ULUSLARARASI GEMİ VE LİMAN TESİSİ GÜVENLİK KODU (ISPS KOD) ÇERÇEVESİNDE LİMANLARDA HAZIRLANAN DİĞER GÜVENLİK PLANLARI İLE LİMAN TESİSİ GÜVENLİK PLANININ ENTEGRASYONU

Yıl 2019, Cilt: 29 Sayı: 1, 17 - 64, 30.06.2019

Özgür Köksal Tohumcu Hüseyin Kazan

Öz

Bugün dünya deniz ticaret hacmi 9 milyar tona ve
parasal değer bakımından 9 trilyon $’lık bir büyüklüğe ulaşmıştır. Deniz
yoluyla taşınan ticari malların güvenli bir şekilde alıcılarına ulaştırılması ticari
gemilerin ve ticari limanların güvenliğinin sağlanması ile mümkündür. Bu
kapsamda oluşturulan gemi ve liman tesisi güvenlik kodu (ISPS Kod) uluslararası
taşımacılık yapan gemilerin ve bu gemilere hizmet veren limanların güvenliğinin
sağlanması hususunda kriterler belirlemiştir. Ayrıca ülkemizde ISPS Koda tabi
limanlarda Acil Durum Planları ile Koruma ve Güvenlik Planları da
hazırlanmaktadır. Hazırlanan planların birbiri ile entegrasyonunun sağlanmaması
ve devlet kurumlarının bu konuda denetim eksikliği bulunması nedeniyle limanların
güvenliğine yönelik zafiyetler ortaya çıkmaktadır. Çalışmada “Limanlardaki
güvenlik zafiyetlerinin giderilmesi için neler yapılmalıdır?”, “Muhtemel
tehditlere karşı önceden alınması öngörülen tedbirleri içeren güvenlik planları”,
“Limanların risk analizinin metodoloji kapsamındaki yetersizliği”, “Devlet kurumlarının
denetim yönteminden kaynaklanan eksiklikler” ve “Bu konuda neler yapılması
gerektiği?” başlıkları çerçevesinde uluslararası deniz limanlarının
güvenliğinin sağlanması hususunda hazırlanan güvenlik planlarının etkinliğinin
artırılması için neler yapılması gerektiği ortaya konulmaya çalışılmaktadır.
Betimsel analiz yöntemi kullanılarak hazırlanan çalışmada, idare, denetim ve
liman işletmelerinden kaynaklanan eksiklerin olduğu bunun da güvenlik
zafiyetine yol açabileceği sonucuna varılmıştır. Bu bağlamda yapılması gereken
düzenlemeler detaylı açıklanarak hem limanların güvenliğin artırılması hem de
literatüre katkı yapılması amaçlanmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Deniz Ticareti, ISPS Kod, Liman Tesisi Güvenlik Planı, İdare Denetimleri.

Integration of the Port Facility Security Plan with Other Security Plans Prepared in Ports within the Framework of the International Ship and Port Facility Security Code (ISPS Code)

Öz

Today, the world
trade volume reached 9 billion tons and 9 billion dollars in volume. The safe
transportation of commercial goods transported by sea is possible by ensuring
the safety of commercial vessels and commercial ports. In this context, the
criteria of ensuring the security of the international transportation vessels
and the ports serving these ships were established by the ship and port
facility security code (ISPS code). In addition, Emergency Plans and Protection
and Security Plans are prepared in the ports which are subject to ISPS code in
our country. The weaknesses of the security of the ports arise because of the
integration of the prepared plans and the lack of supervision of the state
institutions.  In the study, the following topics “What should be
done to eliminate the security weaknesses in ports?”, “Safety plans that
include the measures to be taken in advance against possible measures”, “The
lack of methodology in the risk analysis of ports”, “Deficiencies arising from
the control method of state institutions” and “what should be done about this?”,
“what should be done in order to increase the effectiveness of the security
plans?” were tried to be revealed in the context of ensuring the security of
international maritime ports. In the study, which was prepared by using
descriptive analysis method, it was concluded that there are deficiencies
caused by ADMINISTRATION, inspection and port operations and this may lead to
security weakness. In this context, it is aimed to both increase the security
of ports and contribute to the literature by explaining the regulations
required in detail.

Anahtar Kelimeler

Maritime trade, ISPS code, Port Facility Security Plan, Administration Audits

Kaynakça

• Arıboğan, Deniz Ülke, Duvar, İnkılap Kitapevi, İstanbul, 2018.
• Başeren, Sertaç, Terörizm: Kavramsal Bir Değerlendirme ve Mücadele, Avrasya Dosyası, Cilt 1, No: 4, 1994, Ankara.
• Batır, Kerem, Yirmi birinci Yüzyılda Deniz Haydutluğu ve Uluslararası Hukuk, Usak Yayınları, Ankara, 2011.
• Kazan, Hüseyin, Türkiye’de 1980 Sonrası Bölücü Terör Faaliyetleri ve Basında Yer Alış Biçimi, Doktora Tezi, İstanbul, 2015.
• Odası, Deniz Ticaret, Uluslararası Deniz Ticaret Odası (ICC) - Uluslararası Denizcilik Bürosu (IMB)'nun2017 Yılı 2. Çeyrek Deniz Haydutluğu Raporu, İstanbul, 2017.
• Özgen, Cenk, Rota Deniz Kuvvetleri ve Enerji Güvenliği, Gece Kitaplığı, İstanbul, 2015.
• Özdağ, Ümit, İstihbarat Teorisi, Kripto Basım Yayım Dağıtım, İstanbul, 2016.
• Solmaz, Murat Selçuk, Deniz Güvenliği Kapsamında ISPS Code Uygulamalarının Liman Güvenliği Açısından Etkinliğinin Değerlendirilmesi ve Türkiye Uygulamaları, Doktora Tezi, İstanbul, 2012.
• Transportation, U. S. Deperment, Port Security: A National Planning Guide, 1997.
• Türkistanlı, Taha Talip ve KULEYİN, Barış, Deniz Haydutluğu Çerçevesinde Deniz Güvenliği ve Özel Deniz Güvenlik Şirketleri, Cinius Yayınları, İstanbul, 2017.
• “Maritime Terorism: How Real is the Threat?”, http://www.marsecreview.com/wp-content/uploads/2012/09/MSR- Viewpoint-02-Maritime-Terrorism-How-Real-is-the-Threat.pdf (Erişim: 17.10.2018).
• “Piracy & Armed Robbery News & Figures”, https://www.icc- ccs.org/index.php/piracy-reporting-centre/piracynewsafigures (Erişim: 17.03.2019).
• “Deniz Haydutluğu: Somali Örneği”, http://acm.klu.edu.tr/dosyalar/birimler/acm/ dosyalar/dosya_ve_ belge ler/18273850.pdf (Erişim: 28.10.2018).
• “LimanlarYönetmeliği”, http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx? MevzuatKod=7.5.16726&MevzuatI liski=0&sourceXmlSearch (Erişim: 06.05.2018).
• “Emniyet Genel Müdürlüğü Özel Güvenlik Daire Başkanlığı”, http://sinavsonuc.ozelguvenlik.pol.tr/Teskilat/GenelTeskilatIstatistik. aspx (Erişim: 27.05.2018).
• “Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi”, http://denizmevzuat.udhb.gov.tr/dosyam/denizhukuku.pdf (Erişim: 05.04.2018).
• “Türkiye Büyük Millet Meclisi”, http://www2.tbmm.gov.tr/d22/1/1- 1308.pdf (Erişim: 08.04.2018).
• “Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı”, http://imo.udhb.gov.tr/TR/28solas74.aspx (Erişim: 08.04.2018).
• “Genelgeler ve Duyurular”, http://www.didgm.gov.tr (Erişim: 02.06.2018).
• “6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu”, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6331.pdf (Erişim: 30.06.2018).
• “Acil Durum Planı Hazırlama Rehberi”, https://www.csgb.gov.tr/media/5435/acil-durum-plan%C4%B1- haz%C4%B1rlama-rehberi.pdf (Erişim: 03.06.2018).
• “Mevzuat, Genelge, Talimat, Duyurular”, http://www.didgm.gov.tr/ (Erişim: 31.05.2018).
• “Özel Güvenlik Hizmetleri Birleştirilmiş Genelgesi”, http://www.ozelguvenlik.pol.tr/SiteAssets/Sayfalar/MEVZUAT/ÖZ
• EL%20GÜVENLİK%20HİZMETLERİNİN%20BİRLEŞTİRİLMİŞ %20GENELGESİ.pdf (Erişim: 30.06.2018).
• “Emniyet Genel Müdürlüğü Özel Güvenlik Daire Başkanlığı”, http://sinavsonuc.ozelguvenlik.pol.tr/Teskilat/GenelTeskilatIstatistik. aspx (Erişim: 27.05.2018).
• “Mevzuat Bilgi Sistemi”, http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.16726&M evzuatIliski=0&sourceXmlSearch (Erişim: 18.10.2018).
• “İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik”, http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.18493&M evzuatIliski=0&sourceXmlSearch (Erişim: 03.06.2018).
• “ISPS Kod Uygulamaları Kapsamında Periyodik Denetim Esasları”, http://www.didgm.gov.tr/ (Erişim: 10.06.2018).
• “Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik”,http://sinavsonuc.ozelguvenlik.pol.tr/Mobiles/5188y.ht m (Erişim: 10.06.2018).
• “HALO Maritime Defence System”, https://www.copybook.com/companies/halo-maritime-defense- systems (Erişim: 10.06.2018).