AKRAN ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN LİSE ÖĞRENCİLERİNİN ÇATIŞMALARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 5, 55 - 68, 18.04.2014

Fulya Türk Abbas Türnüklü

Öz

Bu araştırmanın amacı; yapıcı ve barışçıl bir çatışma çözme yolu olan akran arabuluculuğun lise öğrencilerinin çatışmaları üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Bu çalışma, Denizli ili merkezinde yer alan bir lisede yürütülmüştür. Araştırma kapsamında dokuzuncu sınıf öğrencilerinden 27 kişi, on oturumluk akran arabuluculuk eğitimini almışlardır. Daha sonra eğitim alan akran arabulucular, arkadaşlarının yaşadıkları çatışmalarda onlara arabuluculuk desteğini vermişlerdir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, akran arabulucuların arabuluculuk oturumlarında kullandıkları arabuluculuk formlarından yararlanılmıştır. Araştırma süresince 39 öğrenci çatışması akran arabuluculuk yardımıyla çözülmüştür. Araştırma sonuçları incelendiğinde, lise öğrencilerinin arabuluculuğa yansıyan çatışma konularında çıkar çatışmalarının ön plana çıktığı, bunu ise sözel şiddet ve ilişki-iletişim çatışmalarının izlediği görülmektedir. 39 öğrenci çatışmasının % 97,5'i bir anlaşma ile sonuçlanırken, % 2,5'inde anlaşma sağlanamamıştır. Bu sonuçlara bakıldığında akran arabuluculuğun lise öğrencilerinin çatışmalarını yapıcı biçimde çözmelerinde etkili bir yol olduğu ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Akran arabuluculuk, çatışma çözme, okulda şiddet, lise öğrencileri

Kaynakça

• Araki, T.C. (1990). Dispute Management in the Schools. Mediation Quartely,8.1.51-62
• Bell, K.S.,Coleman, K.J., Anderson, A., Whelan, P.J. (2000). The Effecetiveness Of Peer Mediation İn A Low-Ses Rural Elementary School. Psychology in the Schools,37(6). 505-516.
• Bodine, J.R.,Crawford, K.D., Schrumpf, F. (2002). Creating the Peaceable School: A Comprehensive Program for Teaching Conflict Resolution. Ilionois: Research Pres.
• Burrell, N.,Ziber, C.S., Allen, M. (2003). Evaluating Peer Mediation Outcomes in Educational Settings: A Meta-AnalyticReview. Conflict Resolution Quarterly,21,1. 7-26.
• Cigainero, L. (2009). The Effectıveness Of Peer Medıatıon On ReducıngMıddle School Vıolence And Negatıve Behavıors. Unpublished Doctoral Thesis. University of Phonix.
• Dökmen, Ü. (1987). Empati Kurma Becerisi İle Sosyometrik Statü Arasındaki İlişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 20 (1), 183-207.
• Gülkokan, Y. ( 2011). Akran Arabuluculuk Eğitiminin İlköğretim Öğrenci Anlaşmazlıkları Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. Eğitimi Bilimleri Enstitüsü.
• Hart, J.,Gunty, M. (1997). The Impact of A Peer Mediation Program On An Elementary School Environment. Peace&Change,22.1. 76-92
• Johnson, D. W., Johnson, R. T., Mithcell, J., Cotten, B., Harris,D., Louison, S. (1996). Effectiveness of Conflict Managers in an İnner-City Elementary School. Journal Of Educational Research. 89 (5), 280-286.
• Johnson, W.D., Johnson, T.R. (1995). TeachingStudentsTo Be Peacemakers. Edina, MN: InteractionBookCo.
• Johnson, W.D., Johnson, R. (2001). Teaching StudentsTo Be Peacemakers: A Meta-Analysis. Research Reports. TheAnnual Meeting of the American Educational Research Association. (Seattle WA. 10-14 April 2001)
• Kinasewitz, M.T.(1996). Reducing Aggression in a High School Setting Through a Conflictresolutionand Peer Mediation Program. UnpublishedDoctoralThesis. Nova SoutheasternUniversity.
• Lane, P. S.,&McWhirter, J. (1992). A peermediation model: Conflictresolutionforelementaryandmiddleschoolchildren. Elementary School Guidance&Counseling. (27), 15-24.
• Lupton-Smith, H. S.,&Carruthers, W. L. (1996). ConflictResolution As Peer Mediation Programs: Experiences in Three Middle Schools. Intervention in School and Clinic,36(2), 94–100.
• Sellman, E. (2011) Peer Mediation Services forConflictResolution in Schools Whattransformations in activitycharacterisesuccessfulimplementation? British EducationalResearchJournal, 37(1), 45-60.
• Smith, W.S.,Daunic, P.A., Miller,D.M., Robinson, R.T. (2002). ConflictResolutionand Peer Mediation in Middle Schools:ExtendingtheProcessandOutcome Knowledge Base. TheJournal of SocialPsychology, 142(5). 567- 586.
• Sweeney, B.,&Carruthers, W. L. (1996).ConflictResolution: An Examination of TheResearchLiteratureand A Model for Program Evaluation. School Counselor. 44.(1).5-14.
• Taştan, N.(2006). Çatışma Çözme Eğitimi ve Akran Arabuluculuğu. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tolson, E., R., McDonald, S. (1992). Peer mediationamonghighschoolstudents: A test of Effectiveness. SocialWork in Education,14(2), 86-94.
• Thompson, S. M. (1996). Peer mediation: A peacefulsolution. School Counselor, 44 (2),151 155.
• Türnüklü, A. (2006). Sınıf ve Okul Disiplinine Çağdaş Bir Yaklaşım: Onarıcı Disiplin. Ankara: Ekinoks
• Türnüklü , A.; Kaçmaz, T.; İki, E.; Balcı, F.(2009). Liselerde Öğrenci Şiddetinin Önlenmesi Anlaşmazlık Çözümü, Müzakere ve Akran-Arabuluculuk Eğitim Programı. Ankara: Maya Akademi.
• Türnüklü, A., Kaçmaz, T., Gürler, S., Şevkin, B., Türk, F., Kalender, A., Zengin, F. (2009). Helpingstudentsresolvetheirconflictsthroughconflictresolutionandpeermediationtraining. ProcediaSocialandBehavioral Sciences,1. 639–647.
• Türnüklü, A., Kaçmaz, T., Sünbül, D., Ergül, H. (2010). Effects of ConflictResolutionand Peer Mediation Training in a Turkish High School. AustralianJournal of Guidance&Counselling. 20. 69-80.