KÜRESEL VATANDAŞLIK BİLİNCİ ÜZERİNDE SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMINDA YER ALAN DEĞERLERİN ETKİ BOYUTU

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 11, 238 - 252, 10.08.2016

Yavuz Topkaya

Öz

Günümüz dünyasında yaşanan siyasi, sosyal ve ekonomik türden gelişmeler karşısında artık dünya üzerinde yaşam süren insanların sürekli nüfussal bir harekete maruz kaldıkları bilinmektedir. Bundan dolayı yaşanılan ülke ile nüfussal hareketin gerçekleştiği ülkelerde toplumsal problemlerin önüne geçebilmek adına ortak düşünebilen ve sorunlar karşısında bir hareket edebilen insanların yetiştirilmesinde önemli bir etkiye sahip olduğu düşünülen sosyal bilgiler eğitiminde yer alan değerlerin küresel manada düşünüp hareket edebilen bireyleri yetiştirmedeki etkileri büyük önem arz etmektedir. Bu noktadan hareketle yapılan bu çalışmada Türkiye’de uygulanmakta olan Sosyal Bilgiler Öğretim Programında yer alan değerlerin küresel yurttaşlığı oluşturmadaki etkililiği tartışılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda Sosyal Bilgiler Öğretim Programındaki değerlerin bireylerde küresel vatandaşlığı oluşturmada etkili olduğu ve ders kitaplarının da buna bağlı olarak revize edildiğine ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Değer, Sosyal Bilgiler, Küresel Vatandaşlık

Kaynakça

• Akbaş, O. (2008). Sosyal bilgilerde değerler ve öğretimi. özel öğretim yöntemleriyle sosyal bilgiler öğretimi. (Ed.Tay B. Ve Öcal, A.) Ankara: Pegem Akademi Yay.
• Akkutay, Ü. (1999). 21. yüzyılda sosyal yapının eğitime etkileri nasıl olacaktır? 21. Yüzyılın Eşiğinde Türk Eğitim Sistemi Ulusal Sempozyumu. 25-27 Kasım 1999. Ankara: Tekışık Yayıncılık.
• Aydın, M. Z., ve Gürler Akyol, Ş. (2012). Okulda değerler eğitimi yöntemler-etkinlikler-kaynaklar. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Banks, J. A. (2001). Citizenship education and diversity: Implications for teacher education. Journal of Teacher Education, 52(1), 5-16.
• Başaran, Z. (2006). Demokratik yaşamın gelişmesinde sosyal bilgiler dersinin rolü ve önemi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Bozkurt, V. (2000). Küreselleşme. Kavram, gelişim ve yaklaşımlar. Küreselleşmenin insani yüzü. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti.
• Çalık, T. and Sezgin, F. (2005). Globalization, information socıety and education. Kastamonu Education Journal,13(1), 55-66.
• Ersoy, A.F. (2007). Sosyal bilgiler dersinde öğretmenlerin etkili vatandaşlık eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Esendemir, Ş. (2008). Türkiye’de ve dünyada vatandaşlık eski sorular yeni cevaplar. Ankara: Birleşik Yayınevi.
• Gaudelli, W., and Fernekes, W.F. (2004). Teaching about global human rights or global citizenship. The Social Studies, 97(1), 16-26.
• Gökçe, N. (2009). Sosyal bilgiler eğitiminde topluma hizmet uygulamaları. Sosyal Bilgiler Öğretimi Ed. M. Safran. Ankara: Pegem Akademi Yay.
• Gunesch, K. (2004). Education for cosmopolitanism. Journal Research in International Education, 3(3), 252-275.
• Gündoğan Bayır, Ö., Göz, L. N., ve Bozkurt, M. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarına göre sosyal bilgiler dersinde küresel vatandaşlık. Journal of Educational Sciences Research Internatıonal E-Journal, 4(2), 145-162.
• Güngör, M. (2008). Ulus-devlet yurttaşlığından küresel yurttaşlığa türkiye’de yurttaşlık olgusu. Yayınlanmamış Doktora Tezi İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• İpek, İ. (2011). İlköğretim 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında vatandaşlık eğitiminin sosyal bilgiler öğretim programındaki hedeflere uygunluğu yönünden değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Kaçmazoğlu, H.B. (2002). Doğu-batı çatışması açısından globalleşme. Eğitim Araştırmaları, 6, 44-55.
• Kan, Ç. (2009). Sosyal bilgiler eğitiminde küresel vatandaşlık. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 25-30.
• Kara, C., Bulut, B., Topkaya, Y. ve Taşkıran, C. (2014). Değerler eğitimine sosyal psikolojik bir yaklaşım: normatif sosyal etki ve bilgisel sosyal etkinin işlevselliği. Turkish Studies, 9, 1205-1218.
• Kaya, A. (2003).Ulusal yurttaşlıktan çoğul yurttaşlığa. yurttaşlık kuramlarına eleştirel bir yaklaşım. A. Kaya, G. Göksu-Özdoğan (Editörler). Uluslararası İlişkilerde Sınır Tanımayan Sorunlar: Göç, Yurttaşlık, İnsan Hakları, Toplumsal Cinsiyet, Küresel Adalet ve Güvenlik İçinde. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Kuzgun, K., Sevim, S.A., Ersever, H., Akbalık, G., Pişkin, M., ve Hamamcı, Z. (1997). Öğrencilerin akademik danışmanlarından bekledikleri görevler ve danışmanların görev algıları. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 30 (1) 27-43.
• Lim, C. P. (2008). Global citizenship education, school curriculum and games: Learning mathematics, English and science as a global citizen. Computers & Education, 51, 1073-1093.
• Lynch, J. (1993). Educatin for citizenship ın a multiculturalsociety. London-USA.: Cassell.
• MEB. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu (4-5. Sınıflar). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Mentiş Taş, A. (2004). Determination of curriculum standards of social studies teaching. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 37(1), 28-54.
• National Council for the Social Studies (1994). Curriculum standards for social studies. Washington, DC.
• Oxfam (2006). Education for global citizenship: A guide for schools. http://www.oxfam.org.uk/coolplanet/teachers/globciti/downloads/gcguide06.pdf adlı siteden 20.11.2014 tarihinde alınmıştır.
• Özyurt, C. (2009). Küresel vatandaşlığın gelişimi, imkânı ve küresel değerler eğitimi. I. Uluslar arası Avrupa Birliği, Demokrasi, Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi Sempozyumu, 28-30 Mayıs 2009, Uşak.
• Poggi, Gianfranco. (2007). Devlet, doğası, gelişimi ve geleceği. (Çev.: Aysun Babacan). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. (Eserin orijinali 1990’da yayımlanmıştır).
• Sheppard, K. (2006). Global citizenship: The human face of ınternational education, International Education, 34(4), 34-40.
• Tezcan, M. (1996). Küreselleşmenin Eğitimsel Boyutu. Türkiye 2. Eğitim Felsefesi Kongresi (23-26 Ekim). Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 187-195.
• Tezgel, R. (2006). Yeni ilköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programında insan hakları ve değer eğitimi. II. Uygulamalı Etik Kongresi, 18-20 Ekim 2006 Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Toulmin, S. (1999). The ambiguities of globalization. Futures 31, 905-912.
• Ukpokodu, N. (1999). Multiculturalism vs. globalism. Social Education, 63(5), 298-300.
• Yılmaz, M. (2010). Ergenlerde şiddetin önlenmesinde din eğitiminin rolü. Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yörükoğlu, A. (1998). Çocuk ruh sağlığı. İstanbul: Özgür Yayınları.