إبراهيم يلدزالوريث النبوي علقمة بن قيس

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 1, 146 - 156, 30.06.2025

Ayşe Şahin

Öz

كتاب ”علقمة بن قيس“ ضمن دراسة تضم مائة مصنف، صدر عن منشورات الساير تحت اسم ”الوراثة النبوية“. وهذه السلسلة هي عبارة عن دراسة يتم فيها دراسة مائة عالم من علماء السند النبوي بدءاً من جيل التابعين في القرن الأول الهجري إلى يومنا هذا. وسنتناول هذا العمل الذي ألفه إبراهيم يلدز الذي يتناول حياة علقمة بن قيس (ت 62/682) الذي ولد قبل القرن الأول الهجري في القرن الأول الهجري وقُبِل من جيل التابعين لأنه لم ير النبي صلى الله عليه وسلم مع أنه أسلم قبل وفاة النبي صلى الله عليه وسلم. يتألف الكتاب من ثلاثة أجزاء. في الجزء الأول: ذكر الظواهر السياسية والاجتماعية في الكوفة، وهي البلدة التي عاش فيها علقمة بن قيس، وحياته ونشاطاته العلمية ومناهج ثقافته وأبرز أقاربه. وفي الفصل الثاني يتناول حياة المعلمين الذين درّسهم علقمة بن قيس والطلاب الذين درّسهم. وفي الجزء الثالث، يتم تحليل أفكار علقمة بن قيس ومؤلفاته وإسهاماته الثقافية التي تكشف عن مكانته في التراث النبوي. ويعدّ هذا العمل بمحتواه ومنهجه وطريقته ومنهجه، مصدراً مهماً لعلماء الكوفة وما حولها وللعاملين في مجال المذهب الحنفي. ويعكس أسلوب المؤلف البسيط والشرح التفصيلي لبعض الألفاظ الفقهية ما يتميز به المؤلف من بساطة الأسلوب، وكونه عملاً يروق لجميع المتلقين.

Anahtar Kelimeler

التفسير , المذهب الحنفي , علقمة بن قيس , عبد الله بن مسعود

İbrahim Yıldız, Nebevî Varisler: Alkame b. Kays

Öz

Alkame b. Kays başlıklı kitap, Siyer Yayınları'nın "Nebevi Vârisler" adı altında yayımlamış olduğu yüz eserden oluşan çalışmaya dahildir. Bu seri, hicri 1. asırda tabiin neslinden başlayarak günümüze kadar gelen nebevî ilim silsilesine dâhil olan yüz âlimin incelendiği bir çalışmadır. Biz de İbrahim Yıldız tarafından kaleme alınan, asr-ı saadetten önce doğup Hz. Muhammed (s.a.s) vefat etmeden müslüman olmasına rağmen onu göremediği için tabiîn neslinden kabul edilen Alkame b. Kays'ın (ö. 62/682) hayatının ele alındığı bu eseri inceleyeceğiz. Kitap üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, Alkame b. Kays’ın yaşadığı belde olan Kûfe’deki siyasal ve sosyal olgular, hayatı, ilmi faaliyetleri, kültürel yaklaşımları ve öne çıkan akrabalarından bahsedilir. İkinci bölümde Alkame b. Kays’ın tedrisâtından geçtiği hocalar ve ders okuttuğu öğrencilerin hayatları ele alınmaktadır. Üçüncü bölümde ise Alkame b. Kays’ın nebevî mirastaki konumunu ortaya koyan düşünceleri, çalışmaları ve geleneğe sağladığı kültürel katkıları incelenmektedir. Eser, içeriği, metodu ve yaklaşımıyla Alkame b. Kays özelinde Kûfe ve çevresindeki âlimler ve Hanefî mezhebi alanında çalışma yapacak olanlar için önemli bir kaynak olma niteliğindedir. Yazarın yalın üslubu ve bazı ilmî kelimeleri detaylı bir şekilde açıklaması her kitleye hitap edecek bir eser olma özelliğini yansıtmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir , Siyer , Hanefî Mezhebi , Alkame b. Kays , Abdullah b. Mes’ud

İbrahim Yıldız, Prophetic Heirs Alkamah b. Qays

Öz

The book titled Alqamah b. Qays is included in a series of one hundred works published by Siyer Publications under the title of “Prophetic Successors”. This series is a study in which one hundred scholars who are included in the Prophetic line of knowledge starting from the generation of tabiin in the 1st century of Hijri until today are examined. We will examine the life of Alqamah b. Qays (d. 62/682), who was born before the Prophet Muhammad (s.a.s.) passed away, but was considered one of the tabien generation because he could not see him. The book consists of three parts. In the first part, the political and social phenomena of Alqamah b. Qays' hometown of Kufa, his life, scholarly activities, cultural approaches and prominent relatives are mentioned. The second chapter discusses the teachers Alqamah b. Qays studied under and the lives of the students he taught. In the third part, Alqamah b. Qays' thoughts, works, and cultural contributions to the tradition that reveal his position in the Prophetic legacy are analyzed. With its content, methodology, and approach, the book is an important source for the scholars of al-Qūfah and its environs and for those who will work in the field of Hanafī madhhab. The author's simple style and detailed explanation of some scholarly words reflect the characteristic of being a work that will appeal to all audiences.

Anahtar Kelimeler

Tafsir , Sīrah , Hanafī School of Law , Alqama ibn Qays , Abdullah ibn Masud