HASTA ÇOCUKLARIN EBEVEYNLERİNİN ENDİŞE KAYNAKLARININ VE ETKİLEYEN ETMENLERİN BELİRLENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 16 - 20, 30.04.2021

Merve Suyolcu Gülay Manav Gonca Karayağız Muslu

Öz

Amaç: Çocuğun hastaneye yatış yapması hem çocuk hem de ebeveynleri için stres yaratan bir durum olduğundan ailenin bütün üyelerinin yaşantısında önemli değişikliklere neden olmaktadır. Yaşanan durum, tüm aile üyelerinin günlük yaşamlarında, ailedeki rollerde ve görevlerde değişikliklere yol açmaktadır. Ebeveynler çocukları hastanede yattığı zaman endişe yaşarlar ve aile sistemleri etkilenir. Yapılan bu araştırmanın amacı 6-12 yaş arası hasta çocukların ebeveynlerinin endişe kaynaklarının ve etkileyen etmenlerin belirlenmesidir.
Gereç ve Yöntem: Bu araştırma Haziran-Ağustos 2019 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinde, Endişe Kaynakları Ölçeği, Aile Veri Toplama Formu, Çocuk Veri Toplama Formu kullanılarak yapılmıştır. Araştırmada, belirtilen tarihler arasında çalışmaya katılmayı kabul eden, hasta/hastanede yatan 49 çocuk ve ebeveynleri araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Verilerin toplanması, verilerle ilgili etik ve kurum izinleri alındıktan sonra kurumun işleyişini bozmayacak şekilde ebeveynlerin onayı dahilinde yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler olarak sayı, yüzde, ortalama, grupların normallik dağılımını değerlendirmek için Kolmogorov-Smirnov testi yapılmıştır. Gruplar normal dağılım göstermediğinden parametrik olmayan testlerden Mann-Whitney U, Kruskal Wallis-H testleri kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan 49 ebeveynin %67.3 (n=33)’ü kadın, %32,7 (n=16)’sı erkektir. Çocukların ise %49 (n=24)’u kız, %51 (n=25)’i erkektir. Araştırmada kullanılan Ebeveyn Endişe Kaynakları ölçeğinin Cronbach alfa değeri 0.94’dür. Ebeveynin endişe kaynakları ölçeğinden aldıkları endişe kaynakları puanları maks=131, min=2 ve ortalaması 41.3’dür. Ailelerin endişelerinin düşük düzeyde olduğu görülmüştür. Ailede çocuk sayısının fazla olmasının ebeveynlerin endişe oranını arttırdığı tespit edilmiştir.
Sonuç: Ebeveynlerin saptanan bu endişe kaynakları göz önüne alındığında kronik hastalığı olan çocuğa sahip ebeveynlerin riskli grupta yer aldığı söylenebilir. Hastaneye yatan çocukların ebeveynlerine çocuk gelişim dönemlerini destekleyecek davranışları geliştirmelerinde, pediatri hemşirelerine büyük bir rol düşmektedir.

Anahtar Kelimeler

Anksiyete, Hasta çocuk, Pediatri hemşireliği

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

DETERMINATION RESOURCES OF ANXIETY AND AFFECTING FACTORS IN PARENTS OF HOSPITALIZED CHILDREN

Öz

Objective: Since a child's hospitalization is a stressful situation for both the child and their parents, it causes significant changes in the life of all members of the family. The situation leads to changes in the daily lives of all family members, roles and duties in the family. Parents experience anxiety when their children are hospitalized, and their family systems are affected. The aim of this study is to determine the resources of anxiety and the factors affecting the parents of sick children aged 6-12 years.
Materials and Methods: This study was conducted in a university hospital between June and August 2019 in the Parental Anxiety Scale, Family Data Collection Form, Child Data Collection Form. In the study, 49 sick/hospitalized children and their parents who agreed to participate in the study between the specified dates constitute a sample of the study. The collection of the data was carried out within the consent of the parents in such a way as not to disrupt the functioning of the institution after obtaining ethical and corporate permissions related to the data. The Kolmogorov-Smirnov test was performed to evaluate the normality distribution of numbers, percentages, averages and groups as descriptive statistics in the evaluation of the data. Since the groups did not show normal distribution, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis tests were used from nonparametric tests.
Results: Of the 49 participating parents, 67.3% (n=33) were female and 32.7% (n=16) were male. Of the children, 49.0% (n=24) were girls and 51% (n=25) were boys. The Cronbach alpha value of the Parental Anxiety Scale used in the study was 0.94. Parental anxiety scale scores of the parents were found to be max=131, min=2, and the mean value was 41.3. It can be considered that families' worries are low. Having more children in the family means that the parent increases the anxiety.
Conclusion: Considering these anxiety sources of parents, it can be said that parents who have children with chronic diseases are in risky groups. Pediatric nurses play a major role in helping parents of hospitalized children develop behaviors that will support their child's development stages.

Anahtar Kelimeler

Anxiety, Hospitalized child, Pediatric nursing

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1. Melnyk M, Feinstein F. Mediating functions maternal anxiety and participation in care on young children’s post hospital adjustment. Res Nurs Health. 2001; 24(1): 18-26.
• 2. Çavuşoğlu H. Çocuk sağlığı hemşireliği. Cilt 1, 9th ed. Ankara: Sistem Ofset Ltd. Şirketi; 2008.
• 3. Tiedeman EM. Anxiety responses of parents during and after the hospitalization of their 5 to 11 year-old children. J Pediatr Nurs. 1997; 12(2): 110-119.
• 4. Dudley KS, Carr MJ. Vigilance: the experience of parents staying at the bedside of hospitalized children. J Pediatr Nurs. 2004; 19(4): 267-75.
• 5. Erdim L, Bozkurt G, İnal S. Annelerin çocuklarının hastaneye yatışından etkilenme durumlarının araştırılması. Atatürk Üni HYO Derg. 2006; 9(3): 36-43.
• 6. Lama LW, Chang MA, Morrisseye, J. Parents’ experiences of participation in the care of hospitalised children: A qualitative study. Int J Nurs Stud. 2006; 43: 535-545.
• 7. Akşit S, Cimete G. Çocuğun yoğun bakım ünitesine kabülünde, annelere uygulanan hemşirelik bakımının annelerin anksiyete düzeyine etkisi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2001; 5(2): 25-36.
• 8. Çelen R, Arslan F. The anxiety levels of the parents of prematüre infants and related factors. JPR. 2017; 4(2): 68-74.
• 9. İnanç B. Fiziksel sakatlığı ve kronik hastalığı olan çocuklara ve ailelerine psikolojik yaklaşım. Ben Hasta Değilim, Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarının Psikososyal Yönü. (Ed: Aysel Ekşi), İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri, Tayf Ofset; 1999.
• 10. Sipahi B. Kanserli çocuğu olan annelerin kaygı depresyon düzeyleri ve duygu dışa vurumlarının psikososyal açıdan incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü (2001).
• 11. Akşit S, Cimete G. Çocuğun yoğun bakım ünitesine kabülünde, annelere uygulanan hemşirelik bakımının annelerin anksiyete düzeyine etkisi, C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2001; 5(2): 25-36.
• 12. Selver S. Onkoloji hastalığı olan okul yaş dönemi çocukların hastalık ve hastaneye yatma durumunda endişe kaynakları ölçeğinin geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep (2008).
• 13. Göv P. Enürezi olan okul yaş dönemindeki çocuklarda endişe kaynakları ölçeğinin geliştirilmesi. Gaziantep Tıp Dergisi. 2010; 16(2): 22-28.
• 14. Çiftçi E, Aydın D, Karataş H. Cerrahi girişim uygulanacak çocukların ebeveynlerinin endişe nedenleri ve anksiyete durumlarının belirlenmesi. J Pediat Res. 2016; 3(1): 23-29.
• 15. Deniz M, Dimaç B, Arıcak O. Engelli çocuğa sahip olan ebeveynlerin durumluk-sürekli kaygı ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2009; 6(1): 954-968.
• 16. Gönener D, Pek H. Okul yaş dönemi çocuğu olan hastalık ve hastaneye yatma durumunda “ebeveynlerin endişe kaynakları ölçeği” nin geliştirilmesi ve çocukların endişe kaynakları ile etkileşimi. Gaziantep Tıp Dergisi. 2009; 15(1): 31-40.
• 17. Yayan E, Özdemir M, Düken M, et al. Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde bebeği yatan ebeveynlerin stres düzeylerinin belirlenmesi. GÜSBD. 2019; 8(1): 82-89.
• 18. Arıkan D, Çelebioğlu A. Kanserli çocuğu olan anne babaların durumluluk ve süreklilik anksiyete düzeyinin incelenmesi. Atatürk Üni HYO Derg. 1999; 2: 95-103.
• 19. Taşdelen M. Hastaneye yatan çocukların ebeveynlerinin ihtiyaçlarını karşılama düzeyinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü (2006).
• 20. Köşgeroğlu N, İlhan H. Child, surgical and family. Hemşirelik Forumu. 2000; 3: 35-38.
• 21. Gönener HD. Okul yaş dönemi çocuğu olan ebeveynlerin hastalık ve hastaneye yatma durumunda Ebeveynlerin Endişe Kaynakları Ölçeğinin geliştirilmesi ve çocukların endişe kaynakları ile etkileşimi (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul (2003).
• 22. Englund ACD, Rydstrom I, Norberg A. Being the parent of a child with asthma. Pediatr Nurs. 2001; 27: 365-373.
• 23. Kulkarni AV. Assessment of mother and father concern in childhood hydrocephalus. Qual Life Res. 2007; 16(9): 1501-1509.
• 24. Vermaes IP, van Susante AM, van Bakel HJ. Psychological functioning of siblings in families of children with chronic health conditions: A meta-analysis. J Pediatr Psychol. 2012; 37(2): 166-184.
• 25. Akkuş S, Ayhan A. Kronik hastalığı olan çocukların davranışlarının ve yaşam kalitelerinin incelenmesi. Turkish J Pediatr Dis. 2020; 14: 129-135.
• 26. Coleman PK, Karraker KH. Self-efficacy and parenting quality: findings and future applications. Developmental Review. 1997; 18: 30-46.