The search for meaning in the consumer society: a sociological interpretation of minimalism

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 6, 335 - 358, 01.12.2025

Melek Coşgun Solak

Öz

The modern consumer society has transformed the ways in which individuals produce meaning in their daily lives, turning the act of consumption from an economic necessity into a means of constructing identity, belonging, and values. This transformation generates a persistent sense of dissatisfaction and a continuous search for meaning in the individual. Minimalism emerges as a lifestyle orientation developed in response to this crisis of meaning, offering a sociological reaction to the excesses of modern life through simplicity, conscious consumption, and the pursuit of subjective balance. This article presents a literature-based conceptual analysis that examines the search for meaning in consumer society through the lens of minimalism. The theoretical framework is grounded in the perspectives of Baudrillard’s consumer society, Bauman’s liquid modernity, Weber’s instrumental rationality, and Fromm’s having–being dichotomy. The analysis reveals that minimalism is not merely a form of material simplification but also an alternative meaning-making strategy in the construction of modern identity and values. In conclusion, minimalism is interpreted as a cultural orientation that represents the individual’s effort to redefine meaning within the speed-, excess-, and spectacle-driven structure of consumer culture.

Anahtar Kelimeler

Modernity , Consumer Society , Meaning , Lifestyle , Minimalism , Sociology of Consumption

Tüketim toplumunda anlam arayışı: minimalizmin sosyolojik bir yorumu

Öz

Modern tüketim toplumu, bireyin gündelik yaşamında anlam üretme biçimlerini dönüştürmüş; tüketim eylemini ekonomik bir gereklilikten ziyade kimlik, aidiyet ve değer inşasının aracı hâline getirmiştir. Bu dönüşüm, bireyde sürekli bir anlam arayışı ve doyumsuzluk hissi yaratmaktadır. Minimalizm, bu anlam krizine karşı geliştirilen bir yaşam tarzı yönelimi olarak ortaya çıkmakta; sadeleşme, bilinçli tüketim ve öznel denge arayışı üzerinden modern yaşamın aşırılıklarına sosyolojik bir yanıt sunmaktadır. Bu makale, tüketim toplumunda anlam arayışını minimalizm ekseninde ele alan literatür temelli kavramsal bir çözümleme sunmaktadır. Kuramsal çerçevesi Baudrillard’ın “tüketim toplumu”, Bauman’ın “akışkan modernlik”, Weber’in “araçsal rasyonalite” ve Fromm’un “sahip olmak–olmak” ikilemi gibi yaklaşımlar üzerine inşa edilmiştir. Analiz sonucunda, minimalizmin sadece maddi bir sadeleşme biçimi değil, aynı zamanda modern bireyin kimlik ve değer inşasında alternatif bir anlam stratejisi olduğu görülmektedir. Sonuç olarak minimalizm, tüketim kültürünün hız, fazlalık ve gösteri merkezli yapısı içinde, bireyin anlamı yeniden tanımlama çabasını temsil eden kültürel bir yönelim olarak değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Modernite , Tüketim toplumu , Minimalizm , Anlam arayışı , Yaşam tarzı , Sosyolojik analiz

Kaynakça

• Alexander, S. (2015). Prosperous descent: Crisis as opportunity in an age of limits. Simplicity Institute.
• Alexander, S., & Ussher, S. (2012). The voluntary simplicity movement: A multi-national survey analysis in theoretical context. Journal of Consumer Culture, 12(1), 66–86. https://doi.org/10.1177/1469540512444019
• Banet-Weiser, S. (2012). Authentic™: The politics of ambivalence in a brand culture. NYU Press.
• Baudrillard, J. (1998). The consumer society: Myths and structures. Sage Publications.
• Baudrillard, J. (2011). Simülakrlar ve simülasyon (O. Adanır, Çev.; 6. basım). Doğu Batı Yayınları. (Orijinal eserin yayın tarihi 1981).
• Bauman, Z. (2000). Liquid modernity. Polity Press.
• Bauman, Z. (2007). Consuming life. Polity Press.
• Bayrakçı, S. (2022). Dijital minimalizm: Ekran bağımlılığı ve teknoloji yorgunluğu sarmalından kurtulmak için bir yol haritası. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, 40, 430-436. https://doi.org/10.17829/turcom.1120604
• Bourdieu, P. (1984). Distinction: A social critique of the judgement of taste. Harvard University Press.
• Chayka, K. (2020). The longing for less: Living with minimalism. Bloomsbury Publishing.
• Csikszentmihalyi, M. (1999). If we are so rich, why aren’t we happy? American Psychologist, 54(10), 821–827. https://doi.org/10.1037/0003-066X.54.10.821
• Elgin, D. (1993). Voluntary simplicity: Toward a way of life that is outwardly simple, inwardly rich. HarperCollins.
• Featherstone, M. (2007). Consumer culture and postmodernism (2nd ed.). Sage Publications.
• Fromm, E. (1976). To have or to be? Harper & Row.
• Gelibolu, M. (2025). Z kuşağı tüketicilerin minimalizm yönelimlerinin yaşam tatmini üzerindeki etkisi: Kendini gerçekleştirme’nin aracılık rolü. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(31), 355–381. https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2025.014
• Giddens, A. (1991). Modernity and self-identity: Self and society in the late modern age. Stanford University Press.
• Grant, M. J., & Booth, A. (2009). A typology of reviews: An analysis of 14 review types and associated methodologies. Health Information & Libraries Journal, 26(2), 91–108. https://doi.org/10.1111/j.1471-1842.2009.00848.x
• Gürbüz, C., & Çetinkaya Bozkurt, Ö. (2022). Tüketim toplumunda tüketim türlerinin öznel iyi oluş üzerindeki etkisine ilişkin bir araştırma. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 14(2), 357–391.
• Jabareen, Y. (2009). Building a conceptual framework: Philosophy, definitions, and procedure. International Journal of Qualitative Methods, 8(4), 49–62. https://doi.org/10.1177/160940690900800405
• Jameson, F. (1991). Postmodernism, or, the cultural logic of late capitalism. Duke University Press.
• Kayıklık, H., & Yıldırım, İ. (2022). Minimalist yaşam tarzı ile dinî hayat ilişkisi üzerine kuramsal bir değerlendirme. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 22(2), 220 238. https://doi.org/10.30627/cuilah.1158940
• Kondo, M. (2014). The life-changing magic of tidying up: The Japanese art of decluttering and organizing. Ten Speed Press.
• Kükrer, M. (2021). Minimalizm anlamlı bir yaşam mı?: Dünyada ve Türkiye’de minimalist pratikler. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 32, 321–340. https://doi.org/10.53844/flsf.955357
• Meyer, J. (2001). Minimalism: Art and polemics in the sixties. Yale University Press.
• Millburn, J. F., & Nicodemus, R. (2016). Minimalism: Live a meaningful life. Asymmetrical Press.
• Muslu, F. E., & Aktı, Ü. (2022). Minimalist değerler ve yaşam pratikleri. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 22(1), 18–37. https://doi.org/10.30627/cuilah.1108824
• Newport, C. (2025). Dijital minimalizm (B. S. Haktanır, Çev.). Diyojen Yayıncılık. (Orijinal eserin yayın tarihi 2019).
• Ritzer, G. (1999). The McDonaldization of society. Pine Forge Press.
• Ritzer, G. (2010). Enchanting a disenchanted world: Continuity and change in the cathedrals of consumption (3rd ed.). Pine Forge Press.
• Sasaki, F. (2017). Goodbye, things: The new Japanese minimalism. W. W. Norton & Company.
• Shove, E. (2003). Comfort, cleanliness and convenience: The social organization of normality. Berg Publishers.
• Simmel, G. (1990). The philosophy of money (T. B. Bottomore & D. Frisby, Çev.). Routledge. (Orijinal eserin yayın tarihi 1900).
• Simmel, G. (1997). The metropolis and mental life. In D. Frisby & M. Featherstone (Eds.), Simmel on culture: Selected writings (ss. 174–185). Sage Publications. (Orijinal eserin yayın tarihi 1903).
• Şahin, S. (2023). Sosyal bilimlerde araştırma: Kavramlar, yöntemler, veri analizi, yayın ve etik. Pegem Akademi.
• Şahin, E., & Morva, O. (2024). Teknoloji kültürü ve dijital minimalizm: Z kuşağı üzerine analiz. *4. BOYUT Medya ve Kültürel Çalışmalar Dergisi, 24*, 21-42. https://doi.org/10.26650/4boyut.2024.1449758
• Taş, S. (2020). Tüketim karşıtı yaşam tarzları: Freeganizm, gönüllü sadelik ve minimalizm. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 6, 38–64. https://doi.org/10.48131/jscs.820039
• Taşkın, S. (2024). Minimalizm kapitalizme karşı mı? Dünya İnsan Bilimleri Dergisi, 2024(1), 167-179. https://doi.org/10.55543/insan.1299779
• Torun, S., & İnan, H. (2023). Sosyal medya kullanımının ve benlik saygısının gösterişçi tüketim üzerindeki etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32(2), 685–701. https://doi.org/10.35379/cusosbil.1216513
• Veblen, T. (2009). The theory of the leisure class. Oxford University Press. (Orijinal eserin yayın tarihi 1899).
• Weber, M. (2013). Protestan ahlakı ve kapitalizmin ruhu (M. Köktürk, Çev.; 2. baskı). BilgeSu Yayınları. (Orijinal eserin yayın tarihi 1905).
• Webster, J., & Watson, R. T. (2002). Analyzing the past to prepare for the future: Writing a literature review. MIS Quarterly, 26(2), xiii–xxiii.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. basım). Seçkin Yayıncılık.