OLAĞANÜSTÜ BİR KANUN YOLU OLARAK YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ İTİRAZ YETKİSİ (CMK m. 308)

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 2, 211 - 241, 31.10.2021

Can Bayer

Öz

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının itiraz yetkisi, olağanüstü bir kanun yolu olup Yargıtay ceza dairelerince gerçekleştirilen temyiz incelemesinin -adli yargı sistemi içerisinde- denetimine imkan veren tek hukuki çaredir. İtiraz yetkisi, hukuk dünyasındaki aykırılıkların giderilmesi ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı teşkilatının etkinliğini artırmaya imkan vermesi dolayısıyla önemli ve gereklidir. Ceza dairelerinin bozma kararlarına karşı, itiraz yetkisine başvurma olanağının tanınması; bu yolun olağanüstü niteliğine zarar getirmediği gibi usul ekonomisine de katkı sağlamaktadır. Ceza dairelerinin onama kararı üzerine, sanıklık statüsünün son bulduğundan bahisle, itiraz incelemesinin adil yargılanma hakkı kapsamı dışında kalacağı düşünülemez; zira, devletin adil yargılama ödevi devam etmekte olup ilgilinin bilgi edinme ve görüş bildirme hakları gözetilmelidir. Yalnızca ciddi başvuruların olağanüstü bir incelemeyi meşru kılacağı düşünüldüğünden, itiraz yetkisine başvurulurken itiraz sebep ve gerekçelerinin gösterilmesi ile bunların kişi ve fiil yönünden sınırlandırılması gerekir. Buna karşın, içtihat birliğinin sağlanması amacına uygun olarak ilgili merciin başvuruda gösterilen sebep ve gerekçelerle bağlı olmaksızın inceleme yapabileceğini kabul etmek gerekir.

Anahtar Kelimeler

Olağanüstü Kanun Yolu, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi, Olağanüstü İtiraz

THE JURISDICTION TO APPEAL BY THE CHIEF PUBLIC PROSECUTOR OF THE SUPREME COURT OF CASSATION AS AN EXTRAORDINARY LEGAL REMEDY

Öz

The jurisdiction to appeal by the Chief Public Prosecutor of the Supreme Court of Cassation is an extraordinary legal remedy and it is the only legal remedy within the judicial system that allows the inspection of the cassation review conducted by the penal chambers of the Supreme Court of Cassation. The authority to appeal is important and necessary, as it enables the elimination of irregularities in the legal world and the increase of the organization of the Supreme Court of Cassation Chief Public Prosecutor’s Office. Providing the opportunity to appeal against the reversal decisions of the Criminal Chambers of the Court of Cassation does not harm the extraordinary nature of this remedy and but also contributes to the judicial economy. Based on the decision of the criminal chambers for approval, the defendant status is terminated. It cannot be considered that the cassation review will fall outside the scope of the right to a fair trial because the duty of the state to a fair trial continues and the right of the person concerned to obtain information and to express an opinion should be respected. Since it is thought that only serious applications will legitimize an extraordinary investigation, the reasons and justifications of the objection should be shown while applying for the objection authority, and these should be limited in terms of person and action. On the other hand, in line with the purpose of unity of case law, the relevant authority can conduct an investigation regardless of the reason and justifications indicated in the application.

Anahtar Kelimeler

Extraordinary legal remedy, appeal authority of the Chief Public Prosecutor of the Court of Cassation, extraordinary appear

Kaynakça

• Alacakaptan, Uğur. “Temyiz Mahkemesi Başsavcılığı’nın Yaptığı İtiraz Hükmün Kesinleşmesine Mani Olur Mu?”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Cilt 24 Sayı 1 (Yıl 1967): s. 287-291(erişim: https://jurix.com.tr/article/15642).
• Apaydın, Cengiz. Ceza Muhakemesine Egemen İlkeler Işığında Olağan ve Olağanüstü Kanun Yolları. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2020.
• Arslan, Çetin. “Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı İtirazı (CMK md. 308)”. Ceza Hukuku Dergisi. Sayı 5 (Yıl 2007): s. 105-161 (erişim: https://jurix.com.tr/article/2869).
• Birtek, Fatih. Ceza Muhakemesinde Delil ve İspat. Ankara: Adalet Yayınevi, 2017.
• Birtek, Fatih. “Ceza Muhakemesi Hukukunda Kısmi Kesinleşme”. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi (MÜHF) Hukuk Araştırmaları Dergisi. Cilt 26 Sayı 2 (Yıl 2020): s. 571-607. (erişim: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1332686)
• Centel, Nur ve Hamide Zafer. Ceza Muhakemesi Hukuku. İstanbul: Beta Yayınları, 2020.
• Çinko, M. Sıddık. “Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının İtiraz Yetkisi”. Terazi Hukuk Dergisi. Cilt 13 Sayı 141 (Yıl 2018): s. 96-101. (erişim: https://jurix.com.tr/article/12505)
• Demirbaş, Timur. İnfaz Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2017.
• Donay, Süheyl. Güncelleştirilmiş Ceza Yargılaması Hukuku. İstanbul: Beta Yayınları, 2015.
• Erdem, Mustafa Ruhan ve Candide Şentürk. Ceza Muhakemesinde Kanun Yolları. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2018.
• Erem, Faruk. “Bozmanın Sirayeti”. Ankara Barosu Dergisi. Sayı 1 (Yıl 1963): s. 5-8. (erişim: http://www.ankarabarosu.org.tr/siteler/ankarabarosu/tekmakale/1963-1/01.pdf)
• Erem, Faruk. Diyalektik Açıdan Ceza Yargılaması Hukuku. Ankara: Işın Yayıncılık Ltd. Şti., 1996.
• Ersoy, Uğur. “Ceza Muhakemesi Hukukunda Hukuki Çare ve Kanun Yolu Kavramı Bağlamında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın İtiraz Yetkisi”. Ceza Hukuku Dergisi. Sayı 29 (Yıl 2015): s. 67-124. (erişim: https://www.jurix.com.tr/article/4175)
• Eryılmaz, Mesut Bedri. Ceza Muhakemesi Hukuku Dersleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2012.
• Gökcen, Ahmet, Murat Balcı, M. Emin Alşahin ve Kerim Çakır. Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi, 2018.
• Günay, Erhan. Yargıtay Kararları Işığında Ceza Muhakemesi Hukukunda Olağanüstü Kanun Yolları. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2019.
• Karakehya, Hakan. Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Savaş Yayınevi, 2016.
• Kaymaz, Seydi. “Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının İtirazı (CMK m. 308/A)”. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi (AHBVÜ) Hukuk Fakültesi Dergisi. Cilt XXIV Sayı 4 (Yıl 2020). s. 411-487. (erişim: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1354823)
• Keklik, Ramazan. “Ceza Yargılamasına İlişkin Temyiz Yasa Yolunda Yargıtay Kararı Üzerine Yapılacak İşlemlerin Kronolojik İncelemesi”. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi. Sayı 6 (Yıl 2015): s. 185-225. (erişim: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/155615)
• Kocalar, Salih ve Yunus Biçen. Kanun Yolları. Ankara: Bilge Yayınevi, 2021.
• Kunter, Nurullah ve Feridun Yenisey. Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku. İstanbul: Beta Yayınları, 2000.
• Kunter, Nurullah. “Olağanüstü İtirazda Yargılama İle İlgili Sorunlar”. Yargıtay Dergisi. Cilt 9 Sayı 4 (Yıl 1983): s. 586-598. (erişim: http://www.yargitaydergisi.gov.tr/dergiler/yd/ekim1983.pdf)
• Meriç, Emre Oğuz. “Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı”. Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a Armağan. Cilt 21 Özel sayı (Yıl 2019): s. 1097-1140. (erişim: https://hukuk.deu.edu.tr/wp-content/uploads/2019/09/EMRE-OGUZ-MERIC.pdf)
• Mole, Nuala ve Catharina Harby. Adil Yargılanma Hakkı - Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Kılavuz. Çev., Türkiye Barolar Birliği (Komisyon). Strazburg: Şen Matbaa (TBB Yayınları No: 89), 2015. (erişim: http://tbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/adil-yargilanmahakki.pdf)
• Özbek, Veli Özer, Koray Doğan, Pınar Bacaksız ve İlker Tepe. Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2018.
• Özen, Mustafa. Ceza Muhakemesi Hukuku Dersleri. Ankara: Adalet Yayınevi, 2020.
• Öztürk, Bahri, Durmuş Tezcan, Mustafa Ruhan Erdem, Özge S. Gezer, Yasemin F. S. Kırıt, Esra A. Akcan, Özdem
• Özaydın, Efser E. Tütüncü, Derya A. Vıllemın ve Mehmet C. Tok. Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2018.
• Soyaslan, Doğan. Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2020.
• Şahin, Cumhur ve Neslihan Göktürk. Ceza Muhakemesi Hukuku C. II. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2019.
• Şahin, Cumhur. “Anayasa Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Ceza Muhakemesinde Silahların Eşitliği ve Çelişmeli Yargılama İlkeleri”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağan) Cilt 21 Özel Sayı (Yıl 2019): s. 3051-3065. (erişim: https://hukuk.deu.edu.tr/wp-content/uploads/2019/09/CUMHUR-SAHIN.pdf)
• Şahin, Cumhur. Ceza Muhakemesi Kanunu Gazi Şerhi. Ankara: Seçkin Yayıncılık 2005.
• Talas, Serdar. “Ceza Muhakemesi Hukukunda Başsavcılığın İtirazı”. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası. Cilt 70 Sayı 1 (Yıl 2012): s. 153-176. (erişim: https://cdn.istanbul.edu.tr/file/1CD58DF90A/12CBCD390B334306BF08D63F76A1B7F7?doi=)
• Taner, Tahir. Ceza Muhakemesi Usulü. İstanbul: Duygu Matbaası (İstanbul Üniversitesi Yayınları No. 442 Hukuk Fakültesi Yayınları No.98), 1950
• Toroslu, Nevzat ve Metin Feyzioğlu. Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Savaş Yayınevi , 2016.
• Tosun, Öztekin. Türk Suç Muhakemesi Hukuku Dersleri Muhakemenin Yürüyüşü. İstanbul: Sulhi Garan Matbaası Koll. Şti. (İstanbul Üniversitesi Yayınları No. 1815 Hukuk Fakültesi Yayınları No.405), 1973.
• Ünver, Yener ve Hakan Hakeri. Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi, 2016.
• Yenisey, Feridun ve Ayşe Nuhoğlu. Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2017.
• Yılmaz, Sacit. “Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının İtirazı (CMK md. 308)”. Türkiye Adalet Akademesi Dergisi. Cilt 1 Sayı 41 (Yıl 2020): s. 113-150. (erişim: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1491429)
• Yurtcan, Erdener. Ceza Muhakemesi Kanunu Şerhi (CMK). Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2019.
• Yüksektepe, Mert Asker. Adil Yargılama ve Ceza Muhakemesinde Kanun Yolları. İstanbul: Platon Hukuk Yayınevi, 2020.