İnsansız Hava Araçları için Çok Kriterli Güzergah Planlama Modeli

Yıl 2012, Cilt: 11 Sayı: 1, 251 - 270, 01.03.2012

Nafiz Arıca Halil Cicibaş Kadir Alpaslan Demir

Öz

Anahtar Kelimeler

-

İnsansız Hava Araçları için Çok Kriterli Güzergah Planlama Modeli

Öz

Bu bildiride Orta İrtifalarda Uçuş ve Uzun Havada Kalış İmkânına Sahip İnsansız Hava Araçları (Medium Altitude Long Endurance Unmanned Aerial Vehicles-MALE UAVs) için geliştirilen çok kriterli güzergâh planlama (multi-criteria path planning) modeli anlatılmaktadır. Önerilen model yardımıyla insansız hava araçlarının uçuş kabiliyetlerini, temel havacılık kurallarını, ortam dinamiklerini dikkate alarak insansız hava araçları için mesafe, süre, yakıt tüketimi açısından optimal güzergâh lar planlanabilmektedir. Ayrıca model, uçuş öncesi (offline) ve uçuş esnasında (online) güzergâh planlamalarının dinamik olarak yapılabilmesine imkân tanımaktadır. Bu çalışmanın diğer güzergâh planlama çalışmalarından farkı, operasyonel ortam faktörlerini de içine alan daha fazla sayıda uçuş kriterinin planlamada dikkate alınmasıdır. Geliştirdiğimiz model sayesinde İHA’larının otonom ve operatör kullanımlı uçuşlarında temel havacılık kurallarına uygun, etkin ve emniyetli güzergâh lar planlanabilmesine olanak sağlanmaktadır

Anahtar Kelimeler

İnsansız Hava Araçları, Çok Kriterli Güzergâh Planlama, Modelleme, Simülasyon

Kaynakça

• ABD Savunma Bakanlığı. (2009). Unmanned Systems Integrated Roadmap, 2009-2034.
• Boskovic, J.D., Prasanth, R. ve Mehra, R.K., (2002). A Multilayer Control Architecture For Unmanned Aerial Vehicles, American Control Conference, Alaska, A.B.D.
• Buss, A. (2002). Component based simulation modeling with SIMKIT, Winter Simulation Conference, San Diego, California, ABD.
• EngineSim Version 1.7a (2011). 14 Mayıs 2011’de http://www.grc.nasa.gov/WWW/K-12/airplane/ngnsim.html adresinden alınmıştır.
• Ferguson, D., Likhachev, M. ve Stentz, A. (2005). A guide to heuristic-based pathplanning. ICAPS Workshop on Planning under uncertainty for Autonomous Systems.
• Goerzen, C., Kong, Z. ve Mettler, B. (2009). A Survey of Motion Planning Algorithms from the Perspective of Autonomous UAV Guidance, Journal of Intelligent Robotic Systems.
• Jun, H. ve Qingbao, Z. (2010). Multi-objective Mobile Robot Path Planning Based on Improved Genetic Algorithm, 2010 International Conference on Intelligent Computation Technology and Automation, Nanjing, China.
• Kambhampati, S., Davis, L.S. (1986). Multiresolution path planning for mobile robots, IEEE Journal of Robotics and Automation, RA-2 (3), 135–145.
• Kim, Y., Gu, D. W. ve Postlethwaite, I. (2008). Real-Time Path Planning With Limited İnformation For Autonomous Unmanned Air Vehicles, Automatica Volume 44 (3), 696-712.
• Kress, M. ve Royset, J.O. (2007). Aerial Search Optimization Model (ASOM) for UAVs in Special Operations, Technical Reseach Report, Naval Postgraduate School,Monterey, California, ABD.
• Lamont, G.B., Slear, J.N. ve Melendez, K. (2007). UAV Swarm Mission Planning and Routing using Multi-Objective Evolutionary Algorithms, IEEE Symposium on Computational Intelligence in Multicriteria Decision Making, Honolulu, ABD.
• Myers, D., Batta, R. ve Karwan, M. (2011). Calculating Flight Time for Unmanned Aerial Vehicles in the Presence of Obstacles and the Incorporation of Flight Dynamics. (Military Operations Research dergisine yayınlanmak üzere gönderilmiştir.)
• NASA Jet Propulsion Laboratory. Shuttle Radar Topography Mission, 14 Mayıs 2011’de http://www2.jpl.nasa.gov/srtm/ adresinden alınmıştır.
• Nikolos, I.K., Valavanis, K.P., Tsourveloudis, N.C. ve Kostaras, A.N. (2003). Evolutionary algorithm based offline/online path planner for UAV navigation, IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics, 33 (12), 898–912.
• OpenMapTM, BBN Technologies, 14 Mayıs 2011’de http://openmap.bbn.com adresinden alınmıştır.
• Pfeiffer, B., Batta, R., Klamroth, K., Nagi, R. (2005). Probabilistic modeling for UAV path planning in the presence of threat zones, Operations Research.
• Qi, Z., Shao, Z., Ping, Y.S., Hiot, L.M. ve Leong, Y.K. (2010). An Improved Heuristic Algorithm for UAV Path Planning in 3D Environment, Second International Conference on Intelligent Human-Machine Systems and Cybernetic, Nanjing, Çin.
• Rathbun, D., Capozzi, B., Kragelund, S. ve Pongpunwattana, A. (2002). An Evolution Based Path Planning Algorithm for Autonomous Motion of a UAV Through Uncertain Environments, AIAA Digital Avionics Systems Conference, Irvine, CA, ABD.
• Rubio, J.C., Vagners, J. ve Rysdykz, R. (2004). Adaptive Path Planning for Autonomous UAV Oceanic Search Missions, AIAA 1st Intelligent Systems Technical Conference, Chicago, Illinois.
• Tezcaner, D. ve Köksalan, M. (2009). Multi Objective Route Planning for Unmanned Air Vehicles, 20th International Conference on MCDM, Chengdu, China.
• Wu, P., Clothier, R., Campbell, D. ve Walker, R. (2007). Fuzzy Multi-Objective Mission Flight Planning in Unmanned Aerial Systems, 2007 IEEE Symposium on Computational Intelligence in Multi-criteria Decision Making, Honolulu, A.B.D.
• Wu, P., Campbell, P.Y., Duncan, A. ve Merz, T. (2009). On-board multiobjective mission planning for unmanned aerial vehicles, IEEE Aerospace Conference, Montana.
• Xia, L., Jun, X., Manyi, C., Ming, X. ve Zhike, X., (2009). Path Planning for UAV Based on Improved Heuristic A* Algorithm, The Ninth International Conference on Electronic Measurement & Instruments, China.