The mediator role of personality beliefs in the relationship between perceived parental attitudes and obsessive-compulsive symptoms

Yıl 2024, , 367 - 383, 25.12.2024

Banu Cicek Cekci , Mujgan Inozu

https://doi.org/10.57127/kpd.26024438.1287517

Öz

The aim of this research is to evaluate the relationships between perceived parental attitudes, personality beliefs, and obsessive-compulsive symptom severity in individuals aged 18-65 years. In addition, the mediating role of personality beliefs in the relationship between perceived parental attitudes and obsessive-compulsive symptoms was examined. The sample of the study consisted of a total of 408 participants, of which 319 were female, 87 were male, and 2 were of the other gender. Short EMBU-Child Form, Personality Belief Scale–Short Turkish Form and Obsessive-Compulsive Inventory–Revised Form were used as measurement tools. It was observed that as the participants' perceived rejection and overprotection from their parents increased, their obsessive-compulsive symptom levels also increased. Perceived emotional warmth and personality belief dimensions of passive-aggressive, obsessive-compulsive, antisocial, narcissistic, schizoid, paranoid; and obsessive-compulsive symptom levels were not found to be significant. It was also found that the relationship between rejection and schizoid personality belief was not significant. It is seen that the relations between all other variables are significant. The findings revealed that avoidant, obsessive-compulsive, and paranoid personality belief dimensions mediated the relationship between perceived rejection and obsessive-compulsive symptom levels; it also shows the mediating effect of avoidant, obsessive-compulsive, and paranoid personality belief dimensions on the relationship between perceived overprotection and obsessive-compulsive symptom levels. It is thought that this study will provide useful information for the etiology and treatment of obsessive-compulsive symptomatology in clinical practice.

Anahtar Kelimeler

parental attitudes, obsessive-compulsive symptoms, personality beliefs, rejection, overprotection

Etik Beyan

Bu çalışma için Hacettepe Üniversitesi Etik Komisyonu’ndan onay alınmıştır (Etik Kurul Onay Kodu: E-35853172-300-00001949870, Toplantı tarihi: 28.12.2021).

Teşekkür

Author's Note: This article was produced from the doctoral thesis of the first author.

Algılanan ebeveyn tutumları ve obsesif-kompulsif belirtiler arasındaki ilişkide kişilik inançlarının aracı rolü

Öz

Bu araştırmanın amacı 18-65 yaş aralığındaki bireylerde algılanan ebeveyn tutumları, kişilik inançları ve obsesif-kompulsif belirti şiddeti arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesidir. Ayrıca, algılanan ebeveyn tutumları ve obsesif-kompulsif belirtiler arasındaki ilişkide kişilik inançlarının nasıl bir aracı rol oynadığı incelenmiştir. Çalışmanın örneklemi 319’u kadın, 87’si erkek ve 2’si diğer cinsiyet olmak üzere toplam 408 katılımcıdan oluşmuştur. Ölçme araçları olarak Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları Ölçeği–Çocuk Formu, Kişilik İnanç Ölçeği–Kısa Türkçe Form ve Obsesif-Kompulsif Envanteri–Revize Edilmiş Form kullanılmıştır. Katılımcıların ebeveynlerinden algıladıkları reddedicilik ve aşırı korumacılık arttıkça obsesif-kompulsif belirti düzeylerinin de arttığı görülmüştür. Algılanan duygusal sıcaklık ile kişilik inanç boyutları olan pasif agresif, obsesif kompulsif, antisosyal, narsistik, şizoid, paranoid özellikler ve obsesif-kompulsif belirti düzeyi arasındaki ilişkilerin anlamlı olmadığı saptanmıştır. Reddedicilik ile şizoid kişilik inancı arasındaki ilişkinin de anlamlı olmadığı bulunmuştur. Diğer tüm değişkenler arasındaki ilişkilerin anlamlı olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular, algılanan reddedicilik ve obsesif-kompulsif belirti düzeyi arasındaki ilişkide çekingen, obsesif kompulsif ve paranoid kişilik inanç boyutlarının aracılık; algılanan aşırı korumacılık ve obsesif-kompulsif belirti düzeyi arasındaki ilişkide de çekingen, obsesif-kompulsif ve paranoid kişilik inanç boyutlarının aracılık etkisini göstermektedir. Bu çalışmanın klinik uygulamalarda obsesif-kompulsif semptomatolojinin etiyolojisine ve tedavisine yönelik faydalı ipuçları sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

ebeveyn tutumları, obsesif-kompulsif belirtiler, kişilik inançları, reddedicilik, aşırı korumacılık

Etik Beyan

Bu çalışma için Hacettepe Üniversitesi Etik Komisyonu’ndan onay alınmıştır (Etik Kurul Onay Kodu: E-35853172-300-00001949870, Toplantı tarihi: 28.12.2021).

Teşekkür

Yazar Notu: Bu makale ilk yazarın doktora tezinden üretilmiştir.

Kaynakça

• Akbaş, B. Ç. ve Sezgin, N. (2020). Beliren yetişkinlik döneminde bağlanma stilleri ile psikososyal olgunluk arasındaki ilişkide anne-baba tutumlarının aracı rolü. Nesne, 8(16), 124-33.
• Akbay, S. (2020). Genç yetişkinlerde algılanan ebeveyn biçimleri ve kişilerarası problemlerin borderline kişilik bozukluğu inançları üzerindeki yordayıcı rolü (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Alonso, P., Menchón, J. M., Mataix-Cols, D., Pifarré, J., Urretavizcaya, M., Crespo, J. M., Jiménez, S., Vallejo, G. ve Vallejo, J. (2004). Perceived parental rearing style in obsessive–compulsive disorder: Relation to symptom dimensions. Psychiatry research, 127(3), 267-278.
• American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders, 5th Edition (DSM-5). American Psychiatric Publishing.
• Anderluh, M. B., Tchanturia, K., Rabe-Hesketh, S. ve Treasure, J. (2003). Childhood obsessive-compulsive personality traits in adult women with eating disorders: Defining abroader eating disorder phenotype. American Journal of Psychiatry, 160, 242-247.
• Arrindell, W. A., Sanavio, E., Aguilar, G., Sica, C., Hatzichristou, C., Eisemann, M., Recinos, L. A., Gaszner, P., Peter, M., Batagliese, G., Kállai, J. ve van der Ende, J. (1999). The development of a short form of the EMBU: Its appraisal with students in Greece, Guatemala, Hungary and Italy. Personality and Individual Differences, 27(4), 613-628.
• Aycicegi, A., Harris, C. L. ve Dinn, W. M. (2002). Parenting style and obsessive‐compulsive symptoms and personality traits in a student sample. Clinical Psychology & Psychotherapy: An International Journal of Theory & Practice, 9(6), 406-417.
• Barcaccia, B., Tenore, K. ve Mancini, F. (2015). Eealy childhood experiences shaping vulnerability to obsessive-compulsive disorder. Clinical Neuropsychiatry, 12(6), 141-147.
• Batum Panayırcı, P. (2012). Obsesif kompulsif belirtilerin yordanmasında algılanan ebeveynlik biçimleri, üstbilişsel inançlar, obsesif inançlar ve düşünce kontrol yöntemlerinin rolü: Üstbilişsel model çerçevesinde bir inceleme (Yayınlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Beck, A. T. (1991). Cognitive therapy: A 30-year retrospective. American Psychologist, 46(4), 368-375.
• Beck, A. T. ve Beck, J. S. (1991). The Personality Belief Questionnaire. Unpublished assessment instrument. The Beck Institute for Cognitive Therapy and Research.
• Benjamin, L. S. (2003). Interpersonal diagnosis and treatment of personality disorders (2. baskı). Guilford Press.
• Bilge, Y. ve Bilge, Y. (2019). Kişilik İnanç Ölçeği Kısa Formunun Türk toplum örnekleminde geçerlik ve güvenirlik çalışması. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 8(1), 7-15.
• Bowlby, J. (1973). Attachment and loss: Volume II: Separation, anxiety and anger. Attachment and Loss: Volume II: Separation, Anxiety and Anger içinde (s. 1-429). The Hogarth Press and the Institute of Psycho-Analysis.
• Brander, G., Perez-Vigil, A., Larsson, H. ve Mataix-Cols, D. (2016). Systematic review of environmental risk factors for obsessive-compulsive disorder: A proposed roadmap from association to causation. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 65, 36-62.
• Bulli, F., Melli, G., Cavalletti, V., Stopani, E. ve Carraresi, C. (2016). Comorbid personality disorders in obsessive–compulsive disorder and its symptom dimensions. Psychiatric Quarterly, 87, 365-376.
• Butler, A. C., Beck, A. T. ve Cohen, L. H. (2007). The Personality Belief Questionnaite-Short Form: Development and preliminary finding. Cognitive Therapy and Research, 31(3), 357-370.
• Cavedo, L. C. ve Parker, G. (1994). Parental Bonding Instrument. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 29(2), 78-82.
• Chen, D., Bienvenu, O. J., Krasnow, J., Wang, Y., Grados, M. A., Cullen, B., Goes, F. S., Maher, B., Greenberg, B. D., McLaughlin, N. C., Rasmussen, S. A., Fyer, A. J., Knowles, J. A., McCracken, J. T., Piacentini, J., Geller, D., Pauls, D. L., Stewart, S. E., Murphy, D. L., Shugart, Y. Y., … Samuels, J. (2017). Parental bonding and hoarding in obsessive–compulsive disorder. Comprehensive Psychiatry, 73, 43-52.
• Cheng, H. G., Huang, Y., Liu, Z. ve Liu, B. (2011). Associations linking parenting styles and offspring personality disorder are moderated by parental personality disorder, evidence from China. Psychiatry Research, 189(1), 105-109.
• Clark, D. A. (2004). Cognitive-behavioral therapy for OCD. The Guilford Press.
• Dirik, G., Karancı, A. N. ve Yorulmaz, O. (2004). Yetişkinlerin çocukluk anıları ve sosyal kaygı. XIII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışma Kitabı, İstanbul.
• Dirik, G., Yorulmaz, O. ve Karancı, A. N. (2015). Çocukluk dönemi ebeveyn tutumlarının değerlendirilmesi: Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları-Çocuk Formu. Türk Psikiyatri Dergisi, 26(2), 123-130.
• Ehiobuche, I. (1988). Obsessive‐compulsive neurosis in relation to parental child‐rearing patterns amongst the Greek, Italian, and Anglo‐Australian subjects. Acta Psychiatrica Scandinavica, 78(S344), 115-120.
• Farrell, L. J., Hourigan, D. ve Waters, A. M. (2013). Do mothers enhance responsibility in children with obsessive compulsive disorder? A preliminary study of mother–child interactions during a problem solving discussion. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 2(2), 78-84.
• Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A. G. ve Buchner, A. (2007). G*Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior Reseach Methods, 39(2),175-191.
• Fineberg, N. A., Day, G. A., de Koenigswarter, N., Reghunandanan, S., Kolli, S., Jefferies-Sewell, K., Hranov, G. ve Laws, K. R. (2015). The neuropsychology of obsessive-compulsive personality disorder: A new analysis. CNS Spectrums, 20(5), 490–499.
• Foa, E. B., Huppert, J. D., Leiberg, S., Langner, R., Kichic, R., Hajcak, G. ve Salkovskis, P. M. (2002). The Obsessive–Compulsive Inventory: Development and validation of a short version. Psychological Assessment, 14, 485-496.
• George, D. ve Mallery, M. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update (10. baskı). Pearson.
• Haciomeroglu, B. ve Karanci, A. N. (2013). Perceived parental rearing behaviours, responsibility attitudes and life events as predictors of obsessive compulsive symptomatology: Test of a cognitive model. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 42, 1-12.
• Hayes, A. F. (2017). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression based approach. Guilford Publications.
• Hoekstra, R. J., Visser, S. ve Emmelkamp, P. M. G. (1989). A social learning formulation of the etiology of obsessive–compulsive disorders. P. M. G. Emmelkamp, W. T. A. M. Everaerd, F. Draiimant ve M. J. M. van Son (Ed.), Fresh perspectives on anxiety disorders içinde (s. 115-123).
• Swets and Zeitlinger.Hofer, P. D., Wahl, K., Meyer, A. H., Miché, M., Beesdo-Baum, K., Wittchen, H.-U. ve Lieb, R. (2018). The role of behavioral inhibition, perceived parental rearing, and adverse life events in adolescents and young adults with incident obsessive-compulsive disorder. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 19, 116-123.
• Jacobi, D. M., Calamari, J. E. ve Woodard, J. L. (2006). Obsessive-compulsive disorder beliefs, metacognitive beliefs and obsessional symptoms: Relations between parent beliefs and child symptoms. Clinical Psychology & Psychotherapy, 13, 153-162.
• Johnson, J. G., Cohen, P., Chen, H., Kasen, S. ve Brook, J. S. (2006). Parenting behaviors associated with risk for offspring personality disorder during adulthood. Archives of General Psychiatry, 63(5), 579-587.
• Kart, A. ve Yucens, B. (2020). Personality beliefs in obsessive-compulsive disorder: How are they related to symptom severity? Psychiatry Investigation, 17(8), 822-828.
• Kimidis, S., Minas, I. H., Ata, A. W. ve Stuart, G. W., (1992). Construct validation in adolescents of the brief current form of the Parental Bonding Instrument. Comprehensive Psychiatry, 33, 378-383.
• Lennertz, L., Grabe, H. J., Ruhrmann, S., Rampacher, F., Vogeley, A., Schulze-Rauschenbach, S., Ettelt, S., Meyer, K., Kraft, S., Reck, C., Pukrop, R., John, U., Freyberger, H. J., Klosterkötter, J., Maier, W., Falkai, P. ve Wagner, M. (2010). Perceived parental rearing in subjects with obsessive–compulsive disorder and their siblings. Acta Psychiatrica Scandinavica, 121(4), 280-288.
• Maccoby, E. ve Martin, J. (1983). Socialization in the context of the family: Parent–child interaction. E. Hetherington (vol. Ed.) ve P. Mussen (series Ed.), Handbook of child psychology, vol. IV. Socialization, personality, and social development içinde (s. 1-101). John Wiley & Sons.
• Million, T., Grossman, S., Million, C., Meagher, S. ve Ramnath, R. (2019). Modern yaşamda kişilik bozuklukları (Cilt 2). (E. O. Gezmiş, Çev.) Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Murphy, Y. E. ve Flessner, C. A. (2015). Family functioning in paediatric obsessive compulsive and related disorders. British Journal of Clinical Psychology, 54(4), 414-434.
• Perris, C., Jacobsson, L., Lindstrom, H., von Knorring, L. ve Perris, H. (1980). Development of a new inventory for assessing memories of parental rearing behavior. Acta Psvchiatrica Scandinavica, 61, 265-274.
• Rohner, R. P. (1980). Worldwide tests of Parental Acceptance-Rejection Theory: An overview. Behavior Science Research, 15(1), 1-21.
• Rohner, R. P. (2004). The parental "acceptance-rejection syndrome": Universal correlates of perceived rejection. American Psychologist, 59(8), 830-840.
• Rohner, R. P. ve Rohner, E. C. (1980). Ancetedents and consequences of parental rejection: A theory of emotional abuse. Child Abuse and Neglect, 4, 189-198.
• Rufer, M., Hand, I., Alsleben, H., Braatz, A., Ortmann, J., Katenkamp, B., Fricke, S. ve Peter, H. (2005). Long-term course and outcome of obsessive-compulsive patients after cognitive-behavioral therapy in combination with either fluvoxamine or placebo: A 7-year follow-up of a randomized double-blind trial. European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience,, 255(2), 121-128.
• Ruscio, A. M., Stein, D. J., Chiu, W. T. ve Kessler, R. C. (2010). The epidemiology of obsessive-compulsive disorder in the national comorbidity survey replication. Molecular Psychiatry, 15(1), 53-63.
• Sheinbaum, T., Bifulco, A., Ballespí, S., Mitjavila, M., Kwapil, T. R., Barrantes-Vidal, N. ve Park, S. (2015). Interview investigation of insecure attachment styles as mediators between poor childhood care and schizophrenia-spectrum phenomenology. PLoS One, 10(8), 1-12.
• Sperry, L. (1995). Personality disorders. L. Sperry ve I. Carlson (Ed.), Psychopathology and psychotherapy: From DSM-IV diagnosis to treatment (2. baskı) içinde (s. 279-336). Accelerated Development/Taylor & Francis.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6. baskı). Pearson.
• Taymur, İ., Türkçapar, M. H., Örsel, S., Sargın, E. ve Akkoyunlu, S. (2011). Validity and reliability of the Turkish version of the Personality Belief Questionnaire-Short Form / PBQ-STF) in the university students. Klinik Psikiyatri, 14, 199-209.
• Taymur, İ. ve Türkçapar, M. H. (2012). Kişilik: tanımı, sınıflaması. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(2), 154-177.
• Timpano, K. R., Keough, M. E., Mahaffey, B., Schmidt, N. B. ve Abramowitz, J. (2010). Parenting and obsessive compulsive symptoms: Implications of authoritarian parenting. Journal of Cognitive Psychotherapy, 24(3), 151-164.
• Triebwasser, J., Chemerinski, E., Roussos, P. ve Siever, L. S. (2012). Schizoid personality disorder. Journal of Personality Disorders, 26(6), 919-926.
• Türkçapar, M. H., Örsel, S., Uğurlu, M., Sargın, E., Turhan, M., Akkoyunlu, S., Hatıloğlu, U. ve Karakaş, G. (2007). Kişilik İnanç Ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. Klinik Psikiyatri, 10, 177-191.
• Wright, M. O., Crawford, E. ve Del Castillo, D (2009). Childhood emotional maltreatment and later psychological distress among college students: The mediating role of maladaptive schemas. Child Abuse & Neglect, 33, 59-68.
• Wu, K. D., Clark, L. A. ve Watson, D. (2006). Relations between obsessive–compulsive disorder and personality: Beyond Axis I–Axis II comorbidity. Journal of Anxiety Disorders, 20, 695-717.
• Yarbro, J., Mahaffey, B., Abramowitz, J. ve Kashdan, T. B. (2013). Recollections of parent-child relationships, attachment insecurity, and obsessive–compulsive beliefs. Personality and Individual Differences, 54(3), 355-360.
• Yorulmaz, O., İnözü, M., Clark, D. A. ve Radomsky, A. S. (2015). Psychometric properties of The Obsessive–Compulsive Inventory–Revised in a Turkish analogue sample. Psychological Reports: Measures & Statistics, 117(3), 781-793.
• Young, J. E., Klosko, J. S. ve Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide. Guilford Press. Yu, R., Wang, Z., Qian, F., Jang, K. L., Livesley, W. J., Paris, J., Shen, M. ve Wang, W. (2007). Perceived parenting styles and disordered personality traits in adolescent and adult students and in personality disorder patients. Social Behavior and Personality: An International Journal, 35(5), 587-598.