BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNE DAYALI OLUŞUMLAR İLE BU OLUŞUMLARIN ULUSLARARASI İLİŞKİLERE GÜVENLİK BAĞLAMINDAKİ ETKİSİ: SİBER TERÖRİZM

Yıl 2018, Cilt: 28 Sayı: 1, 73 - 108, 07.06.2018

Mahir Terzi

Öz

Sembollerin işlenen nesne olduğu 21. Yüzyıl; Bilgi Toplumu, Bilgi Tabanlı Ekonomi, e-Devlet, FTP tarzı örgütlenme, para yerine geçenler ve uluslararası sivil toplum örgütleri olarak kategorize edilebilecek farklı bir toplum yapısı ve toplumsal örgütlenme modeli ile ortaya çıkmaktadır. Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin gelişimine bağlı olarak ortaya çıkan bu unsurlar, beraberinde yeni bir tehdit olan siber tehditleri getirmektedir. Söz konusu tehditler, öncelikle bilgi ve iletişim teknolojilerine dayalı toplum ve ekonomik yapısı olan gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için tehdit oluşturmaktadır. Bu çalışmada, siber tehditlerin başında gelen siber terörizm incelenmiştir ve siber terörizmle mücadele için konsensüse varılmış bir tanıma ve uluslararası iş birliğine ihtiyaç olduğunu söylemek mümkündür. Uluslararası iş birliği, terörizmle mücadelede olduğu kadar etik kodların nasıl geliştirilebileceğine ilişkin kaygıları da taşımalıdır. Türkiye örneğinde, Ulusal Siber Güvenlik Strateji Belgesi (2016-2019) dikkate alındığında, genel itibariyle söz konusu belgenin iyi oluşturulduğu ifade edilebilir. Ancak uluslararası iş birliğine yapılan vurgu ve referans zayıftır. Bununla birlikte uluslararası iş birliğine ilişkin esasların ne olabileceği ve etik kodların nasıl geliştirebileceğine ilişkin etütler açısından da söz konusu belgenin geliştirilmeye ihtiyacı vardır. Belgede tamamlanmaya ihtiyaç duyan diğer bir husus ise siber saldırı sonrası ortaya çıkan özellikle maddi zararın telafisine ilişkin mekanizmalara yer verilmemesidir.

Anahtar Kelimeler

Bilgi Tabanlı Ekonomi, Bilgi Toplumu, BİT, E-Devlet, Etik Kodlar, FTP, Siber Terörizm, Siber Uzay, Türkiye

Kaynakça

• Alkin, E., Yıldırım, K. ve Özer, M. (2003). İktisada Giriş. Anadolu Üniversitesi: Eskişehir
• Bilman, L. (2001). Hükümet dışı Kuruluşların (NGO) Dünya Ekonomik ve Sosyal Gelişindeki Rolleri. 04 Ocak 2018 tarihinde http://www.mfa.gov.tr/hukumetdisi-kuruluslarin-_ngo_-dunya-ekonomik-ve-sosyal-gelisimindeki-rolleri.tr.mfa adresinden alınmıştır.
• BKM 2016 Yılı Mart Ayı Kart Verilerini Açıkladı. (2016). 05 Aralık 2017 tarihinde http://bkm.com.tr/wp-content/uploads/2016/01/BKM-Mart-2016-b%C3%BClteni.pdf adresinden alınmıştır.
• Bové, J., ve Luneau, G. (2006). Sivil İtaatsizliğe Çağrı, (Çev. I. Ergüden), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Brenner, S. W (2007). At Light Speed: Attribution and Response to Cyber Crime/Terrorism/Warfare, The Journal of Criminal Law&Criminology, USA: Northwestern University, 97(2), 379-475.
• Castells, M. (1998). The Rise of the Network Society. Oxford: Blackwell Publishers Inc.
• Ceylan, C. (2010). Siber Savaşta Yeni Cephe: İRAN-Buşehr Nükleer Santrali ve SCADA-PLC Sistemler. 09 Ocak 2018 tarihinde http://www.bilgiguvenligi.gov.tr/siber-savunma/siber-savasta-yeni-cephe-iran-busehr-nukleer-santrali-ve-scada-plc-sistemler.html adresinden alınmıştır.
• Coffman, J. L.(2006). Terrorism around Us. 02 Aralık 2006 tarihinde http://www.usadojo.com/articles/terrorism-around-us.htm adresinden alınmıştır.
• Cooper, R. (2005). Ulus Devletin Çöküşü. (Çev. B. Karahan), İstanbul: Güncel Yayıncılık Ltd. Şti.
• Credit Card Ownership Statistics. (2017). 09 Eylül 2017 tarihinde http://www.creditcards.com/credit-card-news/ownership-statistics.php adresinden alınmıştır.
• Daugèliene, R. (2004). Pecularities of Knowledge-based Economy Assessment: Theoretical Approach. 06 Aralık 2017 tarihinde https://www.lu.lv/jmconference2006/dokumenti/Papers/Rasa_Daugeliene.pdf adresinden alınmıştır. Demirel, D. (2006). E-Devlet ve Dünya Örnekleri. Sayıştay Dergisi, 61(2), 83-118.
• Dinler, Z. (1995). İktisada Giriş. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Drucker, P. F. (2004). Post Capitalist Society, 20 Ağustos 2004 tarihinde http://www.vedpuriswar.org/book_summary/post_capitalist.html adresinden alınmıştır.
• Dura, C. ve Atik, H. (2002). Bilgi Toplumu, Bilgi Ekonomisi ve Türkiye. İstanbul: Literatür Yayınları.
• eEurope 2005: An Information Society for All. (2002). 08 Aralık 2017 tarihinde http://www.etsi.org/WebSite/document/aboutETSI/EC_Communications/eEurope2005_actionPlan.pdf adresinden alınmıştır.
• the e-government Imperative. (2003). 16 Aralık 2017 tarihinde http://www.oecd-ilibrary.org/governance/the-e-government imperative_9789264101197-en adresinden alınmıştır.
• Güneş, A., Ataizi, M., Aydın , C.H., Çalışkan, H., Hepkul, A., Şenel, H. ve Taşçı, C. (2003). Temel Bilgi Teknolojileri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Information and Communication Technology Expenditure % of GDP. (2017). 09 Ocak 2018 tarihinde http://www.econstats.com/wdi/wdiv_533.htm adresinden alınmıştır.
• İnce, N. M. (2001). Elektronik Devlet. 19 Aralık 2017 tarihinde http://www.bilgitoplumu.gov.tr/wp-content/uploads/2014/04/ Murat_Ince_E-Devlet.pdf adresinden alınmıştır.
• Karagül, S. (2007). Küresel Bir Aktör Olarak Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları. 11 Aralık 2007 tarihinde http://www.turkishweekly.net/turkce/makale.php?id=111 adresinden alınmıştır.
• Kredi Kartı İşi Zarar Mı Ediyor? (2004). 23 Aralık 2017 tarihinde https://www.capital.com.tr/finans/bankacilik/kredi-karti-isi-zarar-mi-ediyor adresinden alınmıştır.
• Kılıç, G. (2002). Küreselleşme Karşısında Ulus Devlet. (Yayımlanmamış Yüksek Lisan Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Kissinger, H. (2002). Amerika’nın Dış Politikaya İhtiyacı Var mı? (Çev. T. Evyapan), Ankara: METU Press. Kurt, S. (2012). Sivil Toplum Kuruluşlarında Çalışma İlişkileri. 20 Kasım 2017 tarihinde http://suleymankurt.com/akademik_detay_sayfasi.php?id=12 adresinden alınmıştır.
• Kurzweil, R (2014). Yapay Zeka İnsanlığın Sonu Olacak Korkusu Gerçek mi? 29 Ocak 2017 tarihinde http://www.bbc.com/turkce/haberler/2014/12/ 141204_yapay_zeka_insanligin_sonu adresinden alınmıştır.
• Muhammad, S. (2004). Urbanization Patterns In The Netherlands Under The Influence Of Information And Communication Technologies. 14 Ekim 2004 tarihinde http://www.uic.edu/cuppa/cityfutures/papers/webpapers/ cityfuturespapers/session2_5/2_5urbanization.pdf adresinden alınmıştır.
• Mumcu, A. (2003). Atatürk İlkeleri ve Inkılap Tarihi (Cilt 2). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Özcan, M. (2005). Siber Terörizm ve Ulusal Güvenliğe Tehdit Boyutu. 04 Ocak 2018 tarihinde http://www.uiportal.net/siber-terorizm-ve-ulusal-guvenlige-tehdit-boyutu.html adresinden alınmıştır.
• Özkazanç, Ö., Berberoğlu, C. N., Eren, E., Parasız, M. İ. ve Yıldırım, K. (2004). İktisat Teorisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Plan of Action. (2006). 06 Aralık 2007 tarihinde http://www.itu.int/wsis/ docs/geneva/official/poa.html adresinden alınmıştır.
• Pollitt, M. M. (2006). Cyber Terrorsim- Fact or Fancy. 04 Kasım 2017 tarihinde https://tr.scribd.com/document/21173253/Mark-M-Pollitt-Cyber-Terrorism-Fact-or-Fancy adresinden alınmıştır.
• Research and Development Expenditure (% of GDP). (2017). 24 Aralık 2017 tarihindehttps://data.worldbank.org/indicator/GB.XPD.RSDV.GD.ZS?view=chart adresinden alınmıştır.
• Sanal Kart. (2017). 10 Aralık 2017 tarihinde https://www.garanti.com.tr/tr/ticari/kredi_kartlari/e_ticaret/sanal_card.adresinden alınmıştır.
• Sandıklı, A. (2016). Vekâlet Savaşları: Orta Doğu ve Türkiye. 09 Kasım 2017 tarihinde http://www.bilgesam.org/incele/2293/-vek%C3%A2let-savaslari--ortadogu-ve-turkiye/#.WbRbTKi0PIU adresinden alınmıştır.
• Sarıbay, A.Y. (1997). Türkiye’de Demokrasi ve Sivil Toplum. İçinde F. Keyman ve A. Y. Sarıbay (Ed.), Küreselleşme, Sivil Toplum ve İslam. İstanbul: Vadi Yayınları. Smith, K. (2002). What is the Knowledge Economy? Knowledge Intensity and Distributed Knowledge Bases. 23 Aralık 2017 tarihinde http://www.intech.unu.edu/publications/discussion-papers/2002-6.pdf adresinden alınmıştır.
• Smith, S. (2003). Singing our world into existence: international relations theory and September 11. 29 Aralık 2017 tarihinde http://faculty.maxwell.syr.edu/.../isa_presidential_address.doc adresinden alınmıştır.
• Sofaer, A. ve diğerleri (2000). A Proposal for an International Convention on Cyber Crime and Terrorism. 03 Aralık 2017 tarihinde http://cisac.fsi.stanford.edu/sites/default/files/sofaergoodman.pdf adresinden alınmıştır.
• Spangenberg, J., Mesicek, R., Metzner, A. ve Luks, F. (2002). Sustainability Indicators for the-knowledge-based society. 08 Aralık 2007 tarihinde http://www.tukkk.fi/tutu/etieto/Futura_2_2002/02_2_085-095.pdf adresinden alınmıştır.
• Şıklar, İ. (2005). Para Teorisi ve Politikası. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Taşçı, C. (2003). Bilgi Teknolojileri. İçinde C. H. Aydın, Y. Hoşcan ve A. E. Özkul (Ed.), Temel Bilgi Teknolojileri (ss.1-20). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Terzi, M. (2015). Siber Terörizm, E-Devlet ve Aktör-Ağ Kuramı. İçinde M. Terzi ve S. Yenal (Ed.), Uluslararası Güvenlik ve Terörizm (Seçme Konular) (ss.181-212). Ankara: Sinopsis Yayınları.
• Terrorist Activities on the Internet. (1998). 18 Aralık 2007 tarihinde http://www.adl.org/Terror/focus/16_focus_a.asp adresinden alınmıştır.
• Türkiye Bilişim Şurası (2002). e- Devlet Raporu (2002). Türkiye Bilişim Vakfı, Ankara.
• Toft, G. S. (2002). Human Capital Policies for the Knowledge Economy. 07 Ocak 2018 tarihinde http://slideplayer.com/slide/6335775/ adresinden alınmıştır.
• Towards Knowledge-Based Economy. (2002). 07 Aralık 2007 tarihinde www.unece.org/operact/enterp/documents/coverpagregion.pdf adresinden alınmıştır.
• Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi (2016-2019). 17 Ocak 2018 tarihinde http://www.udhb.gov.tr/doc/siberg/2016-2019guvenlik.pdf adresinden alınmıştır.
• Why are ICTs Important for Civil Society Organizations? (2010). 29 ocak 2018 tarihinde http://www.un.org/esa/socdev/ngo/docs/2010/ directory/ictcso.pdf adresinden alınmıştır.
• Yücetürk, B. (2016). Sivil Toplum Kuruluşları, Resmi Kurumlar Dışında ve Bunlarda… 06 Aralık 2017 tarihinde https://prezi.com/gq29_8j6zjnq/sivil-toplum-kuruluslar-resmi-kurumlar-dsnda-ve-bunlarda/ adresinden alınmıştır.
• Yücetürk, E. E. (2004). Türk Kamu Yönetiminde E-Devlet Uygulamaları ve Tabana Yayılabilme Yeteneği Bakımından Bir Değerlendirme: Bolu Örneği. 08 Nisan 2004 tarihinde http://www.bilgiyonetimi.org/cm/pages/mk1gos.php?nt=225 adresinden alınmıştır.