KİMYASAL, BİYOLOJİK, RADYOLOJİK ve NÜKLEER (KBRN) OLAYLARI İÇİN DEKONTAMİNASYON SOLÜSYONLARI ve TEKNİKLERİ

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: 1, 29 - 48, 07.05.2024

Serdar Karakurt , Kemal Baş

https://doi.org/10.17134/khosbd.1360355

Öz

Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer (KBRN) kirleticiler insanların sağlığını, çevreyi tehlikeye atmakta, nüfus ve mülk için güvenlik risklerine neden olmaktadır. Irak'ta 2007 yılında meydana gelen klor gazı saldırısında 16 kişi hayatını kaybetmiş, 100'den fazla kişi de yaralanmıştır. 2013 yılında Suriye'nin Hama ilinde uçaklardan atılan patlayıcıların koku ve duman yayması sonucu 100'den fazla kişinin nefes darlığı çektiği tespit edilmiştir. KBRN olaylarında çok önemli bir adım olan dekontaminasyon, insanlar, araçlar, malzemeler, binalar ve alanlar üzerinde etkili olan kimyasal, biyolojik, radyoaktif ve nükleer maddelerin etkilerini ortadan kaldırır veya sağlık tehdidi oluşturmayacak düzeye indirir. Bu nedenle, dekontaminasyon KBRN Savaş ajanlarına karşı savunmada hayati bir rol oynamaktadır. Dekontaminantlar ile savaş ajanlarına maruz kalan yaralılar bu ajanlardan temizlenir, bu da savaş ajanının çoğunlukla fiziksel olarak uzaklaştırılması veya kimyasal olarak inaktive edilmesi ile gerçekleştirilir. Kontaminasyon fark edildiğinde, cilt dekontaminasyonu uygulayarak ve giysileri çıkararak dekontaminasyonun %90'ının bir dakika içinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Cilt ve alet dekontaminasyonu için kullanılan dekontaminantlar genellikle alkol, iyot, sodyum klorür türevlerinden üretilen ve ticari olarak satılan ürünlerden oluşmaktadır. Bu dekontaminantlar kullanılırken belirtilen konsantrasyonlarda çözülmeli, kullanım talimatlarına uyularak kullanılmalı, vücuda uygun miktarlarda uygulanmalı ve vücut için belirtilen yerlere uygulanmalıdır. Bu makale, KBRN olaylarında kullanılan dekontaminasyon solüsyonları ve tekniklerine ilişkin genel kuralları ana hatlarıyla belirlemeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

KBRN, Dekontaminasyon, Dekontaminasyon solüsyonları, Kitlesel kaza

Destekleyen Kurum

Selçuk Üniversitesi BAP Koordinatörlüğü

Proje Numarası

22112003

DECONTAMINATION SOLUTIONS AND TECHNIQUES FOR CHEMICAL, BIOLOGICAL, RADIOLOGICAL AND NUCLEAR (CBRN) INCIDENTS

Öz

Chemical, Biological, Radiological, and Nuclear (CBRN) pollutants endanger people's health, environment and cause safety risks for population and property. In the chlorine gas attack that took place in Iraq in 2007, 16 people lost their lives and more than 100 people were injured. In 2013, it was determined that more than 100 people suffered from shortness of breath as a result of explosives emitting odor and smoke from airplanes in Hama province of Syria. Decontamination, a crucial step in CBRN events, eliminates the effects of chemical, biological, radioactive, and nuclear substances acting on people, vehicles, materials, buildings, and areas or reducing them to a level that does not pose a health threat. Thus, decontamination plays a vital role in the defense against CBRN Warfare agents. With decontaminants, the wounded exposed to war agents are cleaned from these agents, which is accomplished by physical removal or chemical inactivation of the warfare agent. Once contamination is recognized, it is estimated that 90% of decontamination will occur within one minute by applying skin decontamination and removing clothing. Decontaminants used for skin and instrument decontamination generally consist of commercially available products made from alcohol, iodine, sodium chloride derivatives. When using these decontaminants, they should be dissolved at the specified concentrations, used following the instructions for use, applied to the body in appropriate amounts, and applied to the places specified for the body. This article aims to outline the general rules for decontamination solutions and techniques used in CBRN incidents.

Anahtar Kelimeler

CBRN, Decontamination, Decontamination solutions, Mass Casualty

Proje Numarası

22112003

Kaynakça

• [1] N. Varol, and T. Gültekin, "Disaster Anthropology," Electronic Journal of Social Scienes, 15(59), 2016. https://doi.org/10.17755/esosder.263244
• [2] H. John, et al., "Toxicokinetic aspects of nerve agents and vesicants," in Handbook of toxicology of chemical warfare agents. Academic press, p. 875-919. 2020 https://doi.org/10.1016/B978-0-12-819090-6.00052-0
• [3] M. Ortatatlı, et al., "Evaluation of Chemical, Biological, Nuclear and Radiological Casualties with Regard Terrorism," Türkiye Klinikleri Journal of Forensic Medicine Special Topics" 1:44-52, 2015
• [4] L. Sun, et al., "Poly (γ-glutamic acid)-based electrospun nanofibrous mats with photodynamic therapy for effectively combating wound infection" Materials Science and Engineering: C. 113:110936, 2020 https://doi.org/10.1016/j.msec.2020.110936:
• [5] S. Sezigen, et al.,"Victims of chemical terrorism, a family of four who were exposed to sulfur mustard," Toxicology Letters, 303, 9-15. 2019. https://doi.org/10.1016/j.toxlet.2018.12.006
• [6] S. Sezigen, and L. Kenar, "Recent sulfur mustard attacks in Middle East and experience of health professionals," Toxicology Letters. 320, 52-57. 2020. https://doi.org/10.1016/j.toxlet.2019.12.001: