Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Almanya'nın Balkanlar'a Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 1, 33 - 56, 07.03.2018

M.Cem Oğultürk Ferhat Dağıstan

https://doi.org/10.17134/khosbd.403002

Cited By: 1

Öz

 Berlin
Duvarının yıkılmasının ardından birleşen Almanya, SSCB’nin dağılarak etkinliğini
yitirmesi ve Yugoslavya’nın yaşadığı ekonomik ve siyasi istikrarsızlık
sonucunda, yıllarca doğu-batı bloku sınırında bulunan konumunun da getirdiği
güvenlik kaygısıyla Balkanlar’da müdahaleci eylemlerde bulunmuş, Hırvatistan ve
Slovenya’nın tanınması sürecinde de Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikasından
ayrık hareket etmiştir. Bunun neticesinde Almanya’nın, Federal Almanya
zamanında benimsediği şeffaflık ve uluslararası işbirliği yanlısı ‘Zivilmacht’
siyasetinden, dünya savaşları öncesinde uyguladığı güç politikası
‘Machtpolitik’e dönüş mü yaptığı sorusu doğmuştur. Bu çalışma Soğuk Savaş
sonrasında Almanya’nın Balkanlar’daki eylemlerini ve Balkan politikasının
niteliğini, yukarıda belirtilen çerçevede analiz etmeyi amaçlamıştır.
Bosna-Hersek ve Kosova savaşlarında üyesi olduğu NATO ve AB ile eşgüdümlü
hareket eden Almanya, bu süreçte uygulamış olduğu eylemleri gerek iç hukukuna
gerekse de uluslararası hukuka uygun şekilde yürütmüştür. Her iki savaşta da
son çare olarak askeri güç kullanımını desteklemiş, hatta Bosna Savaşı’nda
yeterli askerî destek sağlamadığından ötürü ABD ve Batı Avrupa devletleri
tarafından eleştirilmiştir. Almanya temelinde ticaret, güvenlik ve istikrar
oluşturma kaygısı yatan politikalarını yürütürken Hırvatistan-Slovenya’nın
erken tanınmasından gerekli dersleri çıkarmış, sonraki süreçte attığı adımların
BM, NATO ve AB’yle uyumlu olmasına gayret göstermiştir. Hatta Balkan
coğrafyasında etkinliğini NATO ve AB şemsiyesinde yürütmüş, bölge ülkelerinin
gerekli şartları sağlamak suretiyle bu iki örgüte katılımlarını desteklemiştir.
Bu bulgular ışığında Almanya’nın birleşme sonrasında ‘güç politikası’na uygun
eylemlerle Balkanlar’da etkinlik kurmaya çalıştığı, ancak devam eden süreçte bu
eylemlerin olumsuz neticelerinden ders çıkartıp Bosna-Hersek ve Kosova
krizlerinde daha ‘iş birlikçi’ ve ‘istikrarcı’ anlayışla davranıp ‘Zivilmacht’
politikasına uygun hareket ettiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

güç politikası, almanya, balkanlar, sivil politika, alman bölgesi

Kaynakça

• Kitaplar Armaoğlu F. (2005). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Alkım Yayınevi. İstanbul.
• Bach J. P. G. (1999). Between Sovereignty and Integration, German Foreign and National Identity After 1989. St. Martin’s Press. New York.
• Caplan R. (2005). Europe and the Recognition of New States in Yugoslavia. Cambridge University Press. New York.
• Gallagher T. (2005). The Balkans After the Cold War: from Tyranny to Tragedy., Routledge, New York.
• Glenny M. (2001). Balkans- Nationalism, War, and the Great Powers 1804-1999. Penguin Books, London.
• Hendriks G. Morgan A. (2001). The Franco-German Axis in European Integration. Edward Elgar Publishing, Cheltenham.
• Jelavich B. (2006). Balkan Tarihi- 18. Ve 19. Yüzyıllar. Küre Yayınları, İstanbul.
• Kissenger H. (2004). Diplomacy (çev. İbrahim H. Kurt). İş Bankası Kültür, İstanbul.
• Lantis J. (2002). Strategic Dilemmas and the Evolution of German Foreign Policy Since Unification. Praeger, London.
• Touval S. (2002). Mediation in the Yugoslav Wars: The Critical Years 1990-95. Palgrave, New York.
• Woodward S. L. (1995). Balkan Tragedy- Chaos and Dissolution after the Cold War. The Brookings Institution, Washington D.C.
• Makaleler
• Arıkan H. (2009). The European Union Policy Towards the Balkan States in the Post Cold War Era. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2009. 2.
• Carr T. W. B. (1995). German and US Involvement in the Balkans: A Careful Coincidence of National Policies. Defense & Foreign Affairs, http://emperors-clothecom/articles/carr/carr.html, (Erişim Tarihi: 16.11.2017)
• Decker W. (2000). Two Souls, Twin Realities: German Foreign Policy from Slovenia to Kosovo. http://www.ce-review.org/00/26/deckers26 .html, (Erişim Tarihi: 16.11.2017)
• Demirtaş Coşkun B. (2008). Geçmişten Günümüze Almanya’nın Balkanlar Politikasının Analizi: Değişim mi, Süreklilik mi? Avrasya Dosyası, Cilt 14, Sayı 1
• Demirtaş Coşkun B. (2008). Systematic Changes and State Identity: Turkish and German Responses. Insight Turkey, Cilt:10, No:1,
• Girit S. (2016). Türkiye - AB göçmen planı: Engellerle dolu bir yol. http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/03/160309_turkiye_ab_anlasmasi (Erişim Tarihi: 16.11.2017)
• Herborth B. (2011). Germany in Europe – From Vanguard to Laggard and Back Again? American Institute for Contemporary German Studies, http://www.aicgorg/publication/germany-in-europe-%e2%80%93-from-vanguard-to-laggard-and-back-again/#_ edn10 (Erişim Tarihi: 16.11.2017)
• İnat K. (2009). Birleşme Sonrasında Almnya’nın Dış Politikası: Normalleşmenin Son Adımları. Bilgi (18), 2009 / 1 : 1-37
• Junior E.J.D. (2015). Germany’s political crisis. https://www. washingtonpost.com/opinions/merkels-yes-we-can-blues/2015/12/ 02/3d585d26-9920-11e5-b499-76cbec161973_story.html (Erişim Tarihi: 16.11.2017)
• Maull H. W. (2000). German foreign policy, Post‐Kosovo: Still a ‘civilian power? German Politics, 9:2, 1-24, http://dx.doi.org/ 10.1080/09644000008404589 (Erişim Tarihi: 16.11.2017)
• Miskimmon A. (2009). Falling into Line? Kosovo and the Course of German Foreign Policy. International Affairs (Royal Institute of International Affairs 1944-), Vol. 85, No.3, The War over Kosovo: Ten Years On, http://www.jstor.org/stable/27695031 (Erişim Tarihi: 16.11.2017)
• Obradovic Wochnik J. (2014). Can Germany Reconcile the Western Balkans? American Institute for Contemporary German Studies, http://www.aicgorg/publication/can-germany-reconcile-the-western-balkans/ (Erişim Tarihi: 16.11.2017)
• Okçuoğlu İ. (2001). Jeopolitik ve Jeostratejik Açıdan Balkanların Önemi. http://ibrahimokcuoglu.blogspot.com.tr /2001/10/jeopolitik-ve-stratejik-acidan.html, (Erişim Tarihi: 16.11.2017)
• Ökten B. (2014). Ostpolitik’ten günümüze Almanya’nın Orta ve Doğu Avrupa Politikaları. http://akademikperspektif.com/2014/01/25/ ostpolitikten-gunumuze-almanyanin-orta-ve-dogu-avrupa-politikalari/ (Erişim Tarihi: 16.11.2017)
• Troebst S. (1998). Conflict in Kosovo: Failure of Prevention? An Analytical Documentation, 1992-1998. European Centre for Minority Issues (ECMI), Flensburg
• Vatandaş S. (2013). Alman Dış Politikası ve Batı Balkanlar. Bilge Adamlar Stratejik Araştırma Merkezi, http://www.bilgesam.org/ incele/135/-alman-dis-politikasi-ve-bati-balkanlar/#.Vm3N3EqLTIU (Erişim Tarihi: 16.11.2017)
• Woyke W. (2000). Aussenpolitik’, Handwörterbuch des Politischen Systems der Bundesrepublik Deutschland. Bonn: Bundeszentrale für politische Bildung
• Yazman R. (2016). Avrupa Mülteci Krizi ve Türkiye’nin İzlemesi Gereken Strateji. http://sahipkiran.org/2016/01/23/avrupa-multeci-krizi/ (Erişim Tarihi: 16.11.2017)
• Yüksek lisans Tezleri
• Reimers F. (2007). Security Culture in Times of War: How did the Balkan War Affect the Security Cultures in Germany and United States. Monterey Naval Postgraduate School, California.
• Himmrich J. L.A. (2016). Germany’s Recognition of Kosovo as an Independent State in 2008. The London School of Economics and Political Science, London.
• Belgeler
• Bundesregierung beschliesst Teilnahme am AWACS-Einsatz uber Bosnien. Archiv der Gegenwart, 8 Nisan 1993.
• White Paper 2006: on German Security Policy and th Future of Bundeswehr. Federal Ministry of Defence, October 2006.
• White Paper 2016: on German Security Policy and th Future of Bundeswehr. Federal Ministry of Defence, June 2016.
• Yazarı belli olmayan web sitesi makalesi
• Merkel: Bosna, AB’ye Namzet Memleket Statüsü Almasına Bir Adım Uzaklıkta. http://www.bosnahersek.ba/merkel-bosna-avrupa-birligi-abye-namzet-memleket-statusu-almasina-bir-adim-uzaklikta/ (Erişim Tarihi: 16.11.2017)
• Refugee crisis: Merkel warns of war in Balkans. http://www.thelocal.de/20151103/merkel-warns-of-military-conflict-in-balkans, (Erişim Tarihi: 16.11.2017)
• Savaştan sonra barışı kazanmak. https://www.hurriyet.com.tr/savastan-sonra-barisi-kazanmak-39093790 , (Erişim Tarihi: 16.11.2017)
• Borisov’dan Türkiye’ye övgü, AB’ye eleştiri. http://timebalkan.com/ borisovdan-turkiyeye-ovgu-abye-elestiri/ (Erişim Tarihi: 16.11.2017)
• Juncker: Sırbistan ve Karadağ 2025’ten önce AB üyesi. http://www.dw.com/tr/juncker-s%C4%B1rbistan-ve-arada%C4%9F-2025ten-%C3%B6nce-ab-%C3%BCyesi/a-41308501 (Erişim Tarihi: 16.11.2017)