Rifat Yıldız, Modern Dönem Şafiî Algısı

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 23 - 51, 30.12.2024

Muammer Bayraktutar

Öz

İslâm’ın temel kaynaklarını anlama ve değerlendirme hususunda sahabeden itibaren her dönemde farklı anlama ve yorumlamalar, yöntem ve yaklaşımlar daima var olagelmiştir. Bizatihi kurucu imam ve âlimler arasında ilmî ve usulî anlamda ihtilaflar yaşandığı gibi birbirlerine itirazlarda da bulunmulardır. İmam Şâfiî ise hem önceki âlim ve ekollere yönelttiği eleştiriler hem de ortaya koyduğu usûl ve yaklaşımlarla etkisini hâlâ sürdüren mühim bir ilmî simadır. İlim dünyâsı son dönemlerde Şâfiî üzerinde yoğun çalışmalara sahne olmaktadır. Yapılan araştırmalarda Şâfiî hakkında yeni tezler, tespitler ortaya konulmakta aynı zamanda birtakım tenkitler yöneltilmektedir. Bu arada bu araştırmalara yönelik olarak, bunları değerlendiren başka çalışmalar da yapılmaktadır. Bunlardan biri de Rifat Yıldız tarafından kaleme alınan Modern Dönem Şâfiî Algısı isimli eseridir. Yazar çalışmasında modern dönem çalışmalarında Şâfiî hakkında yapılan değerlendirmeleri, ileri sürülen görüş ve tezleri konu edinerek analiz etmeye çalışmış, yeri geldiğinde bazı itirazlarına ve eleştirilerine yer vermiştir. Yazar eserinde tarafımızdan hazırlanan bir çalışmayı da konu edinmiş, yer yer değerlendirmelerle birlikte, bazı itiraz ve eleştirilerde bulunmuştur. Bu yazıda çalışmanın hacmi dikkate alınarak yazarın sadece çalışmamız özelindeki değerlendirmeleri, tenkit ve itirazları konu edinilmiş, yazarın eserindeki yöntemi, itiraz ve eleştirileri tahlil edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Sünnet, Fıkıh, Usûl, İmam Şâfiî.

Rifat Yıldız, Perception of Imam al-Shafi’i in Modern Period

Öz

Different understandings and interpretations, methods and approaches have always existed in every period since the Companions in terms of understanding and evaluating the basic sources of Islam. The founding imams and scholars not only had scholarly and procedural disagreements, but also objected to each other. Imam al-Shāfi'ī is an important scholarly figure who continues to be influential with his criticisms of previous scholars and schools as well as the methodology and approaches he put forward. The scholarly world has recently witnessed intensive studies on al-Shāfi'ī. In these studies, new theses and determinations about al-Shāfi'ī are put forward and at the same time some criticisms are directed. In the meantime, there are other studies that evaluate these studies. One of them is Rifat Yıldız's Perception of Imam al-Shāfi'ī in Modern Period. In his work, the author has tried to analyze the evaluations, opinions and theses about al-Shāfi'ī in modern period studies, and has included some objections and criticisms when necessary. In his work, the author has also taken a study prepared by us as a subject, and has made some objections and criticisms along with evaluations from time to time. In this article, taking into account the volume of the study, only the author's evaluations, criticisms and objections specific to our study are discussed, and the author's method, objections and criticisms in his work are analyzed.

Anahtar Kelimeler

Hadith, Sunnah, Fiqh, Usul, Imam al-Shāfi

Kaynakça

• Aktepe, İshak Emin. Erken Dönem İslam Hukukçularının Sünnet Anlayışı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2010.
• Arslan, Gıyasettin. İmam Şâfiî’nin Kur’ân Okumaları. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2004.
• Bayraktutar, Muammer. İmâm Şâfiî’nin Hadis Yorum Metodolojisi. Ankara: Otto Yayınları, 2015.
• Bedir, Murteza. “Kelâmcı ve Fıkıhçı Usul Geleneklerine İlişkin Bazı Eleştirel Mülâhazalar”. İslâm Araştırmaları Dergisi 29 (2013), 65-97.
• Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed. el-Mustasfâ min ilmi’l-usûl. thk. M. Abdusselâm Abdu’ş-Şâfiî. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1413.
• İltaş, Davut. “Fıkıh Usulü Yazımında “Kelamcılar Yöntemi ve Fakihler Yöntemi” Ayrımlaşması Üzerine”. Bilimname 17/2 (2009), 65 – 95.
• Kırbaşoğlu, M. Hayri. İslâm Düşüncesinde Sünnet. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2000.
• Mukâtil b. Süleyman. Tefsîru Mukâtil b. Süleyman. thk. A. Mahmûd Şahâte. Beyrût: Müessesetu’t-Târîhi’l-Arabî, 2002. Şâfiî, Ebû Abdillah Muhammed b. İdrîs. el-Umm. thk. Mahmûd Mataracî. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1993.
• Şâfiî, Ebû Abdillah Muhammed b. İdrîs. er-Risâle. thk. Ahmed Muhammed Şâkir. Kâhire: Dâru’t-Turâs, 1979.
• Yıldız, Rifat. Modern Dönem İmam Şâfiî Algısı. Ankara: Fecr Yayınları, 2022.