GÜRCİSTAN BÖLGESİNDE OSMANLI-RUS NÜFUZ MÜCADELESİ (1774-1792)

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 3, 58 - 71, 17.04.2014

Serhat Kuzucu

Öz

Bu çalışmada Osmanlı Devleti ile Rusya'nın Kafkaslarda önemli bir konuma sahip olan Gürcistan bölgesindeki hakimiyet mücadelesi değerlendirilmiştir. İki devlet arasındaki XVIII. yüzyılın son çeyreğinde yaşanan siyasi mücadelelere yer verilerek, bu sürecin Gürcistan'a yansımaları ve Rusların Gürcistan'ı nasıl himaye altına aldığı incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gürcistan, Osmanlı Devleti, Rusya

Kaynakça

• ARŞİV VESİKALARI
• BOA, A.DVN. DVE. D.59/3,(Nemçe Ahitname Defteri)
• BOA, A.DVN. DVE. D.83/1, (Rusya Ahitname Defteri)
• BOA, A.DVNS. NMH. D.9, (Name-i Hümayun Defteri)
• BOA, Hatt-ı Hümayun, DN:12/445 (H. 19 Ramazan 1197).
• BOA, Hatt-ı Hümayun, DN: 5/170 (H. 08 Şaban 1183).
• BOA, Hatt-ı Hümayun, DN: 10/333-F (H. 29 Zilhicce 1197).
• BOA, Hatt-ı Hümayun, DN: 10/333-G (H. 29 Zilhicce 1197).
• BOA, Hatt-ı Hümayun, DN: 3/79 (H. 29 Zilhicce 1198).
• BOA, Hatt-ı Hümayun, DN: 2/35 (H. 29 Zilhicce 1200).
• BOA, Hatt-ı Hümayun, DN: 2/35-A (H. 29 Zilhicce 1200).
• BOA, Hatt-ı Hümayun, DN: 28/1338 (H. 09 Muharrem 1200).
• BOA, Cevdet Hariciye, DN: 136/6759 (H. 10 Zilkade 1201).
• BOA, Cevdet Hariciye, DN: 83/4133 (H. 29 Cemaziyelevvel 1202).
• BOA, Cevdet Askeriye, DN: 29/1326 (H. 20 Rebiülahir 1205).
• BOA, Cevdet Hariciye, DN: 33/1621 (H. 29 Ramazan 1205).
• BOA, Cevdet Askeriye, DN: 924/39954 (H. 29 Zilhicce 1204).
• BOA, Cevdet Askeriye, DN: 693/29081 (H. 28 Cemaziyelevvel 1204).
• KAYNAK VE ARAŞTIRMA ESERLER
• Ahmet Vasıf Efendi, Mühasinü'l- sar ve Hakaikü'l- Ahbar, (H. 1203-1209 ), Millet Kütüphanesi, Ali Emiri Kısmı, Nr. 608.
• Ahmet Vasıf Efendi, Mühasinü'l- sar ve Hakaikü'l- Ahbar, (haz. Mücteba İlgürel) Ankara, 1994.
• Ahmet Cevdet Paşa, Tarih-i Cevdet, V, Matbaa-i Osmaniye, İstanbul, 1309.
• Ahmed Cavid, Osmanlı-Rus İlişkileri Tarihi (Müntehabatı), (haz. Adnan Baycar), İstanbul, 2004.
• Muahedat Mecmuası, IV, Ankara, 2008.
• Mustafa Nuri Paşa, Netayic'ül- Vukuat, IV, Ahvet Matbaası, İstanbul, 1327.
• ATAÇ, A. M., Rusya Tarihi Türkler ve Komşularıyla Münasebetleri, Ankara, 1953.
• BALA, Mirza, “Gürcistan”, İA, IV, s. 837–845.
• BADDELEY, John F., Rusların Kafkasya'yı İstilası ve Şeyh Şamil, İstanbul, 1989.
• BERKOK, İsmail, Tarihte Kafkasya, İstanbul, 1958.
• BİLGE, M. Sadık, Osmanlı Devleti ve Kafkasya, İstanbul, 2005.
• ERİM, Nihat, Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri, Ankara, 1953.
• GÖKÇE, Cemal, Kafkasya ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Kafkasya Siyaseti, İstanbul, 1979.
• GRİGORİANTZ, Alexandre, Kafkasya Halkları, Tarihi ve Etnografik Bir Sentez; Çerkezler, Abhazalar, Svanlar, Osetler, Çeçenler, İnguşlar, Gürcüler, Dağıstanlılar, (çev. Doğan Yurdakul), İstanbul, 1998.
• KARAMANLI, H. M., “Gürcistan”, DİA, XIV, s. 314-316.
• KUZUCU, Serhat, Osmanlı-Rus Savaşı, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Doktora Tezi), Elazığ, 2012.
• LUXEMBOURG, N., Rusların Kafkasyayı İşgalinde İngiliz Politikası ve İmam Şamil, (çev. Sedat Özden) , İstanbul, 1998.
• NORADOUGHİAN, Gabriel, Receuil d'Actes Internationaux de I'Empire Ottoman (1789–1856), II, Paris, 1900.
• TATAR, Özcan, “1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Trabzon ve Çevresinin Yeri ve Önemi”, Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih-Dil-Edebiyat Sempozyumu, (3-5 Mayıs), Trabzon, 2001, s. 201-232.