Mathieu Tillier - Naïm Vanthieghem, The Book of the Cow: An Early Qurʾānic Codex on Papyrus (P. Hamb. Arab. 68)

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 52 - 64, 30.12.2024

Esra Gözeler

Öz

Bu çalışma Documenta Coranica (Brill) serisinden The Book of the Cow: An Early Qurʾānic Codex on Papyrus (P. Hamb. Arab. 68) başlıklı eserin bir incelemesi ve değerlendirmesidir. Kitap Mathieu Tillier ve Naïm Vanthieghem tarafından yazılmıştır. Kitabın araştırma konusu papirüs üzerine yazılı bir Kur’an elyazmasının tarihsel analizi ve neşridir. Hamburg Staats- und Universitätsbibliothek bünyesinde bulunan bu elyazması 20. yüzyılın başında Mısır’da keşfedilmiştir. Papirüs üzerine yazılı bilinen en eski ve en uzun Kur’an elyazması olma özelliğine sahiptir. Yazma el-Bakara suresini (1-21. ayetler hariç) içermektedir. Kur’an elyazmaları araştırmalarının öncü ismi François Déroche kitap için bir takdim yazısı kaleme almıştır. Kitapta bu papirüs elyazması tarihlendirme, mürekkep, sayfa ölçüleri, satır sayıları, kâtip, yazı türü, imla, kıraat farklılıkları, noktalama işaretleri, ayet sonu işaretleri gibi özellikler bakımından analiz edilmiştir. Bu çerçevede kitap erken dönemde Kur’an metninin yazımında yazı malzemesi olarak papirüsün kullanımını ve coğrafi olarak Mısır’ın Kur’an metninin naklindeki yerini değerlendirmektedir. Ayrıca bu çalışma Kur’an metninin yazımında parşömen veya papirüsün tercih edilmesinde teknik ve bölgesel şartların önemini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kur'an, Kur'an Elyazmaları, Papirüs, el-Bakara Suresi, Mısır

Mathieu Tillier - Naïm Vanthieghem, The Book of the Cow: An Early Qurʾānic Codex on Papyrus (P. Hamb. Arab. 68)

Öz

This study is a review and evaluation of the book titled The Book of the Cow: An Early Qurʾānic Codex on Papyrus (P. Hamb. Arab. 68) of the Documenta Coranica (Brill). The book is written by Mathieu Tillier and Naïm Vanthieghem. The main subject of the book is the historical analysis and the publication of a Qurʾānic manuscript written on papyrus. This manuscript, kept in Hamburg Staats- und Universitätsbibliothek, was discovered in Egypt at the beginning of the 20th century. It is known as the oldest and longest Qurʾānic manuscript written on papyrus. The manuscript contains the Surah al-Baqara (excluding verses 1-21). François Déroche, pioneering and prominent name in the Qurʾānic manuscript studies, wrote a foreword to this book. The book examines the characteristics of this papyrus such as dating, ink, page dimensions, number of lines, scribe, writing style, orthography, variant readings, diacritical dots, and verse dividers. In this context, the book evaluates the usage of papyrus as a writing material for the Qurʾānic text in the early period and the geographical place of Egypt in the transmission of the Qurʾānic text. In addition, this study reveals the importance of technical and regional conditions in the preference of parchment or papyrus in the writing of the Qurʾānic text.

Anahtar Kelimeler

Qurʾān, Qurʾānic Manuscript, Papyrus, Surah al-Baqara, Egypt

Kaynakça

• Altıkulaç, Tayyar. Günümüze Ulaşan Mesâhif-i Kadîme: İlk Mushaflar Üzerine Bir İnceleme. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2. Basım, 2022.
• Bruning, Elle. “Papyrus fragment – of what?”. Erişim 16 Aralık 2024. https://mouse.digitalscholarship.nl/lessons/papyrus-fragment-of-what
• Cellard, Éléonore. Codex Amrensis 1. Leiden & Boston: Brill, 2018.
• Gözeler, Esra. “Andreas Kaplony & Michael Marx (ed.). “Qurʾān Quotations Preserved on Papyrus Documents, 7th – 10th Centuries And The Problem of Carbon Dating Early Qurʾāns. Leiden & Boston: Brill, 2019. XVI+247 s. ISBN: 978-90-04-35891”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 62/2 (2021), 601-612.
• Gözeler, Esra. “ŞE 4141 Rulo: Türk ve İslam Eserleri Müzesinde Kūfī Bir Kur’an Elyazması”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 63/1 (2022), 1-32. https://doi.org/10.33227/auifd.1036657
• Khan, Geoffrey. “Arabic Papyri”. The Codicology of Islamic Manuscripts: Proceedings of the Second Conference of Al-Furqan Islamic Heritage Foundation. ed. Yasin Dutton. 1-16. London: Al-Furqan Islamic Heritage Foundation, 1995.
• Institut de recherche et d’histoire des textes. Centre national de la recherche scientifique. “Naïm Vanthieghem”. Erişim 17 Kasım 2024. https://www.irht.cnrs.fr/fr/annuaire/vanthieghem-naim
• Orient & Méditerranée. “Mathieu Tillier”. Erişim 17 Kasım 2024. https://www.orient-mediterranee.com/member/tillier-mathieu/
• Özaydın, Abdulkerim. “Becker, Carl Heinrich”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 5/288-289. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1992.
• Posegay, Nick. “Five Qur’anic Papyri from the Michaelides Collection at the Cambridge University Library”. Journal of Qur’anic Studies 26/1 (2024), 101-124. https://doi.org/10.3366/jqs.2024.0570
• Sathiyamani, Sowmeya vd. “Leafing Through Time: Ink Analysis of The Longest Qur’ān on Papyrus”. IMEKO TC-4 International Conference on Metrology for Archaeology and Cultural Heritage. Rome, 2023, 851-855. Erişim 16 Aralık 2024. https://www.academia.edu/113567355/Leafing_Through_Time_Ink_Analysis_of_the_Longest_Qurʾān_on_Papyrus
• Sorbonne Université. la Faculté des Lettres. “Mathieu Tillier”. Erişim 17 Kasım 2024. https://lettres.sorbonne-universite.fr/personnes/mathieu-tillier
• The Arabic Papyrology Database (APD). “What is the APD for?”. Erişim 16 Aralık 2024. https://www.apd.gwi.uni-muenchen.de/apd/project.jsp