LABOR MIGRATION IN THE PERIOD OF II. ABDÜLHAMİT IN TRABZON

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 25, 103 - 132, 13.11.2018

Nedim İpek

https://doi.org/10.18220/kid.482197

Cited By: 2

Öz

In Ottoman territories, where there was labor requirement and where there were job seekers were different each other. This situation induced migration for being a guest worker. In Rumelia, people having financial difficulties were going to the country side of Greece, Bulgaria and Romania at harvest time. In order to earn a livelihood, people living in eastern and southeastern Anatolia were going to Adana whereas people living in central Anatolia and islands of Istanbul were going to western Anatolia and Izmir. Trabzon region was the most problematic area among emigrating area. Guest worker were temporarily migrating from Trabzon to Zonguldak, Istanbul, Bulgaria, Romania, Russia and Georgia.

Anahtar Kelimeler

Abdulhamit II, Trebizond, Migration, Labour, Russia, Romania

II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİNDE TRABZON’DA AMELE GÖÇÜ

Öz

Osmanlı coğrafyasında
emeğin istihdam alanı ile iş arayanların bulunduğu yerler birbirinden farklı
idi. Bu durum gurbetçiliği tetiklemekteydi. Rumeli’de geçim sıkıntısı çekenler
İstanbul’un yanı sıra hasat vakti Yunanistan, Bulgaristan, Romanya kırsalına
gidiyorlardı. Doğu ve Güneydoğulular rızıklarını temin için Adana’ya giderken,
Orta Anadolu ve Adalardan İzmir ve Batı Anadolu’ya geliyorlardı. Göç veren
yerlerden en çok sıkıntı çekilen yer Trabzon bölgesiydi. Halk çareyi gurbete
gitmekte buluyordu.  Gurbetçiler
Trabzon’dan Zonguldak, İstanbul, Bulgaristan, Romanya, Rusya ve Gürcistan’a
geçici olarak gitmekteydi.

Anahtar Kelimeler

II. Abdülhamit, Trabzon, Göç, Amele, İşçi, Gurbet, Rusya, Romanya

Kaynakça

• 1-Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri (BOA)
• A.Mkt.Mhm., A.Mkt.Nzd., BEO., Dh. İ. Um., Dh. Mkt., Dh. Mui., Dh. Şfr., Dh. Tmık., Hr. Id., Hr. Im., İ.Dh., İ.Hus., İ. Mms., Mv., Mvl., YA. Hus., Y.Mtv., Y.Prk., Y.Prk.Ask., Y.Prk. Dh., Y.Prk. Mk., Y.Prk.Um., Y.Prk.Zb.
• 2-Kaynak ve Araştırmalar
• Altın Yaprak, 15, 17, Bafra 1936, s. 6-7.
• AUGUSTINOS, Küçük Asya Rumları 19. Yüzyılda İnanç, Cemaat ve Etnisite, Çev. Devrim Evci, Ankara 2013.
• BEYRU, Rauf, 19. Yüzyılda İzmir Kenti, İstanbul 2001.
• DEMİREL, Derya, Siroz Sancağı’nın Sosyo- Ekonomik Yapısı (1876- 1912), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Samsun 2016.
• EMECEN, Feridun, “Of Kasabasının Ortaya Çıkışı Üzerine Notlar”, Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 1, Trabzon 2006, s. 45- 54.
• Hicri 1311 Tarihli Trabzon Vilayeti Salnamesi
• Hicri 1313 Tarihli Trabzon Vilayeti Salnamesi
• Hicri 1316 Tarihli Trabzon Vilayeti Salnamesi
• Hicri 1319 Tarihli Trabzon Vilayeti Salnamesi.
• Hilmi, Adana Ziraat Amelesi, Adana 1341.
• GÜRAN, Tevfik, 19. Yüzyılda Osmanlı Ekonomisi Üzerine Araştırmalar, İstanbul 2014.
• KALA, Eyüp Sabri, Çalışanların Tasnifi, İşgücünün Temini, İş Güvencesi ve İşgücünün Eğitimi Açısından Osmanlı Sanayi Sektöründe İstihdam, (1830-1920), Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul 2000.
• KARPAT, Kemal, Osmanlı Nüfusu (1830- 1914), Çev. Bahar Tırnakçı, İstanbul 2003.
• KIRPIK, Güray, “Osmanlı’da Hamallık Mesleği ve İlgili Arşiv Belgeleri”, Hakiş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 2/3 (2013), s. 222- 233.
• KOCABIYIK, Fatma Gamze, 112 Numaralı Foça Şeriyye Sicilinin Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon 2009, s. 35, 54.
• KOÇ, Yıldırım, “ II. Abdülhamit, İttihat ve Terakki ve Osmanlı İşçi Sınıfı”, Bilim ve Ütopya Dergisi, 233, (Kasım 2013), s. 1-5.
• MAKAL, Ahmet, Osmanlı İmparatorluğu’nda Çalışma İlişkileri: 1850- 1920, Ankara 1997.
• NACAR, Can, 20. Yüzyılın Başında İstanbul Limanı: Hamallar Dersaadet Rıhtım Şirketi ve Osmanlı Hükümeti”, Kebikeç, 41, (2016), s. 51- 66.
• NACAR, Can, “Yükselen Bir Liman Kentinde Ekonomik Pastayı Paylaşmak: 20. Yüzyılın Başında Mersin’de Rekabet, Çatışma ve İttifaklar”, Cihannüma Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 3/1, (2017), s. 71- 94.
• ÖZBAY, Rahmi Deniz, 19. Yüzyılda Osmanlıda Devletin Emek İstihdamı, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul 2003.
• ÖZGÜN, Cihan, “Batı Anadolu’da Tarımsal İşgücü ve Ücretler (1844-1914), Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5/22, (Yaz 2012), s. 319- 331.
• ŞEKER, Cengiz, İstanbul Ahkâm ve Atik Şikâyet Defterlerine Göre XVIII. Yüzyılda İstanbul’a Yönelik Göçlerin Tasvir ve Tahlili, Basılmamış doktora tezi, İstanbul 2007.
• ŞİMŞEK, Eyüp, “19. Yüzyılın İkinci Yarısında Karadeniz Bölgesinden Rusya’ya Yapılan Göçler Üzerine Bazı Gözlemler”, AÜ. DTCF Dergisi, S. 241- 271.
• TANRIVERDİ, Mustafa, Çarlık Rusyası Döneminde Tiflis Vilayeti (1878- 1914), Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul 2016.
• USTA, Veysel, Anabasis’ten Atatürk’e Seyahatnamelerde Trabzon, Trabzon 1999.
• YAĞCI, Zübeyde Güneş, “18. Yüzyılda Osmanlı İnşaat Sektöründe Gayri Müslimler ve Kafkasya’ya Gönderilen Ermeni Ameleler”, Ermeni Araştırmaları, 2/7, (2002), (s. 41- 54), s. 45- 46.
• YAĞCI, Zübeyde Güneş, Mustafa Akkaya, “Üsküdar Bekâr Odaları”, Uluslararası Üsküdar Sempozyumu 7, c. I, İstanbul 2012, s. 284- 295.
• YILMAZ, Özgür, “Trabzon’da Halk Sağlığı ve Sağlık Kurumları (1804- 1895)”, Mavi Atlas, 5/1, 2017, s. 172- 200.