yerinde güvenlik katılımı daha düşük düzeydedir ve iş kazası oranları daha yüksektir. Çalışmanın sonuçları, iş yerinde güvenlik katılımının teşvik edilmesinin iş kazalarını azaltmada etkili bir strateji olduğunu destekler niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

Güvenlik katılımı, iş kazaları, metal sektörü, güvenlik kültürü, otomasyon.

Etik Beyan

Makalede veri toplama araçlarının geliştirilmesi sürecinde, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Müşavirliği’nin 28.08.2023 tarih ve 705959 sayılı kararı ile etik kurul izni alınmıştır

Destekleyen Kurum

Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Müşavirliği

Kaynakça

• [1] International Labour Organization (ILO), (2019). World employment and social outlook: Trends 2019. International Labour Office, 25(1), 1-120.
• [2] Y. Gong, (2019). Sanayi Ortamlarında İş Güvenliği ve Çalışan Davranışları. Safety and Health Journal, 45(3), 215-230.
• [3] M. Akdeniz, (2018). Yüksek Riskli Sektörlerde İş Güvenliği. Occupational Safety Science, 50(4), 324-338.
• [4] F.W. Guldenmund, (2019). The nature of safety culture: a review of theory and research. Safety Science, 120, 500-512. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2019.04.007.
• [5] M. Mora-Serrano, J. Montero, & A. Lopez, (2020). Impact of Automation on Safety and Health in Manufacturing: A Systematic Literature Review. Safety Science, 121, 1-10. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2020.104875.
• [6] A. Hopkins, (2019). Organizing for Safety: How Structure Creates Culture. Ashgate Publishing, London, UK.
• [7] M.A. Griffin, X. Hu, (2013). How leaders differentially motivate safety compliance and safety participation: The role of monitoring, inspiring, and learning, Safety Science, 60, 196-208. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2013.07.019.
• [8] D. Walters & E. Wadsworth, (2019). Participation in safety and health in European workplaces: Framing the capture of representation. European Journal of Industrial Relations, 26(1), 75–90. https://doi.org/10.1177/0959680119835670.
• [9] M. Fox, (2022). The effect of administrative burden on state safety-net participation: Evidence from food assistance, cash assistance, and Medicaid. Public Administration Review. https://doi.org/10.1111/puar.13448.
• [10] X. Yang, B. Zhang, L. Wang, L. Cao, R. Tong, (2021). Exploring the relationships between safety compliance, safety participation, and safety outcomes: Considering the moderating role of job burnout. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(8), 4223. https://doi.org/10.3390/ijerph18084223.
• [11] M. Amoadu, E.W. Ansah, J.O. Sarfo, (2023). Influence of psychosocial safety climate on occupational health and safety: a scoping review. BMC Public Health, 23, 1344. https://doi.org/10.1186/s12889-023-16246-x.
• [12] S. Durmaz, S. Atalay, (2021). The relationship between occupational accidents and the safety climate of blue-collar workers in the metal industry. Medical Science and Discovery, 8(6), 384-388. https://doi.org/10.36472/msd.v8i6.558.
• [13] S. DeArmond, A.E. Smith, P.D. Wilson, P.Y. Chen, (2005). Work safety climate, safety behavior, and occupational accidents: Testing the mediating role of job burnout. Journal of Occupational Health Psychology, 10(3), 291–302. https://doi.org/10.1037/1076-8998.10.3.291.
• [14] C. Maslach, M.P. Leiter, (2016). Burnout. In G. Fink (Ed.), Stress: Concepts, cognition, emotion, and behavior, Academic Press, USA, pp. 351–357. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-800951-2.00044-3.
• [15] L.S. Robson, J.A. Clarke, K. Cullen, A. Bielecky, C. Severin, (2007). The effectiveness of occupational health and safety management system interventions: A systematic review. Safety Science, 45(3), 329–353. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2006.07.003.
• [16] J. Mora-Serrano, P. Torrecilla-García, B. Fernández-Muñiz, (2020). The impact of automation and digitalization on occupational health and safety: A case study. Safety Science, 123, 104573. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2019.104573.
• [17] T. Demirbilek, (2005). İş Güvenliği Kültürü, Beta Yayınları, İstanbul, Türkiye.
• [18] SPSS, (2013). IBM SPSS Statistics 22.0 for Windows, Armonk, NY, USA.
• [19] D. Walters, R. Johnstone, M. Quinlan, E. Wadsworth, (2017). Worker participation in the management of occupational safety and health: Qualitative evidence from ESENER-2. European Agency for Safety and Health at Work, Luxembourg. https://osha.europa.eu/en/tools-and-publications/publications/worker-participation-management-occupational-safety-health/view.
• [20] A.J. Al-Bayati, J.C. Abudayyeh, R.A. Fredericks, (2021). Impact of Construction Safety Culture and Construction Safety Climate on Safety Behavior and Safety Motivation. Safety, 7(2), 41. doi:10.3390/safety7020041.
• [21] R. Lovreglio, M. Trotter, H. Xie, J. Ramos, (2023). Virtual Reality for Safety Training: A Systematic Literature Review and Meta-Analysis. Safety Science, 162, 105043.
• [22] S.G. Kanade, V.G. Duffy, (2022). Use of Virtual Reality for Safety Training: A Systematic Review, Springer.