MOTORLU ARAÇ SİGORTALARINDA (ZMMS, İMMS, KASKO) BAŞVURU, TEMERRÜT VE ZAMANAŞIMI SORUNLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 575 - 626, 01.12.2024

Serdar Acar

https://doi.org/10.62124/kluhfd.1582865

Öz

Trafik kazalarında mağdurların etkili şekilde tazmini için sorumluluk sigortacılarına karşı doğrudan dava hakkı tanınması yerleşik bir kuraldır. KTK.99/1 uyarınca mağdurun ilgili belgelerle sigortacıya başvuru yapması, sigortacının talebi inceleyerek 8 iş günü içinde ödeme yapması gerekir. Aksi halde, mağdur sigortacıya karşı doğrudan dava açabilir (KTK.97). KTK.99/1’deki başvuru şartının amacı hızlı çalışan bir mekanizma kurmak ve uyuşmazlıkların öncelikle sulh yoluyla çözümünü sağlamaktır. Aynı amaç için 2009 yılında Sigorta Tahkim Komisyonu kurulmuştur. STK önünde dava açmak için de başvuru şartı vardır (SK.30/13). 2016 yılında, sistemin kötüye kullanılması üzerine, KTK.99 ve 97’de başvuru şartı yeniden düzenlendi. Bu düzenleme ise muacceliyet, temerrüt, zamanaşımı ve dava hakkı konularında yeni sorunlar çıkardı. Çalışmamızda bu sorunlar arasındaki ilişkiler incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Doğrudan dava, trafik sigortası, ihtiyari mali sorumluluk sigortası, kasko sigortası, başvuru şartı, muacceliyet, temerrüt, zamanaşımı, Sigorta Tahkim Komisyonu

Kaynakça

• Acar S, Sorumluluk Sigortacısının Doğrudan Davada Dayanabileceği Savunmalar (Vedat Kitapçılık 2012).
• Acar S, 'Kanun Koyucu Abesle İştigal Eder mi? Vekalet ve Hakem Ücretleri ile Sigorta Tahkim Komisyonu'nun Etkililiği Arasındaki İlişkiler', (2024) 2 (1) Kırklareli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 211, 271.
• Akkanat H, Atalı M ve Seven V, Yargıtay Kararlarında Sigorta Tahkimi (Yetkin 2022).
• Altop A, 'Trafik Kazaları Nedeniyle İleri Sürülen Destekten Yoksun Kalma Taleplerine İlişkin Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 15.06.2011 Tarihli E.2011/17-142 K.2011/411 Sayılı ve 22.02.2012 Tarihli E.2011/17-787 K.2012/92 Sayılı Kararları ile Yargıtay 17. Hukuk Dairesi'nin 05.06.2012 Tarihli E.2011/11551 K.2012/7391 Sayılı Kararının Değerlendirilmesi', (2013) 8 (Özel Sayı) Yaşar Üniversitesi E-Dergisi 151, 184.
• Aşçıoğlu Ç, 'Tazminata Yürütülecek Faiz', Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu VII 187-201, içinde (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 1990).
• Buz V, 'Müteselsil Sorumluluktaki Rücu İlişkisinde Sigortacının Hukuki Konumu', (2012) 28 (3) Batider 5, 42.
• Can ME, 'Sigorta Tazminatında Temerrüt Faizi', (2018) 8 (1) Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 149, 167.
• Çeker M, 6102 Sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu'na Göre Sigorta Hukuku (Karahan 2011).
• Demirağ İ, Sigorta Hukuku Uygulamasında Öne Çıkan Kararlar. (Platon Hukuk 2023).
• Demirci S, 'Ticari İşlerde Faiz ve Sigorta Sözleşmelerine Yansıması', (2023) 29 (1) MÜHF-HAD 495, 529.
• Dırenisa E, 'Sigortacıya Dava Açmadan Önce Yazılı Başvuruda Bulunulması Zorunluluğunun (KTK m.97) Medeni Usul Hukuku Yönüyle Değerlendirilmesi', (2023) 83 (3) İstanbul Hukuk Fakültesi Mecmuası 645, 673.
• Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (Beta 2006).
• Hacıömeroğlu AO, 'Trafik Sigortasında Dava Açılmadan Önce Sigortacı Tarafından Zarar Görene Yapılan Ödemenin Zamanaşımını Kesip Kesmediği', (2024) 10 (2) Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 565, 579.
• İmre Z, 'Motorlu Taşıt Araçlarının Mecburi Mesuliyet Sigortası ve Kapsamı', Trafik Sigortası V. Ticaret ve Banka Hukuku, 1975 Ankara, s. 259- 289.
• Kabukçuoğlu Özer FD, Sigortacılık Kanunu Şerhi (Oniki Levha 2012).
• Karasu R, Yargıtay ve Sigorta Tahkimi İtiraz Hakem Heyeti Kararları Işığında Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Yetkin 2016).
• Karayazgan A, Motorlu Araç Sigortalarında Tazminatın Ödenmesi: Aynen Tazmin. R. Karasu (Dü.) içinde, Hacettepe Üniversitesi II. Sigorta ve Şirketler Hukuku Sempozyumu 115, 153 (Yetkin 2023).
• Kayıhan Ş, Selanik AA, 'Trafik Sigortası Genel Şartlarının Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme Kapsamında Bağlayıcılığı', (2022) (Özel Sayı) Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 77, 111.
• Kayıhan Ş, Selanik AA, Sigorta Hukukunda Alternatif Çözüm Yolları ve Tahkim Usulü (Seçkin 2024).
• Kayıhan Ş, Ünlütepe M, 'Yargıtay ve Sigorta Tahkim Komisyonu Kararları Işığında Karayolları Zorunlu Mali Mesuliyet (Trafik) Sigortasına Dayalı Tazminat Talebinde Temerrüt Faizine İlişkin Değerlendirmeler', (2017) 33 (4) Batider 73, 106.
• Murtaz G, Akpınar Ö, 'Karayolları Trafik Kanunu 90'ıncı Maddesinde 2021 Yılında Yapılan ve Anayasa Mahkemesi Tarfaından İptal edilen Değişikliğin Zorunlu Trafik Sigortası Zarar Tazmin Sistemine Etkisinin Değerlendirilmesi' (2023) (169) Türkiye Barolar Birliği Dergisi 369, 406.
• Oğuzman K, Öz M, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (Vedat Kitapçılık 2009).
• Öçal A, Türk Hususi Hukukunda Gecikme Faizi (Sulhi Garan Matbaası 1965).
• Özdamar M, 'Sigorta Hukukunda Uyuşmazlıkların Çözümünde Tahkim Sistemi', (2013) 27 (1-2) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 831, 855.
• Özsunay E, 'Trafik Kazasında Zarar Gören Üçüncü Kişinin Sigortacıya Karşı Doğrudan Doğruya Alacak Hakkı', Trafik Sigortası V. Ticaret ve Banka Hukuku Haftası 25-28 Nisan 1973 Bildiriler Tartışmalar 387, 414 içinde (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 1973).
• Seven V, 'Mahkemeye - Tahkime Başvurmadan Önce Sigorta Şirketine Başvuru Zorunluluğu' (2018) (83) İzmir Barosu Dergisi 95, 129.
• Seven V, 'Mahkemeye - Tahkime Başvurmadan Önce Sigorta Şirketine Başvuru Zorunluluğunda Sunulacak Belgelerin (Özellikle Sağlık Kurulu Raporu) Dava Şartı ve Temerrüt ile İlişkisi' (2022) 12 (Özel Sayı) Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 142-162.
• Şeker Öğüz Z, 'Sorumluluk Sigortalarında Zamanaşımı', S. Ünan, E. Yazıcıoğlu (Dü) içinde, Sorumluluk Sigortaları Sempozyumu 137, 153 (Oniki Levha 2018).
• Türk HS, 'Sigortacının Temerrüdü Ne Zaman Başlar?', Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu Cilt XII 189, 223 içinde (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 1995).
• Ulaş I, 'Sigortacılıkta Tahkim', (2007) 24 (2) Batider 239-266.
• Ünan, S, Türk Ticaret Kanunu Şerhi Altıncı Kitap Sigorta Hukuku Cilt I (Oniki Levha 2016).
• Ünan S, Türk Ticaret Kanunu Şerhi Altıncı Kitap Sigorta Hukuku Cilt II (Oniki Levha 2016).
• Ünan S, 'Sorumluluk Sigortalarında Zamanaşımı ile İlgili Bazı Sorunlar', Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu 145, 185 içinde (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2020).
• Yeşilova Aras E, Yeşilova B, 'Sigortacılık Tahkimi - Sigorta Tahkim Usulü ve Ayırdedici Özellikleri (Sigortacılık Kanunu m.30)' (2013) 8 (Özel) Yaşar Üniversitesi E-Dergisi 275, 379.
• Yeşilova E, Sorumluluk Sigortalarında Zarar Görenin Doğrudan Dava Hakkı (TTK m.1478) (Yetkin 2013).
• Yıldız H, 'Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Mesuliyet Poliçesi Kapsamının Sürücünün Tam Kusuru Halinde Destekten Yoksun Kalma Tazminatını Kapsayıp Kapsamadığı Hakkında Yaklaşımlar', (2021) (11) İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 29, 43.