Ruderal Vejetasyon Üzerine Bir Ön Çalışma: Antakya (Hatay) Örneği

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 2, 68 - 77, 28.12.2017

VOLKAN Altay Faruk Karahan

Öz

Günümüzde,
çok yoğun insan tahribatına maruz kalan kentsel habitatlarda ruderal bitkilerin
baskınlığı görülmektedir. Ruderal vejetasyon, kent ekosistemlerinde özellikle
de yollarda, kaldırımlarda, demiryollarında ve duvarlarda yaygınlaşan özel bir
bitki örtüsü olarak düşünülmektedir. Bu çalışma, 2011-2013 yılları arasında
Antakya (Hatay) şehrinde bazı ruderal komunitelerin gözlemlenmesi amacıyla
yapılmıştır. Elde edilen bilgilere göre, çalışma
alanında Centaurea iberica, Malva
parviflora, Sinapis alba, Silybum marianum, Parietaria judaica, Conyza
canadensis, Cynodon dactylon ve Xanthium
strumarium olmak üzere toplam sekiz bitki grubu tespit edilmiştir. Ayrıca,
bu çalışmanın ilgili literatür desteği ile, kentsel alanlardaki fitoekolojik ve
fitososyolojik araştırmalara önemli katkıda bulunacağına inanıyoruz.

Anahtar Kelimeler

Antakya, Kentsel habitatlar, Ruderal vejetasyon

Kaynakça

• [1] Hamel, A., Dansereau, P. (1949). L'aspect écologiqu du probleme des mauvaises herbes. University of Montreal, Canada. 45 p.
• [2] Yarcı, C., Altay, V. (2016). Kocaeli ve çevresindeki tarım alanlarının yabani ot florası. Erzincan Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(2): 148-171.
• [3] Dogan, Y., Baslar, S., Celik, A., Mert, H. H., Ozturk, M. (2004). A study of the roadside plants of West Anatolia, Turkey. Natur. Croatia, 13(1): 63-80.
• [4] Frenkel, R. E. (1977). Ruderal Vegetation along Some California Roadsides. University of California Press, Berkeley-Los Angeles. 173 p.
• [5] Sukopp, H., Wittig, R. (1998). Stadtökologie. Ein Fachbuch für Studium und Praxis. Fischer Verlag, Stuttgart. 402 p.
• [6] Altay, V. (2009). İstanbul’un Anadolu Yakası’nın Kentsel Vejetasyonu. Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, Doktora tezi, İstanbul.
• [7] Karahan, F., Çelik, O., Kayıkçı, S., Altay, V. (2012a). Antakya (Hatay)'nın ayakaltı bitkileri. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(2): 135-137.
• [8] Ketenoğlu, O., Vural, M., Kurt, L., Körüklü, T. (2014). Vejetasyon. Şu eserde: Güner, A. ve Ekim, T. (edlr.). Resimli Türkiye Florası, Cilt 1. Ali Nihat Gökyiğit Vakfı, Flora Araştırmaları Derneği ve Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları yayını, s. 163-224, İstanbul.
• [9] Prach, K., Pysek, P. (2001). Using spontaneous succession for restoration of human disturbed habitats: experience from Central Europe. Ecological Engineering, 17: 55-62.
• [10] Tarakçı, S., Altay, V., Keskin, M., Sümer, S. (2012). Beykoz ve çevresi (İstanbul)’nin kent florası. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 2(7): 47-66.
• [11] Ozturk, M. (1968). Vegetation of the mud house tops in Srinagar. Ege Univ. Sci. Fac. Sci. Reports, 55: 3-10.
• [12] Ozturk, M., Durrani, P. K. (1970). The flora of walls in Srinagar. Botanische Jahrbücher, 89/4: 608-615.
• [13] Altay, V., Ozyigit, I. I., Yarci, C. (2010b). Urban ecological characteristics and vascular wall flora on the Anatolian side of Istanbul. Maejo International Journal of Science and Technology, 4(3): 483-495.
• [14] Altay, V., Ozyigit, I. I., Yarci, C. (2012b). Plant communities in urban habitats of Istanbul-Turkey. Pakistan Journal of Botany, 44: 177-186.
• [15] Altay, V., Ozyiğit, I. I., Osma, E., Bakır, Y., Demir, G., Severoğlu, Z., Yarcı, C. (2015a). Enviromental relationships of the vascular flora alongside the railway tracks between Haydarpasa and Gebze (Istanbul-Kocaeli/Turkey). Journal of Enviromental Biology, 36: 153-162.
• [16] Ketenoglu, O., Tug, G. N., Bingol, U., Geven, F., Kurt, L., Guney, K. (2010). Synopsis of syntaxonomy of Turkish forests. Journal of Environmental Biology, 31(1-2): 71-80.
• [17] Altay, V., Serin, M., Yarcı, C., Severoğlu, Z. (2012a). Phytoecological and phytosociological investigations of the vegetation of Gölcük (Kocaeli/Turkey). Ekoloji, 21(84): 74-89.
• [18] Şahin, B. (2014). Vejetasyon Kaynakları. Şu eserde: Güner, A., Ekim, T. (edlr.). Resimli Türkiye Florası, Cilt 1. Ali Nihat Gökyiğit Vakfı, Flora Araştırmaları Derneği ve Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları yayını, sayfa 225-243, İstanbul.
• [19] Sezer, Y., Altay, V., Ozyiğit, I. I., Yarcı, C. (2015). Woody vegetation of Şile and its environs (Istanbul/Turkey) and destruction of the area. Journal of Enviromental Biology, 36: 163-170.
• [20] Ozyiğit, S., Altay, V., Ozyiğit, I. I., Yarcı, C. (2015). Vegetation ecology of the Princes' Islands, Istanbul-Turkey. Journal of Enviromental Biology, 36: 113-120.
• [21] Ozturk, M., Secmen, O., Gemici, Y., Gork, G. (1990). Plants and Landscape (Aegean Region Turkey). Tukelmat A.S., Izmir. 176 p.
• [22] Ozturk, M., Altay, V., Gucel, S., Aksoy, A. (2012a). Aegean grasslands as endangered ecosystems in Turkey. Pakistan Journal of Botany, 44: 7-18.
• [23] Ozturk, M., Efe, R., Celik, A., Sakcali, S.M., Altay, V. (2012b). Comparative study on biogeography of protected and degraded habitats in Dilek Peninsula, Turkey. Journal of Balkan Ecology, 15(4): 383-392.
• [24] Ozturk, M., Altay, V., Gucel, S., Altundağ, E. (2017). Plant Diversity of the Drylands in Southeast Anatolia-Turkey: Role in Human Health and Food Security”. Chapter 5. In: Plant Biodiversity: Monitoring, Assessment and Conservation (eds: Abid A. Ansari and Sarvajeet S. Gill). pp. 83-124, CABI UK.
• [25] Severoğlu, Z., Altay, V., Keskin, M., Serin, M., Yarci, C. (2011a). Some ecological characteristics and the flora of Gölcük district and its environs (Kocaeli-Turkey). Scientific Research and Essays, 6(4): 847-875.
• [26] Erik, S. (1993). Ankara şehir florasının dünü bugünü. I. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi, 5-7 Ekim 1993, İzmir.
• [27] Göktürk, R. S., Sümbül, H. (1997). Flora of Antalya City. Turkish Journal of Botany, 21: 341-378.
• [28] Daşkın, R.G., Kaynak, G. (2006). Bursa şehir florası. Ot Sistematik Botanik Dergisi, 13(1): 125-158.
• [29] Kaya, E., Varol, O., Aytepe, H. A. (2008). Urban flora of Muğla (Muğla, Turkey). Flora Mediterranea, 18: 127-148.
• [30] Yarcı, C., Serin, M., Altay, V. (2005). Ecological characteristic of some biotops in Istanbul. X. European Ecological Congress, 8-13 November 2005, Kuşadası-Aydın, Turkey.
• [31] Yarcı, C., Serin, M., Altay, V., Şahin, N., Osma, E., Mutlu, P., Eskin, B. (2007a). Observations on The urban flora of Istanbul (Turkey). International Conference on Environment: Survival and Sustainability, 19-24 February 2007, Northern Cyprus.
• [32] Brandes, D. (2008). Notizen zur Ruderalflora von Istanbul. http://www.ruderal-vegetation.de/istanbul.pdf. (Erişim tarihi: Haziran 2016).
• [33] Altay, V., Ozyigit, I. I., Yarci, C. (2010a). Urban flora and ecological characteristics of the Kartal District (Istanbul): A contribution to urban ecology in Turkey. Scientific Research and Essays, 5(2): 183-200.
• [34] Osma, E., Ozyiğit, I. I., Altay, V., Serin, M. (2010). Urban vascular flora and ecological characteristics of Kadikoy district, Istanbul, Turkey. Maejo International Journal of Science and Technology, 4(1): 64-87.
• [35] Eskin, B., Altay, V., Ozyiğit, I. I., Serin, M. (2012). Urban vascular flora and ecological characteristics of the Pendik District (Istanbul-Turkey). African Journal of Agricultural Research, 7(4): 629-646.
• [36] Gürcan, B., Düşen, O. (2015). The flora of Denizli city. Biological Diversity and Conservation, 8/2: 92-113.
• [37] Oztürk, M., Sayar, A., Güney, A., Erdem, U., Nurlu, E., Hepcan, Ş. (1995). Studies on some ecologically important biotopes of Izmir-Turkey. IV. The Plant Life in Southwest Asia Symposium, 21-28 May 1995, Izmir, Turkey.
• [38] Yarcı, C., Serin, M., Altay, V. (2007b). The segetal vegetation of Kocaeli Province (Turkey). Ekoloji, 16(63): 23-33.
• [39] Altay, V., Çelik, O., Kayıkçı, S. (2011). Hatay'ın vasküler duvar florası. Ot Sistematik Botanik Dergisi, 18(2): 131-144.
• [40] Altay, V., Keskin, M., Karahan, F. (2015b). An assessment of the plant biodiversity of Mustafa Kemal University Tayfur Sokmen campus (Hatay-Turkey) for the view of human health. International Journal of Scientific and Technological Research, 1(2): 83-103.
• [41] Severoğlu, Z., Yeşilot, A., Ozyiğit, I. I., Altay, V. (2011b). The wall flora of Istanbul European Side. 2. International Conference of Plant Scientists, 22-24 February, 2011, Lahore, Pakistan.
• [42] Karahan, F., Çelik, O., Kayıkçı, S., Altay, V. (2012b). Eski Antakya evleri (Antakya-Hatay) duvarlarında yayılış gösteren vasküler bitkiler. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(2): 131-134.
• [43] Oztürk, M., Erdem, U., Görk G. (1991). International Symposium of Urban Ecology, 5-10 June, Didim-Aydın, Turkey.
• [44] Oztürk, M., Erdem, Ü., Seçmen, Ö., Güvensen, A., Çelik, A. (1994). Kuşadası’nın kentsel ekolojik özellikleri üzerinde bir araştırma. Ekoloji, 12: 21-24.
• [45] Altan, T. (1997). Kent ekolojisi, önemi ve Adana Kenti örneğinde irdelenmesi. Doğayı Korumada Kent ve Ekoloji Sempozyumu, 18-19 Aralık 1997, İstanbul.
• [46] Ozturk, M. (1999). Urban Ecology and Land Degradation. In: Perspectives in Ecology. Backhuys Publishers, Leiden, the Netherlands. 115-120 p.
• [47] Işık, Ş., Karadağ, A. (2008). Kentsel Ekoloji ve Yaşanabilir Kent Sempozyumu. 6-8 Kasım 2008, İzmir.
• [48] Yılmaz, R., Oztürk, M., Sakçalı, S., Gücel, S., Karakuyu, M. (2011). Urban Ecology of Edirne-Turkey. International Workshop on Urbanisation, Land Use, Land Degradation and Environment, 29th September-1st October 2009, Denizli, Turkey.
• [49] Çelik, A., Şeşen, B., Aksoy, A., Öztürk, M. (1998). Priene (Söke-Aydın) kentinde fitoekolojik gözlemler. Büyük Menderes Havzası 3. Tarım ve Çevre Sempozyumu, 2-4 Eylül 1998, s. 45-54, Söke-Aydın.
• [50] Güney, K., Geven, F., Bingöl, M. Ü. (2006). Kastamonu ili ruderal vejetasyonunun sintaksonomik analizi. TÜBİTAK Tarım, Ormancılık ve Veterinerlik Araştırma Grubu Proje No: TOVAG-1050022.
• [51] Karataş, A. (2010). Hatay ili’nin su potansiyeli ve sürdürülebilir yönetimi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 216 s.
• [52] Altay, V., Çelik, O. (2011). Antakya semt pazarlarındaki bazı doğal bitkilerin etnobotanik yönden araştırılması. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 4(2): 137-139.
• [53] Altay, V. (2015). Hatay Bitki Örtüsü. 81 İlde Kültür ve Şehir - Hatay. Hatay Valiliği Neşriyatı, Hatay. 57-64 s.
• [54] Altay, V., Karahan, F., Ozturk, M., Hakeem, K. R., Ilhan, E., Erayman, M. (2016). Molecular and ecological investigations on the wild populations of Glycyrrhiza L. taxa distributed in the East Mediterranean Area of Turkey. Journal of Plant Research, 129(6): 1021-1032.
• [55] Dierschke, H. (1994). Pflanzensoziologie. Verlag Eugen Ulmer, Stutgart. 865 p.
• [56] Fischer, A. (1995). Forstliche Vegetationskunde. Pareys Studientexte 82, Blackwell Wissenschafts. 432 s.
• [57] Kavgacı, A., Özalp, G. (2006). Ekosistem yönetiminde bitki sosyolojisinin yeri ve önemi. Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Dergisi, 7: 1-22.
• [58] Kavgacı, A., Carni, A., Silc, U. (2008). Bitki sosyolojisi çalışmalarında kullanılan sayısal metotlar ve bazı bilgisayar programları. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, 2: 188-201.
• [59] Karim, M. N., Mallik, A. U. (2008). Roadside revegetation by native plants. I. Roadside microhabitats, floristic zonation and species traits. Ecological Engineering, 32: 222-237.
• [60] Forman, R. T. T., Alexander, L. E. (1998). Roads and their major ecological effects. Annual Review of Ecology and Systematics, 29(1): 207-231.
• [61] Forman, R. T. T., Deblinger, R. D. (2000). Ecological road effect zone of a Massachusetts (USA) suburban highway. Conservation Biology, 14: 36-46.
• [62] Saunders, D. A., Hobbs, R. J., Margules, C. R. (1991). Biological consequences of ecosystem fragmentation: a review. Conservation Biology, 5: 18-32.
• [63] Trombulak, S. C., Frissell, C. H. (2000). Review of ecological effects of roads on terrestrial and aquatic communities. Conservation Biology, 14: 18-30.
• [64] Parendes, L. A., Jones, J. A. (2000). Light availability, dispersal and exotic plant invasion along roads and streams in the H.J. Andrew experimental forest, Oregon. Conservation Biology, 14: 64-75.
• [65] Ozturk, M., Sakcali, S., Celik, A. (2013). A biomonitor of heavy metals on ruderal habitats in Turkey-Diplotaxis tenuifolia (L.) DC. Sains Malaysiana, 42(10): 1371-1376.
• [66] Knops, J. M. H., Griffin, J. R., Royalty, A. C. (1995). Introduced and native plants of the hastings reservation, central coastal California: a comparison. Biological Conservation, 71(2): 115-123.
• [67] Mallik, A. U. (1987). Allelopathic potential of Kalmia angustifolia to black spruce. Forest Ecology and Management, 20: 43-51.
• [68] Mallik, A. U. (2000). Restoration of trans-Canada highway and secondary roadsides, scenic look out and facility grounds of Terra Nova National Park, new found land using indigenous plants. Glover Town, Newfoundland.