COVID-19 SÜRECİNDE SAĞLIK ÇALIŞANLARINDAKİ İŞ AİLE ÇATIŞMASI, İŞ STRESİ, İŞ TATMİNSİZLİĞİ VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Yıl 2022, , 312 - 317, 31.12.2022

Selahattin Akyüz

https://doi.org/10.52831/kjhs.1171560

Öz

Amaç: Bu çalışmada iş aile çatışmaları, bu çatışmalardan kaynaklanabilecek iş stresi ile iş tatminsizliği ve çalışanlardaki işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiler incelenmiştir.
Yöntem: Araştırma COVID-19 sürecinde bir kamu hastanesinde görev yapan sağlık çalışanları ile gerçekleştirildi. Nicel araştırma yöntemi ile yürütülen araştırmada nedensel tarama deseni kullanıldı. Anket tekniği ile veriler toplandı. Araştırmada iş aile çatışması ölçeği, iş stresi ölçeği, iş tatminsizliği ölçeği ve işten ayrılma niyeti ölçeği kullanıldı. Ölçeklerin yapı geçerliliği doğrulayıcı faktör analizi ile değerlendirildi. Ayrıca ölçeklerin birleşim ve ayrışım geçerliliği incelendi. Ölçeklerin güvenilirliği Cronbach alfa ve birleşik güvenilirlik katsayıları ile değerlendirildi. Yol analizi ile test edilen araştırma modelinde doğrudan, dolaylı ve toplam etkiler incelendi.
Bulgular: Analiz sonucunda, araştırmada kullanılan ölçeklerin yapı geçerliliğinin olduğu, ölçeklerin birleşim ve ayrışım geçerliliğine sahip olduğu belirlendi. Ölçeklerin güvenilir olduğu görüldü. Yol analizinde iş aile çatışması ile iş stresinin işten ayrılma niyeti üzerinde anlamlı doğrudan etkilerinin olmadığı fakat anlamlı dolaylı etkilerinin olduğu belirlendi. Bu dolaylı etkilerde iş tatminsizliğinin aracılık rolünün olduğu görüldü.
Sonuç: Araştırma bulgularının politika yapıcılar ve sağlık yöneticileri için faydalı olabileceği düşünülmektedir. Çalışanların işten ayrılma niyetlerini daha düşük bir seviyeye getirmek için iş aile çatışması, iş stresi ve iş tatmini konularında uygun politikalar geliştirilmelidir. Bu politikaların belirlenmesinde iş tatmini konusuna özellikle önem verilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Çalışanları, İş Aile Çatışması, İş Stresi, İş Tatminsizliği, İşten Ayrılma Niyeti

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

THE RELATIONS BETWEEN WORK FAMILY CONFLICT, JOB STRESS, JOB DISSATISFACTION AND TURNOVER INTENTION IN HEALTHCARE PROFESSIONALS DURING THE COVID-19 PROCESS

Öz

Objective: In this study, the relationships between work family conflicts, work stress that may arise from these conflicts, job dissatisfaction and turnover intention of employees were investigated.
Method: The research was carried out with healthcare professionals working in a public hospital during the COVID-19 process. The causal screening design was used in the research conducted with the quantitative research method. Data were collected with the questionnaire technique. Work family conflict scale, work stress scale, job dissatisfaction scale and turnover intention scale were used in the research. The construct validity of the scales was evaluated by confirmatory factor analysis. In addition, the convergent and discriminant validity of the scales were examined. The reliability of the scales was evaluated with Cronbach's alpha and composite reliability coefficients. In the research model tested by path analysis, direct, indirect and total effects were examined.
Results: As a result of the analysis, it was determined that the scales used in the research had construct validity and that the scales had convergent and discriminant validity. The scales were found to be reliable. In the path analysis, it was determined that work family conflict and work stress did not have significant direct effects on turnover intention, but had significant indirect effects. It has been observed that job dissatisfaction has a mediating role in these indirect effects.
Conclusion: It has been considered that the research findings can be useful for policy makers and health managers. Appropriate policies should be developed on the issues of work family conflict, work stress and job satisfaction in order to lower the turnover intention of the employees. Particular attention should be paid to the issue of job satisfaction in determining these policies.

Anahtar Kelimeler

Healthcare Professionals, Work Family Conflict, Job Stress, Job Dissatisfaction, Turnover Intention

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Waldman JD, Kelly F, Aurora S, Smith HL. The shocking cost of turnover in health care. Health Care Management Review. 2004;29(1):2-7.
• Sabuncuoglu ET. Egitim, örgütsel baglilik ve isten ayrilma niyeti arasindaki iliskilerin incelenmesi. Ege Academic Review. 2007;7(2):613-628.
• Hellman CM. Job satisfaction and intent to leave. The Journal of Social Psychology. 1997;137(6):677-689.
• Sivuk D, Seyhan F. Örgütsel çatışma, örgütsel stres, iş yaşam kalitesi, iş tatmini ve işten ayrilma niyeti arasindaki ilişki: Sağlık çalışanlarının verimliliği üzerine bir araştırma. Verimlilik Dergisi. 2021(4):185-201.
• Oh S, Kim H. Turnover intention and its related factors of employed doctors in Korea. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2019;16(14):2509.
• Zaheer S, Ginsburg L, Wong HJ, Thomson K, Bain L, Wulffhart Z. Turnover intention of hospital staff in Ontario, Canada: Exploring the role of frontline supervisors, teamwork, and mindful organizing. Human Resources for Health. 2019;17(1):1-9.
• Alnıaçık E, Pamuk M, Alnıaçık Ü. Kurumsal imajın bağlılık, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkileri: Sağlık çalışanları üzerinde bir araştırma. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi. 2020;6(4):43-55.
• Demir H, Usta R, Okan T. İçsel pazarlamanın örgütsel bağlılık ve iş tatminine etkisi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2008;26(2):135-161.
• Çankaya M. Hastane çalışanlarındaki iş stresinin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi. Business & Management Studies: An International Journal. 2020;8(1):121-143.
• Öztürk YE, Kıraç R, Ferhan K. Sağlık çalışanlarında iş yaşam kalitesini etkileyen etmenlerin incelenmesine yönelik bir araştırma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2018;6(84):567-577.
• Han SS, Han JW, Choi EH. Effects of nurses' job stress and work-family conflict on turnover intention: Focused on the mediating effect of coping strategies. Asian Women. 2015;31(3).
• Lu Y, Hu X-M, Huang X-L, et al. Job satisfaction and associated factors among healthcare staff: a cross-sectional study in Guangdong Province, China. BMJ Open. 2016;6(7):e011388.
• Kaplanoğlu E. Mesleki stresin temel nedenleri ve muhtemel sonuçları: Manisa i̇lindeki SMMM'ler üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 2014(64):131-150.
• Chung EK, Jung Y, Sohn YW. A moderated mediation model of job stress, job satisfaction, and turnover intention for airport security screeners. Safety Science. 2017;98:89-97.
• Aydın GÇ, Aytaç S, Şanlı Y. Hemşirelerde algılanan stres ve stres semptomlarının işten ayrılma eğilimi üzerindeki etkisi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi. 2020;Özel Sayı:526-538.
• Aksu BÇ. Covid 19 pandemisinin sağlık çalışanlarının iş güvencesizliği algıları, algılanan iş stresleri ve işten ayrılma niyetleri üzerindeki etkilerini incelemeye yönelik bir araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2021;24(4):747-776.
• Özkan A, Kantek F. Yönetici hemşirelerde iş stresi, yönetici olarak çalışma memnuniyeti ve kurumdan ayrılma niyeti. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2021;8(2):181-191.
• Çini MA, Erdirençelebi M, Ertürk E. COVID-19 pandemi döneminde iş stresinin işte kalma niyetine etkisinde iş tatmininin aracılık etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2021;13(3):2356-2375.
• Öngel G, Gerni GM. Sağlık çalışanlarında iş-aile yaşamı çatışmasının örgütsel bağlılık, iş doyumu ve işten ayrılma niyetine etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2021;35(2):667-695.
• Blomme RJ, Van Rheede A, Tromp DM. Work-family conflict as a cause for turnover intentions in the hospitality industry. Tourism and Hospitality Research. 2010;10(4):269-285.
• Özbağ GK, Ceyhun GÇ. Does job satisfaction mediate the relationship between Work-family conflict and turnover? A study of Turkish marine pilots. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 2014;140:643-649.
• Armstrong GS, Atkin-Plunk CA, Wells J. The relationship between work–family conflict, correctional officer job stress, and job satisfaction. Criminal Justice and Behavior. 2015;42(10):1066-1082.
• Anafarta N. The relationship between work-family conflict and job satisfaction: A structural equation modeling (SEM) approach. International Journal of Business and Management. 2011;6(4):168-177.
• Hanif F, Naqvi S. Analysis of work family conflict in view of nurses, in health sector of Pakistan. International Journal of Gender and Women’s Studies. 2014;2(4):103-116.
• Benli A, Yenihan B, Mert Ö. Aile hekimlerinin iş tatmin düzeyleri ile yaşadıkları iş-aile çatışması seviyeleri arasındaki ilişki: Kocaeli Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2016;14(27):415-431.
• Kılıç KC, Efeoğlu İE, Mimaroğlu H, Özgen H. Adana ili’ndeki özel sağlık merkezlerinde çalışan personelin iş-aile yaşam çatışmasının örgütsel bağlılık, iş doyumu ve iş stresine etkisi üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2008;17(2):241-254.
• Karabay ME. Sağlık personelinin iş stresi, iş-aile çatışması ve iş-aile-hayat tatminlerine yönelik algılarının işten ayrılma niyeti üzerindeki etkilerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2015;13(26):113-134.
• Kopelman RE, Greenhaus JH, Connolly TF. A model of work, family, and interrole conflict: A construct validation study. Organizational Behavior and Human Performance. 1983;32:198-215.
• Sosik JJ, Godshalk VM. Leadership styles, mentoring functions received, and job‐related stress: a conceptual model and preliminary study. Journal of Organizational Behavior. 2000;21(4):365-390.
• Cammann C, Fichman M, Jenkins D, Klesh JR. Assessing the attitudes and perceptions of organizational members. In: Seashore SE, Lawler EE, Mirvis PH, Cammann C, editors. Assessing organizational change: A guide to methods, measures, and practices. New York: Wiley; 1983. p. 71-138.
• Lichtenstein R, Alexander JA, McCarthy JF, Wells R. Status differences in cross-functional teams: effects on individual member participation, job satisfaction, and intent to quit. Journal of Health and Social Behavior. 2004;45(3):322-335.
• Okan T, Özbek MF. İş yükü talebi, iş tatminsizliği ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerde iş-aile çatışması ve iş stresinin ara değişken rolü: Sağlık çalışanları örneği. Gümüshane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi. 2016;7(17):203-226.
• Gürbüz S. AMOS ile yapısal eşitlik modellemesi. Ankara: Seçkin Yayınevi; 2019.
• Lu Y, Hu X-M, Huang X-L, et al. The relationship between job satisfaction, work stress, work–family conflict, and turnover intention among physicians in Guangdong, China: a cross-sectional study. BMJ Open. 2017;7(5):e014894.
• Wong CA, Laschinger HKS. The influence of frontline manager job strain on burnout, commitment and turnover intention: A cross-sectional study. International Journal of Nursing Studies. 2015;52(12):1824-1833.
• Jadoo SAA, Aljunid SM, Dastan I, et al. Job satisfaction and turnover intention among Iraqi doctors-a descriptive cross-sectional multicentre study. Human Resources for Health. 2015;13(1):1-11.
• Chen M-L, Su Z-Y, Lo C-L, Chiu C-H, Hu Y-H, Shieh T-Y. An empirical study on the factors influencing the turnover intention of dentists in hospitals in Taiwan. Journal of Dental Sciences. 2014;9(4):332-344.
• Tao H, Ellenbecker CH, Wang Y, Li Y. Examining perception of job satisfaction and intention to leave among ICU nurses in China. International Journal of Nursing Sciences. 2015;2(2):140-148.
• Pradana A, Salehudin I. Work overload and turnover intention of junior auditors in greater Jakarta, Indonesia. The South East Asian Journal of Management. 2015;9(2):108-124.
• Heponiemi T, Presseau J, Elovainio M. On-call work and physicians’ turnover intention: the moderating effect of job strain. Psychology, Health & Medicine. 2016;21(1):74-80.