SUBSİDARİTE İLKESİNİN AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDAKİ GELİŞİMİ VE İŞLEVİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 2, 313 - 345, 01.12.2023

Uğur Elibüyük

Öz

Avrupa Birliği’nde özellikle üye devletler ve Birlik arasındaki yetki paylaşımı bağlamında öne çıkan subsidiarite kavramının tarihsel kökenleri oldukça eskiye uzanmaktadır. Subsidiarite ayrıca federal devlet düşüncesi ve liberal düşünceye dair izler taşımaktadır. Yerel ve Bölgesel yönetimlerin güçlenmesini temel alan subsidiarite ilkesinin Birlik Hukukuna dahil oluşu Maastricht Antlaşması ile olmuştur. Bu ilke, aşırı müdahaleci bir AB istemeyen üye devletler bakımından güvence niteliğindedir. Bununla beraber, ilkenin kendisinden beklenen işlevi tam olarak yerine getirip getiremediği tartışılmaktadır. Subjektif kavramlar içermesi subsidiarite ilkesinin uygulanmasına ilişkin zorluklardan birisidir. Ayrıca, Lizbon Antlaşması ile subsidiarite ilkesinin uygulanması bağlamında idari ve hukuki bir denetim öngörülmüştür. Üye devletler ve ulusal parlamentoların ilkenin uygulanmasına ilişkin ihlalleri yargı önüne götürme yetkisi bulunmaktadır. Ancak, ABAD tarafından yürütülen yargısal denetimin sınırlı, biçimsel ve Birlik organları lehine olduğu belirtilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Özerklik, Subsidiarite İlkesi, Maastricht Antlaşması, Erken Uyarı Sistemi, Hukuki Denetim

Kaynakça

• Barber NW, ‘The Limited Modesty of Subsidiarity’, (2015) 11 (3) European Law Journal 308, 325.
• Barlas E ve Karagöz B, ‘Subsidiatrite- İlkesi: Kavramsal Bir Çerçeve’, (2007) (1) Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 155, 174.
• Baykal S ve Göçmen İ, Avrupa Birliği Kurumsal Hukuku (11. Bası, Seçkin Yayıncılık 2016).
• Bermann GA, ‘Taking Subsidiarity Seriously: Federalism in the European Community and the United States’, (1994) 94 (2) 331, 456.
• Bezci B ve Coşkun B, ‘Avrupa Birliği ve Sübzidiarite ilkesi: ilkenin AB'de Uygulanması ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme’, (2007) 16 (3) Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi 5, 27.
• Boka E, ‘The Idea of Subsidiarity in the European Federalist Thought’, (2005) The Journal of the Institute of International Studies of the Corvinus University of Budapest 1, 38.
• Bosse-Platiere I and Cremona M, Facultative Mixity in the Light of the Principle of Subsidiarity, EU External Relations Post-Lisbon (Brill Nijhoff 2020).
• Bozkurt E ve Özcan M, ‘Subsidiarite İlkesi (İkincillik İlkesi) ve Avrupa Birliği Bütünleşme Sürecine Etkisi Üzerine Bir Değerlendirme’, (2001) 6 (1) Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 1, 21.
• Brok E, ‘Intergovernmental Conference 1996: Not A Maastricht II’, (1997) 34 (1) Common Market Law Review 1, 9.
• Calliess, C, ‘The Future of Europe after Brexit: Towards a Reform of the European Union and its Euro Area’, (2021) 40 (1) Yearbook of European Law 3, 55.
• Cavlak H. ‘Subsidiarite (Yerellik) İlkesi ve Avrupa Birliği Çevre Politikası’, (2017) 6 (11) Balkan Sosyal Bilimler Dergisi 134, 145.
• Ciceo, Georgiana, ‘‘Doing Less More Efficiently’, or How Relevant the Enduring Principle of Subsidiarity is For the Current Debate on EU Reform’, (2019) 24 (2) JEIH Journal of European Integration History 317, 334.
• Constantin S. ‘Rethinking Subsidiarity and the Balance of Powers in the EU in light of the Lisbon Treaty and Beyond’, (2008) 4 (1) Croatian Yearbook of European Law & Policy 151, 177.
• Coşkun GB, ‘Althusius ve Yerindenlik İlkesinin Kökenleri’, (2007) (37) İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi1, 16.
• Craig P, EU Law: Text, Cases and Materials (3rd ed., Oxford University Press 2003).
• Çilingir S, ‘AB Hukukunda Subsidiarite İlkesi ve Uygulanması’, (2017) 19 (3) Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 349, 371.
• Çörtoğlu FS, ‘Avrupalılaşma Sürecinde AB Çevre Politikası ve Yerindenlik (Subsidiarity) İlkesi’, (2009) 8 (2) Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi 29, 46.
• D. Doussis A and others, ‘The Principle of Subsidiarity’, (2019) 7 (7) International Relations and Diplomacy 317, 324.
• De Campos, TC, ‘A European Take on Global Public Health: Applying the Catholic Principle of Subsidiarity to Global Health Governance’, (2021) (1) Journal of Moral Theology, CTEWC Book Series 1 141, 151.
• De Sadeleer N, ‘Principle of Subsidiarity and the EU Environmental Policy’, (2012) 9 (1) Journal for European Environmental & Planning Law 63, 70.
• Dedeoğlu B, Adım Adım Avrupa Birliği (Çınar Yayınları, 1996).
• Emmiliou N, ‘Subsidiarity: An Effective Barrier Against the Enterprises of Ambition’, (1992) 17 European Law Review 383, 407.
• Follesdal A, ‘The Principle of Subsidiarity as a Constitutional Principle in International Law’, (2013) 2 (1) Global Constitutionalism 37, 62.
• Gussen B, Axial Shift: City Subsidiarity and the World System in the 21st Century (Palgrave Macmillan 2019).
• Güneş AM, Avrupa Birliği Hukukuna Giriş (5. Bası, Ekin Basım 2022).
• Güneş AM, ‘Avrupa Birliği’nde Subsidiarite İlkesinin Uygulanmasının Ulusal Parlamentolar Tarafından Denetlenmesi’, (2014) 12 (141) Legal Hukuk Dergisi 37, 62.
• Güneş AM, ‘Lizbon Antlaşması Sonrasında Avrupa Birliği’, (2008) 12 (1-2) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 739, 772.
• Henkel C, ‘The Allocation of Powers in the European Union: A Closer Look at the Principle of Subsidiary’, (2002) 20 Mississippi College School of Law 359, 385.
• Horspool M and Humphreys M, European Law (5th ed., Oxford University Press 2008).
• Huysmansa M and van Gruisenb P, ‘Substance and Subsidiarity: The Economic Dimension of Conflict in the Early Warning System’, (2022) 44 (3) Journal of European Integration 411, 427.
• Jaroszyński, T, ‘National Parliaments’ Scrutiny of the Principle of Subsidiarity: Reasoned Opinions 2014–2019’, (2020) 16 (1) European Constitutional Law Review 91, 119.
• Kaya Y, Avrupa Birliği’nde ve Türkiye’de Yerel Yönetim Politikaları, Subsidiarite İlkesi Bağlamında Gelişmeler ve Karşılaştırmalı Değerlendirmeler (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi 2006).
• Keleş R, ‘Hizmette Halka Yakınlık İlkesi ve Yerel Yönetimler’, (1995) 4 (1) Çağdaş Yerel Yönetimler 3, 14.
• Kiiver P, ‘The Treaty of Lisbon, the National Parliaments and the Principle of Subsidiarity’, (2008) 15 (1) Maastricht Journal of European and Comparative Law 77, 83.
• Kirchner C, ‘Competence Catalogues and the Principle of Subsidiarity in a European Constitution’, (1997) 8 (1) Constitutional Political Economy 71, 87.
• Köktaş A, ‘Topluluk/Birlik ile Üye Devletler Arasında Yetki Paylaşımı: Avrupa Birleşik Devletleri Mi? Birleşik Devletlerin Avrupası mı?’, (2005) 54 (2) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 219, 247.
• Larue T, ‘The Principle of Subsidiarity and its Enforcement in the EU Legal Order: The Role of National Parliaments in the Early Warning System’, (2019) Journal of Common Market Studies 1203, 1204.
• Lopatka R, ‘Subsidiarity: Bridging the Gap Between the Ideal and Reality’, (2019) 18 (1) European View 26, 36.
• Marisi F, ‘The Protection of Subsidiarity in the EU: The Role of National Parliaments and the Committee of the Regions’, (2022) 17 Revista europea de historia de las ideas políticas y de las instituciones públicas 14, 39.
• Matei A and Dumitru AS, ‘The Subsidiarity Principle and National Parliaments Role: From Formal Need to Real Use of Powers’, (2020) 10 (2) Administrative Sciences 1, 15.
• Metin Y ve Altan Y, ‘Lizbon Antlaşması Sonrasında Subsidiarite ilkesi’, (2011) 16 (3) Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 131, 147.
• Moens GA and Trone, J, ‘The Principle of Subsidiarity in EU Judicial and Legislative Practice: Panacea or Placebo?’, (2014) 41 (65) J. Legis 65-102.
• Nicolosi SF and Lisette M, ‘The European Committee of the Regions as a Watchdog of the Principle of Subsidiarity’, (2020) 27 (3) Maastricht Journal of European and Comparative Law 284, 301.
• Panara C, ‘The Enforceability of Subsidiarity in the EU and the Ethos of Cooperative Federalism: A Comparative Law Perspective’,(2016) 22 (2) European Public Law 305, 331.
• Petric D, ‘The Principle of Subsidiarity in the European Union: ‘Gobbledygook’Entrapped Between Justiciability and Political Scrutiny? The Way Forward.’, (2017) 6 (3) Zagrebačka pravna revija 287, 318.
• Porumbescu, A, ‘Subsidıarity, Regions and Cohesion in the European Union’, (2019) XX Anuarul Institutului de Cercetări Socio-Umane „CS Nicolăescu- Plopșor 181, 190.
• Schneider M, ‘Europe Must Deliver at the Level Closest to the Citizens Subsidiarity: Past, Present and Future’, (2019) 18 (1) European View 16, 25.
• Seigel M, ‘Building global sustainability through local self-reliance: Exploring landcare as a means of implementing the principle of subsidiarity’, (2022) Australian Centre for International Agricultural Research 23, 38.
• Sinn HW,’How much Europe? Subsidiarity, centralization and fiscal competition’, (1994) 41 (1) Social Journal of Political Economy 85, 107.
• Tacea A, ‘From Legal to Political Reasoning: National Parliaments’ Use of Reasoned Opinions in the Area of Freedom, Security and Justice’, (2021) 59 (6) Journal of Common Market Studies 1573, 1589.
• Yeniay A, ‘Avrupa Birliği’nde Yetki İkilemine Çözüm: Yerindelik İlkesi’ (Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi, 2011).
• Yücel B, ‘Westphalia Antlaşmasından Nice Antlaşmasına: Egemenlik Kavramının Tarihsel Seyri ve Bir Prototip Olarak Avrupa Birliği’, (2006) 10 (1- 2) Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 165, 202.
• Zeyrekli S ve Ekizceleroğlu R, ‘Avrupa Birliği Bağlamında Hizmette Yerellik (subsidiarite) İlkesi ve İlkenin Türkiye Açısından Ele Alınışı’, (2007) 16 (3) Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi 29, 48.
• Weiler JHH, ‘A Constitution for Europe? Some Hard Choices’, (2002) 40 (4) Journal of Common Market Studies 563, 580.