VALIDITY AND RELIABILITY OF THE TURKISH VERSION OF THE DIABETES FOOT SELF-CARE BEHAVIOR SCALE

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 39 - 43, 31.08.2021

Ekrem Bakır , Sevgin Samancıoglu

https://doi.org/10.52831/kjhs.894403

Cited By: 5

Öz

Objective: This study aims to evaluate the validity and reliability of the Turkish version of the Diabetes Foot Self-Care Behavior Scale (DFSBS).
Method: This methodological study included 330 patients who had been receiving treatment since they were diagnosed with type 2 diabetes and who were admitted to the Endocrinology and Metabolic Diseases Clinic at Gaziantep University Şahinbey Research and Application Hospital between June and December 2016. Approvals from the ethical committee, the developer of the scale, and the institutions, as well as written consent of the participants were obtained before the study was started. The data were collected using a sociodemographic characteristics form and the Turkish version of the DFSBS. Data were analyzed using correlation analysis for validity and reliability analyses of the scale, the Cronbach alpha reliability coefficient, Kendall’s W test, the Kaiser-Meyer-Olkin test, Barlett's test, and exploratory factor analysis methods. The language validity of the scale was conducted through translation and back-translation. The content validity of the scale was consistent with the opinions of the experts (Kendall’s coefficient W = 0.38, p <0.05).
Results: The item-total score correlation coefficients of the 7 items of the Turkish version of the DFSBS were 0.27-0.88. The Cronbach alpha coefficient was 0.84 for the whole scale. The Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) measure of sampling adequacy was 0.776. This value was greater than 0.70, which is regarded as critical. The Barlett Globality Test score calculated for the same data was 1334.578, and this was significant (p <0.001). The mean score of the patients with type 2 diabetes who had diabetic foot complications was 23.89 ± 6.37.
Conclusion: The DFSBS can be used as a valid and reliable tool for the evaluation of foot self-care behaviors in diabetic patients who have diabetic foot complications.

Anahtar Kelimeler

Type 2 diabetes, Reliability and validity, Diabetic foot, Self-care

DİYABETİK AYAKTA ÖZ BAKIM DAVRANIŞI ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇE GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİĞİ

Öz

Amaç: Diyabetik Ayakta Öz Bakım Davranışı Ölçeği (Diabetes Foot Self-Care Behavior Scale-DFSBS) Türkçe Formu’nun geçerlilik ve güvenilirliğini değerlendirmektir.
Yöntem: Bu araştırma metodolojik bir çalışmadır. Örnekleme; Haziran-Aralık 2016 tarihleri arasında Gaziantep Üniversitesi Şahinbey Araştırma ve Uygulama Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları polikliniğine muayene olmak üzere gelen Tip 2 diyabet tanısıyla tedavi gören 330 hasta alınmıştır. Araştırmada etik kuruldan onay, ölçek sahibinden, kurumlardan ve hastalardan yazılı izin alınmıştır. Veriler; Tanıtıcı Bilgi Formu ve Diyabetik Ayakta Öz Bakım Davranışı Ölçeği Türkçe Formu ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizleri için korelasyon analizi, Cronbach alpha güvenirlik katsayısı, Kendall W testi, Kaiser Meyer Olkin ve Barlett’s Test ve açımlayıcı faktör analizi yöntemleri kullanılmıştır. Ölçeğin dil geçerliliğinde çeviri-geri çeviri yapılmıştır, içerik geçerliliğinde ise alınan uzman görüşlerinin uyumlu olduğu saptanmıştır (kendal uyuşum katsayısı W= 0.38, p <0.05).
Bulgular: Diyabetik Ayakta Öz Bakım Davranışı Ölçeği Türkçe formunun 7 maddelik hali ile madde-toplam puan korelasyon katsayıları 0.27-0.88’dir. Ölçeğin tümü için Cronbach alfa katsayısı 0.84 olarak saptanmıştır. Ölçeğin KMO uyum ölçüsü değeri: 0.776’dır. Bu değer kritik olarak kabul edilen 0.70’in üzerindedir. Aynı veriler için hesaplanan Bartlett Küresellik Testi 1334.578 olup, 0.001 düzeyinde anlamlıdır. Çalışmaya katılan ve diyabetik ayak komplikasyonu yaşayan Tip 2 diyabetlilerin ölçek ortalama puanı 23.89 ± 6.37 olarak bulunmuştur.
Sonuç: Diyabetik ayak komplikasyonları yaşayan diyabetli hastaların diyabetik ayak öz-bakım davranışlarının değerlendirilmesi için Diyabetik Ayakta Öz Bakım Davranışı Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir araç olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tip 2 Diyabet, Geçerlilik ve güvenilirlik, Diyabetik ayak, Öz-bakım

Kaynakça

• 1. Yücel F, Sunay D. Diyabetik hastaların diyabetik ayak ve ayak bakımıyla ilgili bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Ankara Med J. 2016;16(3):270-284.
• 2. Who Health Organization, Prevelance of Diabetes. http://www.who.int/diabetes/facts/world_figures/en/. (Erişim Tarihi: 25.01.2021).
• 3. Satman I, Yılmaz T, Sengül A, et al. Population-based study of diabetes and risk characteristics in Turkey: results of theTurkish diabetes epidemiology study (TURDEP). Diabetes Care. 2002;25(9):1551-1556.
• 4. Satman I, Omer B, Tutuncu Y, et al. TURDEP-II Study Group. Twelve-year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and prediabetes in Turkish adults. Eur J Epidemiol. 2013;28(2):169-180.
• 5. Ejtahed SH, Naslaji NA, Mirmiran P, et al. Effect of camel milk on blood sugarand lipid profile of patients with Type 2 diabetes: a pilot clinicial trial. Int J Endocrinol Metab. 2015;13(1):21160.
• 6. AADE, American Association of Diabetes Educators. http://www.diabeteseducator.org/, (Erişim Tarihi: 25.01.2021).
• 7. Yetkin DÖ. Türkiye Diyabet ve Obezite Vakfı, Diyabetik Ayak. http://www.diabetvakfi.org/inf.php?partid=5&catid=5&pid=8, (Erişim Tarihi: 25.01.2021).
• 8. Demir Y, Demir S, Gökçe Ç. Diyabetik ayak: fizyopatolojisi, tanısı ve rekonstrüksiyon öncesi tedavisinde güncel yaklaşımlar. The Medical Journal of Kocatepe. 2004;(5):1-12.
• 9. Demir T, Akıncı B, Yeşil S. Diyabetik ayak ülserinin tanı ve tedavisi. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2007;21(1):63-70.
• 10. Orhan B, Bahçecik N. Diyabet ve Diyabetik Ayak Eğitiminde Teknoloji -Mobil Eğitim. JAREN. 2017;3(2):101-108.
• 11. Samancıoğlu S, Diyabetik ayak bakımı için preklinik çalışma: deneysel diyabet modeli geliştirilmiş sıçanlarda oluşturulmuş iskemik yara bakımında klasik yara pansuman materyali ile zeytinyaprağı ekstresinin karşılaştırılması. Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, (DoktoraTezi). İzmir, 2013.
• 12. International Diabetes Federation, Diabetes Atlas, 6th Edition, 2013. http://www.idf.org/diabetesatlas, (Erişim Tarihi: 25.01.2021).
• 13. Aker S, Dündar C, Pekşen Y. Ölçme araçlarında iki yaşamsal kavram: geçerlik ve güvenirlik. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi. 2005;22(1):50-60.
• 14. Erkuş A. Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-I. Pegem Akademi. 2014.
• 15. Kır Biçer E, Enç N. Ayak Bakım Davranış Ölçeği Türkçe formu geçerlik ve güvenirliği. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi. 2014;6(2):35-39.
• 16. Rezende Neta DS, da Silva AR, da Silva GR. Adherence to foot self-care in diabetes mellitus patients. Rev Bras Enferm. 2015;68(1):103-108.
• 17. Chin YF, Huang TT. Development and validation of a Diabetes Foot Self-Care Behavior Scale. J Nurs Res. 2013;21(1).
• 18. Davis LL. Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Appl Nurs Res. 1992;5(1):194-197.
• 19. Karakoç FY, Dönmez L. Ölçek geli̇şti̇rme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitimi Dünyası. 2014;40:39-49.
• 20. Kahraman A. Yara bakımı: Diyabetik ayakta evde bakım nasıl olmalı? IV. Ulusal Diyabetik Ayak İnfeksiyonları Simpozyumu. İstanbul, 5-7 Mayıs 2016.
• 21. Ercan İ, Kan İ. Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2004;30(3):211-216.
• 22. Altuntaş S, Baykal Ü. Örgütsel vatandaşlık düzeyi ölçeğinin hemşirelikte geçerlik güvenirliği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2010;13(3):7-16.
• 23. Wikblad K, Smide B, Bergström A, et al. Outcome of clinical foot examination in relation to self-perceived health and glycaemic control in a group of urban Tanzanian diabetic patients. Diabetes Res Clin Pract. 1997;37(3):185-192.
• 24. Bell RA, Arcury TA, Snively BM, et al. Diabetes foot self-care practices in a rural, triethnic population. Diab Educ. 2005;31(1):75-83.
• 25. van Netten JJ, Lazzarini PA, Armstrong DG, et al. Diabetic foot Australia guideline on footwear for people with diabetes. J Foot Ankle Res. 2018;11(1):1-14.
• 26. Waaijman R, Keukenkamp R, de Haart M, et al. Adherence to wearing prescription custom-made footwear in patients with diabetes at high risk for plantar foot ulceration. Diabetes Care. 2013;36(6):1613-1618.
• 27. Hasanpour Dehkordi A, Chin YF, Huang TT, et al. Psychometric evaluation of the Farsi version of the diabetes foot self-care bahavior scale. J Foot Ankle Res. 2020;13:68.