YÖNETİM KURULU TOPLANTI ÇAĞRISINDA YENİ DÜZEN: TTK m. 392/VII’YE BAKIŞ

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 829 - 868, 30.10.2024

Sinan Sarıkaya

https://doi.org/10.59909/khm.1512819

Öz

Anonim şirketlerde yönetim kurulu toplantısına çağrı hususunun doğurduğu problemler uzun süredir doktrin ve yargıyı meşgul etmektedir. Yönetim kurulu başkanı veya onun yokluğunda başkan vekilinin toplantı çağrısı yapmaya yetkili olduğu genel kabuldür. Ancak bu kabul, özellikle farklı menfaat grupları ve çatışmaların bulunduğu şirketlerde, başkanın yetkisini kötüye kullanarak toplantı çağrısını adeta krize dönüştürmesini engellememektedir. Yönetim kurulu başkanı ve başkan vekilinin toplantı çağrısı yapmamakta ısrar etmesi halinde, üyelerin doğrudan veya mahkemeye başvuru yoluyla çağrı yapıp yapamayacakları tartışılmakta; kurulu toplantıya çağırabilmek için çareler aranmakta, öneriler sıralanmaktadır. Kanun koyucu söz konusu tartışmalara ve uyuşmazlıklara son vermek adına, 7511 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun m. 15 ile TTK m. 392/VII’de önemli değişiklikler yapmıştır. Buna göre bireysel talepler ile çoğunluk oluşturmayacak sayıda üyenin istemlerinde, başkana, çağrı yapma konusunda takdir yetkisi tanınmıştır. Üyelerin çoğunluğunun istemi üzerine ise başkanın çağrı yapması zorunlu tutulmuştur. Başkanın belirli bir sürede bu zorunluluğa uygun davranmaması halinde istem sahiplerine doğrudan çağrı yetkisi verilmiştir. Makalemizde yönetim kurulu toplantı çağrısına ilişkin yenilikler, Kıta Avrupası’ndaki bazı düzenlemeler ile karşılaştırmalı olarak ve eleştirel bir gözle ele alınmakta; değişikliğin yetersiz kaldığı noktalarda düzenleme önerileri getirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

yönetim kurulu, yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu toplantıları, yönetim kurulu toplantı çağrısı

NEW ORDER IN THE CONVENING OF BOARD OF DIRECTORS MEETING: OVERVIEW OF TCC ART. 392/VII

Öz

The problems arising from the issue of convening a meeting of the board of directors in joint stock companies have been occupying the doctrine and the courts for a long time. It is generally accepted that the chairperson of the board of directors, or in his absence, the deputy chairperson, is authorized to convene a meeting. However, this general assumption does not prevent the chairperson from abusing his authority and turning the convening of the meeting into a crisis, especially in companies with different interest groups and conflicts. If the chairperson and the deputy chairperson of the board of directors refuse to convene a meeting, it is discussed whether the members may convene the meeting directly or through an application to the court, and remedies are sought to convene the board of directors. To put an end to these discussions and disputes, the legislator has made significant amendments to Article 392/VII of the TCC with the Law No. 7511 on the Amendment of the Turkish Commercial Code and Certain Laws. Accordingly, the chairperson has been granted discretionary authority to convene for individual requests and requests of a number of members that do not constitute a majority. Upon the request of the majority of the members, the chairperson is obliged to convene. In case the chairperson fails to comply with this obligation within a certain period, the requestors are authorized to make a direct convening. In this article, the amendments regarding the convening of the board of directors meeting are examined critically and comparatively with the regulations in some Continental European countries, and suggestions are made where the amendment is insufficient.

Anahtar Kelimeler

board of directors, chairperson of the board of directors, board of directors’ meetings, convening of board of directors meeting

Kaynakça

• Akdağ Güney, Necla. Anonim Şirket Yönetim Kurulu. 2. Baskı, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2016.
• Arar, Kemal. Kara Ticareti Şirketler Hukuku. Ankara: Güney Matbaacılık, 1952.
• Arslanlı, Halil. Anonim Şirketler II III Anonim Şirketin Organizasyonu ve Tahviller. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1960.
• Bahar Sayın, Hediye. Pay Sahibi Haklarının Korunması Kapsamında Anonim Şirket Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanı. 2. Baskı. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2017.
• Bahtiyar, Mehmet. “Anonim Ortaklıkta Başkanın Yönetim Kurulunu Toplantıya Çağırmasının Yaptırımı ve Toplantısız Karar Alınmasında Bazı Sorunlar”. Prof. Dr. Rıza Ayhan’a Armağan, Cilt I. Ankara: Yetkin Yayınları, 2022, s. 99-127. (Anılış: Anonim Ortaklıkta Başkan)
• Bahtiyar, Mehmet. Ortaklıklar Hukuku. 17. Baskı, İstanbul: Beta, 2024. (Anılış: Ortaklıklar Hukuku)
• Bilgili, Fatih ve Ertan Demirkapı. Şirketler Hukuku. 9. Basım, Bursa: Dora, 2013.
• Böckli, Peter. Schweizer Aktienrecht. 5. Baskı, Zürih: Schulthess Verlag, 2022.
• Büyük Fransızca-Türkçe Sözlük. Tahsin Saraç. 13. Basım. İstanbul: Adam Yayınları, 2005.
• Çamoğlu, Ersin. Limited Ortaklıklar Hukukunun Temel İlkeleri. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2020.
• Çoştan, Hülya. “Yönetim Kurulunun Karar Alma Usulleri, Oy Hakkı, Yetersayılar ve Toplantı Talep Hakkı”. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi. C. 28/S. 3 (2012): s. 155-190. (Anılış: Karar Alma)
• Doğan, Beşir Fatih. Anonim Şirket Yönetim Kurulunun Organizasyonu ve Yönetim Yetkisinin Devri. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2011.
• Domaniç, Hayri. Anonim Şirketler Hukuku ve Uygulaması. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2010.
• Dural, Halil Ali. “Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulunun Kilitlenmesi ve Hukuki Sonuçları”. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Bölümü, 2005.
• Eminoğlu, Cafer ve Zehra Avcı. “Anonim Şirkette Yönetim Kurulu Başkanının Niteliklerine, Seçilmesine ve Yönetim Kurulunun Başkansız İşleyişine İlişkin Bazı Değerlendirmeler”. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Y. 7/S. 2 (2022): s. 1029-1072.
• Ercoşkun Şenol, Kübra. “Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Toplantıları”. Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. C. 19/S. 2 (2013): s. 1693-1726.
• Gürpınar, Bünyamin. “Anonim Şirket Yönetim Kurulu Toplantılarının Şekli ve Elektronik Toplantı Sistemi”. Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. C. 19/S. 2 (2013): s. 1101 – 1126.
• Habersack, . “§ 110 Einberufung des Aufsichtsrats”. Münchener Kommentar zum Aktiengesetz, Edit. Wulf Goette, Mathias Habersack ve Susanne Kals. 6. Baskı, Münih: Beck, 2023.
• Hamamcıoğlu, Esra. “Yargıtay Kararları Işığında Bir veya Birkaç Yönetim Kurulu Üyesine Toplantı Davetinin Hiç ya da Kararlaştırılan Usule Uygun Yapılmamasının Sonuçları”. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fa-kültesi Dergisi, C. 16/S. 197-198, (2021): s. 119-158.
• İlbasmış Hızlısoy, Özlem. “Anonim Şirket Yönetim Kurulunu Toplantıya Çağrıya Yetkili Olanlar ve Yetkisiz Kişilerce Yapılan Çağrıyla Toplanan Yönetim Kurulunda Alınan Kararların Hukuki Akıbeti”. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi. C. 8/S. 1 (2022): s. 115-141.
• İmregün, Oğuz. Anonim Ortaklıklar. 4. Bası, İstanbul: Yasa Yayıncılık, 1989. (Anılış: Anonim Ortaklıklar)
• İmregün, Oğuz. “Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulu Toplantı ve Karar Yetersayıları ve Yönetim Kurulu Kararlarına Karşı Başvuru Yolları”. Prof. Dr. Hayri Domaniç’e 80. Yaş Günü Armağanı Cilt I. İstanbul: Beta, 2001: s. 277-292. (Anılış: Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulu)
• Kalender, Emre. Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Bilgi Alma Hakkı (TTK m. 392). Ankara: Yetkin Yayınları, 2017.
• Karaahmetoğlu, İsmail Özgün. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'na Göre Limited Şirketin Temsili. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2014.
• Kayıklık, Abdurrahman. “Türk Ticaret Kanunu'nda Değişiklikler Öngören Kanun Teklifi Üzerine”. Esas Mukavele (Blog). Erişim Tarihi: 01.07.2024. https://esasmukavele.blogspot.com/2024/05/turk-ticaret-kanununda-degisiklikler.html.
• Kılıç Akyıldız, Gizem. “Bir Yönetim Kurulu Üyesinin Yönetim Kurulu Toplantısına Çağrılmaması ve Alınan Kararlara Etkisi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Şeref Ertaş’a Armağan, C. 19/Özel Sayı (2017): s. 2299-2313.
• Kıratlı, Metin. Yönetim Kurulu Başkanı. Ankara: Yetkin Yayınları, 2021.
• Kırca, İsmail, Feyzan Hayal Şehirali Çelik ve Çağlar Manavgat. Anonim Şirketler Hukuku C. I. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 2013.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip. Borçlar Hukukuna Giriş, Hukukî İşlem, Sözleşme. 7. Tıpkı Bası. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2017.
• Koch, Jens. Aktiengesetz. Beck'sche Kurz-Kommentare, Band 53. 18. Baskı. Münih: Beck, 2024.
• Kortunay, Ayhan. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu ve Üyelerin Bilgi Edinme Hakkı. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2015.
• Meier-Hayoz, Arthur ve Peter Forstmoser. Droit suisse des sociétés. Peter Iordanov (Çev.). Bern: Stämpli, 2015.
• Moroğlu, Erdoğan. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Değerlendirme ve Öneriler. 8. Baskı, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2016.
• Moroğlu, Erdoğan. Anonim Ortaklıkta Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü. 8. Baskı, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2017.
• Müller, Roland ve Jérôme Monnier. “La séance du conseil d’administration”. Expert Focus. 9/18, (2018): s. 695-703.
• Narbay, Şafak. “Anonim Ortaklıkta Yönetim Kurulunun Genel Kurulu Toplantıya Davetine İlişkin Hükümlerin Değerlendirilmesi”. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun 10. Yılında Ticaret Hukukunun Güncel Meseleleri Sempozyumu. Ankara: Türkiye Adalet Akademisi, 2023.
• Nomer Ertan, N. Füsun. “Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Toplantı ve Kararları”. Abuzer Kendigelen, İsmail Cem Soykan, Necdet Uzel, Müge Evlek, Nurgül Yıldız (Haz.). Yürürlüğünün 6. Yılında ve Yargıtay Kararları Işığında Türk Ticaret Kanunu Sempozyumu (Tebliğler ve Tartışmalar). İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2018, s. 45-70.
• Odman Boztosun, Ayşe. Hukuksal Açıdan Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeliği. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2013.
• Oğuzman, Kemal ve Nami Barlas. Medenî Hukuk. 22. Bası. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2016.
• Oğuzman, Kemal ve Turgut Öz. Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt-1. 18. Bası. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2020.
• Özkorkut, Korkut. Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulu Kararlarının İptali. Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu, 1996.
• Pekdinçer, Tamer. “Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Kararlarının Geçerliliği (Özellikle Batıl Yönetim Kurulu Kararları) (TTK m. 391)”. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. C. 18/S. 2 (2012): s. 671 – 682.
• Peter, Henry ve Francesca Cavadini. “Art. 715”. Commentaire Romand, Code des obligations II. Edit. Pierre Tercier, Marc Amstutz ve Rita Trigo Trindade. 2. Baskı. Basel: Helbing Lichtenhahn, 2017, s. 1076-1078.
• Poroy, Reha, Ünal Tekinalp ve Ersin Çamoğlu. Ortaklıklar Hukuku I. 14. Baskı, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2019.
• Pulaşlı, Hasan. Şirketler Hukuku Şerhi Cilt II. 4. Baskı, Ankara: Adalet Yayınevi, 2022.
• Sarıkaya, Merve. Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyeliği Sıfatının Sona Ermesi. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2024.
• Soykan, İsmail Cem. Anonim Ortaklıklarda Organ Yokluğu. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2012.
• Spindler, Gerald ve Fabian Walla. “AktG § 110 Einberufung des Aufsichtsrats”. beck-online.GROSSKOMMENTAR. https://beck-online.beck.de, Erişim Tarihi: 26.06.2024.
• Şener, Oruç Hami. Teorik ve Uygulamalı Ortaklıkları Hukuku. 4. Bası, Ankara: Seçkin Yayınevi, 2019.
• Şener, Oruç Hami. Yeni TTK Döneminde Anonim ve Limited Ortaklıklara İlişkin Verilen Yargıtay Emsal Kararlarının Değerlendirilmesi. 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi, 2020.
• Tekinalp, Ünal. Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku. 5. Baskı, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2020.
• Turanlı, Hüsnü. “Yeni Türk Ticaret Kanunu Işığında Anonim Şirket Yönetim Kurulu Kararlarının Hükümsüzlüğü”. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. C: 17/S: 1-2 (2013), s. 944.
• Xavier, Oulevey ve Levrat Jérôme. La société anonyme. Zürih: Schulthess, 2022.
• Wernli, Martin ve Marco A. Rizzi. “Art. 715”. Basler Kommentar, Obligationenrecht II-I. Edit. Heinrich Hon-sell, Nedim Peter Vogt ve Rolf Watter. 4. Baskı. Basel: Helbing Lichtenhahn, 2012, s. 1066-1070.
• Yasaman, Hamdi. “Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulunun Toplantıya Çağrılması ve Toplantı Yeter Sayısı”. Yaklaşım Dergisi. S. 117 (2002): s. 22-25.
• Yıldız, Şükrü. Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Limited Şirketler Hukuku. İstanbul: Arıkan, 2007.
• Yüce, Aydın Alber. Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanı. 3. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi, 2018.
• Zen-Ruffinen Marie-Noëlle ve Marc Bauen. Le conseil d’administration. Cenevre-Zürih-Basel: Schulthess, 2017.