KONKORDATO MÜHLETİNİN FİNANSAL KİRA SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN ALACAKLARA ETKİSİ

Yıl 2025, Sayı: Advanced Online Publication, 73 - 109

Hakan Albayrak

https://doi.org/10.59909/khm.06.01.003

Öz

Bu çalışmamızda, konkordato mühleti verilmesinin finansal kira sözleşmelerinden doğan alacaklara olan hukuki etkisi incelenmiştir. Makalemizde ele aldığımız temel sorun, finansal kira sözleşmesinde doğan alacaklarının konkordato projesine tabi olup olmadığı ve bunun borçlunun temerrüdü ile sözleşmenin feshi üzerindeki sonuçlarıdır. İİK m. 296/II uyarınca konkordato borçlusuna tanınan olağanüstü fesih yetkisi ve sözleşmenin olağan/olağanüstü sona erme nedenleri kapsam dışında tutulmuştur.
Finansal kira sözleşmesi terminolojisinde “kira” kelimesi geçmesine rağmen, asıl amacının işletmeye finansman sağlamak olması hasebiyle bir finans sözleşmesi olarak nitelendirilmelidir. Bu sözleşmeler, sürekli borç ilişkisi doğuran sözleşmelerdir. Ancak kiracının dönemsel kira bedeli ödemeleri, edimin sürekliliğini sağlamamakta; zira bu bedeller, sözleşme akdedildiğinde tek bir bütün olarak kararlaştırılmış olan borcun taksitleri mahiyetindedir.
İİK m. 308/c/II hükmü uyarınca, konkordato talebinden önce doğan alacaklar konkordato projesine tabidir. Finansal kira sözleşmesinden kaynaklanan alacaklar, mühletten önce doğmuş olan bütün bir borcun parçaları niteliğinde olduğundan, kural olarak konkordato projesine tâbi olmalıdır. Bu kabulün doğal sonucu olarak, bu alacaklar proje kapsamında ifa edilebileceğinden, borçlunun mühlet içinde vadesi gelen taksitleri ödememesi, FFFK m. 31 anlamında temerrüt hâlini oluşturmamalıdır. Bu durumda kiralayanın fesih hakkı mevcut olmayacaktır. Ancak yargı uygulaması, özellikle İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri (BAM) kararları, finansal kira sözleşmesinden kaynaklı alacaklarının konkordatoya tabi olmadığı ve mühlet içinde ödenmesi gerektiği yönündedir.

Anahtar Kelimeler

finansal kira sözleşmesi , konkordato , ifa güçsüzlüğü , iflas , temerrüt

The Effect Of Concordato Period On Receivables Arising from Financial Lease Agreeements

Öz

In this study, we examine the legal impact of granting a moratorium on claims arising from financial lease agreements. The main issue addressed in our article is whether receivables arising from financial lease agreements are subject to the composition plan and the consequences of this on the debtor's default and termination of the agreement. Pursuant to Article 296/II of the Turkish Commercial Code, the extraordinary termination authority granted to the debtor under the composition plan and the ordinary/extraordinary reasons for termination of the agreement are excluded.
Although the term “lease” appears in the terminology of financial lease agreements, they should be classified as financial agreements because their primary purpose is to provide financing to the business. These agreements are agreements that give rise to a continuous debt relationship. However, the lessee's periodic lease payments do not ensure the continuity of the obligation, as these payments are instalments of a debt that was agreed upon as a single whole when the contract was concluded.
Pursuant to Article 308/c/II of the İİK, claims arising prior to the request for a composition are subject to the composition plan. Claims arising from financial lease agreements should, as a rule, be subject to the composition plan, as they constitute parts of a single debt arising before the moratorium. As a natural consequence of this acceptance, since these claims can be performed within the scope of the plan, the debtor's failure to pay instalments due during the moratorium should not constitute default within the meaning of Article 31 of the FFFK. In this case, the lessor shall not have the right to terminate the contract. However, judicial practice, particularly the decisions of the Istanbul Regional Courts of Appeal (BAM), holds that receivables arising from financial lease agreements are not subject to composition and must be paid within the grace period.

Anahtar Kelimeler

financial lease agreement , inabilitiy to pay , bankruptcy , default , concordato period

Kaynakça

• Akil, Cenk. “Konkordato Mühletinin Alacaklılar Bakımından Sonuçları (28.02.2018 tarih ve 7101 Sayılı Kanunla Yapılan Değişikliklere Göre).” Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141 (2019): 227-252.
• Albayrak, Hakan. “7327 Sayılı Kanun Değişiklikleri Çerçevesinde Konkordato Mühletinin Kira Sözleşmelerine Etkisi.” Türk Kira Hukukunda Güncel Gelişmeler Sempozyumu. İstanbul: Legal, 2023. 175-214.
• Albayrak, Hakan. İflâs Dışı Adi Konkordatoda Konkordato Mühletinin Sözleşmeler Bakımından Sonuçları. Ankara: Yetkin, 2020.
• Albayrak, Hakan. “Konkordato Mühletinde Mahkeme Tarafından Takdir Edilebilecek Tasarruf Sınırlamalarının Değerlendirilmesi.” Ticaret Hukuku ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 7.2 (2021): 191-210.
• Altay, Sümer ve Altay Eskiocak. Konkordato ve Yeniden Yapılandırma Hukuku. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2018.
• Atalı, Murat, İbrahim Ermenek ve Ersin Erdoğan. İcra ve İflas Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2025.
• Atalay, Oğuz. Borca Batıklık ve İflasın Ertelenmesi. İzmir: Güncel Yayınevi, 2007.
• Börü, Levent. «Adi Konkordatoda Alacaklıların Alacaklarını Bildirmesi.» İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1 (2019): 173-186.
• Börü, Levent. İflâs Dışı (Adi) Konkordatoda Alacaklılar Toplantısı. Ankara: Yetkin Yayınları, 2023.
• Domaniç, Hayri. «Konkordatonun Anonim Şirket Sermaye Alacağına Etkisi.» Hıfzı Timur'un Anısına Armağan Armağan (1979): 283-349.
• Durman, Okay. İcra ve İflas Hukuku Açısından Finansal Kiralama (Leasing) Sözleşmesi. İstanbul : Filiz Kitabevi, 2025.
• Eren, Fikret. Borçlar Hukuku, Özel Hükümler. Ankara: Yetkin Yayınları, 2019.
• Eren, Fikret. Borçlar Hukuku, Genel Hükümler. Ankara: Yetkin Yayınları, 2019.
• Ermenek, İbrahim. İflasın Ertelenmesi. Ankara : Yetkin, 2009.
• Feyzioğlu, Feyzi Necmeddin. Borçlar Hukuku Genel Hükümler C-II. Cilt II. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1977.
• Görgün, Şanal, Levent Börü ve Mehmet Kodakoğlu. İcra ve İflas Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2023.
• Girsberger, Daniel. Finanzierungsleasing als Kreditsicherheit . Bern: Stämpfli Verlag, 2007.
• Hunkeler, Daniel. Kurzkommentar SchKG. Basel: Helbing Lichtenhahn Verlag, 2014.
• Köroğlu, Anıl. Yargı Kararlarında Konkordato. İstanbul : On iki levha , 2025.
• Köteli, Argun. Karşılaştırmalı Hukuk ve Türk Hukukunda Finansal Kiralama. İstanbul: Kazancı Yayınları, 1991.
• Kırmızıtaş, Türkan. 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’na Göre Finansal Kiralama Sözleşmesi. Ankara: Yetkin Yayınları, 2017.
• Kale, Serdar. «İİK m. 294 Şerhi Kısmı-Öztek Konkordato Şerhi.» Yeni Konkordato Hukuku (7101, 7155 ve 7327 sayılı Kanunlarla Değişik İcra ve İflas Kanunu m.285-309 Şerhi). Dü. Selçuk Öztek. Ankara: Yetkin Yayınevi, 2023. 367-400.
• Kaneti, Selim. Akdin İfa Edilmediği Def'i. İstanbul: Ahmet Said Matbaası, 1962.
• Kartal, Bünyamin. Konkordato Mühleti Verilmesinin Sürekli Borç İlişkilerine Etkisi. Ankara: Adalet, 2022.
• Kocaağa, Köksal. Türk Özel Hukukunda Finansal Kiralama (Leasing) Sözleşmesi. Ankara: Yetkin Yayınları, 1999.
• Lorandi, Franco. «Dauerschuldverhältnisse im Nachlassverfahren.» AJP/PJA (2004): 1209-1224.
• Lorandi, Franco. «Dauerschuldverhältnisse im neuen Sanierungsrecht.» Aktuelle Juristische Praxis (AJP) 3 (2014): 292-300.
• Mabillard, Ramon. «Kündigung der Dauerschuldverhältnisse im ordentlichen Nachlassverfahren Prozessuale Kompensation des materiell-rechtlichen Eingriffs gemäss Art. 297a VE-SchKG.» Blätter für Schuldbetreibung und Konkurs (2010): 189-205.
• Oğuzman, Kemal ve Turgut Öz. Borçlar Hukuku - Genel Hükümler. Cilt 1. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2016.
• Özdoğru, Yusuf. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Sona Erme Nedenleri ve Sonuçları. Ankara: Seçkin Yayınları, 2018.
• Özsöker, Gökberk. Konkordato Mühletinin Sözleşmeler Bakımından Doğurduğu Sonuçlar . Ankara: Yetkin, 2024.
• Pekcanıtez, Hakan ve Güray Erdönmez. 7101 Sayılı Kanun Çerçevesinde Konkordato. İstanbul: Vedat Kitaçılık, 2018.
• Pekcanıtez, Hakan, Oğuz Atalay, Meral Sungurtekin Özkan, Muhammet Özekes. İcra ve İflas Hukuku Ders Kitabı. İstanbul: Onikilevha Yayınları, 2025.
• Pekmez, Cüneyt. Borcun İfa Edilmediği Defi (Ödemezlik Defi). İstanbul: Onikilevha Yayınları, 2019.
• Postacıoğlu, İlhan. Konkordato. İstanbul: Banka ve Ticaret Hukuku Enstitüsü Yayınları, Fakülteler Matbaası, 1965.
• Rüzgaresen, Cumhur. İflas Sebepleri. Ankara : Adalet, 2011.
• Rebsamen, Thomas. «Immobilienmiete im revidierten SchKG.» Schweizerische Juristen-Zeitung (SJZ) 110 (2014): 149-160.
• Serozan, Rona. Sözleşmeden Dönme. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2007.
• Sogo, Miguel. Zahlungsunfähigkeit im Vertragsverhältnis. Zürich: Schulthess Verlag, 2015.
• Şahbaz, Ali. İfa Güçsüzlüğü. Ankara : Yetkin, 2025.
• Şahin, Çağatay Serdar. Amerikan Hukuku İle Karışılaştırmalı Olarak Konkordato Mühletinin Alacaklılar Yönünden Sonuçları. İstanbul : Onikilevha , 2020.
• Türk, Ahmet. Anonim Ortaklıkta Sermaye Koyma ve Borca Batıklığın Hukuki Sonuçları. Ankara: Nobel, 1999.
• Tekinay, Selahattin Sulhi, ve diğerleri. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Filiz, 1993.
• Topuz, Murat. Finansal Kiralama (Leasing) Sözleşmesi. Ankara : Seçkin, 2023.
• Tunç-Yücel, Müjgan. Konkordato Mühletinin Alacaklılar Bakımından Sonuçları. İstanbul: Oniki Levha Yayıncılık, 2020.
• Vetsch, Beatrice. «Auswirkungen Des Sanierungsrechts Auf Vertragsbeziehungen.» Der Schweizer Treuhander 1-2.67 (2014): 67-71.
• Von Tuhr, Andreas (Cevat Edege çevirisi). Borçlar Hukuku. Ankara: Yargıtay Yayınları, 1983.
• Yıldırım, Kamil Mehmet ve Nevhis Deren-Yıldırım. İcra ve İflas Hukuku. İstanbul: Beta, 2016.
• Yeşilova, Bilgehan. «İİK m. 308/c Şerhi Kısmı-Öztek Konkordato Şerhi.» Yeni Konkordato Hukuku (7101, 7155 ve 7327 sayılı Kanunlarla Değişik İcra ve İflas Kanunu m.285-309 Şerhi). Dü. Selçuk Öztek. Ankara: Yetkin Yayınevi, 2023. 665-706.