HORASAN HARCINDA YUMURTA AKI KULLANIMININ İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 122 - 134, 30.06.2021

İsmail Kılıç

https://doi.org/10.34186/klujes.882789

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada, tarihi eserlerimizde yaygın olarak kullanılan horasan harcı üzerine araştırma yapılmıştır. Horasan harcı üretiminde, doğal hidrolik kireç, standart kum ve tuğla kırığı kullanılmıştır. Horasan harcında çeşitli katkılar kullanıldığı bilinmektedir. Bu katkılardan bir tanesi de yumurta akıdır. Çalışmada, bir tanesi katkısız beş tanesi katkılı olmak üzere altı farklı horasan harcı karışımı üretilmiştir. Yumurta akı, karışımlarda % 5, 10, 15, 20 ve 25 oranlarında kullanılmıştır. Harç kalıbı kullanılarak 4cm x 4cm x16cm boyutlarında prizmatik horasan harcı örnekleri üretilmiştir. Taze harçlar üzerinde kıvam tayini deneyi, 28 günlük prizmatik harç örnekleri üzerinde ise birim hacim ağırlık, ultrases geçiş hızı, eğilme dayanımı ve basınç dayanımı deneyleri yapılmıştır. Deneyler sonucu elde edilen verilere dayalı olarak yumurta akının horasan harcı üzerindeki etkileri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hidrolik kireç, Horasan harcı, Kireç harcı, Tuğla kırığı, Yumurta akı

Kaynakça

• İpekoğlu B., Böke H., and Çizer Ö., Assessment of Material Use in Relation to Climate in Historical Buildings. Building and Environment, 42(2), 970-978, 2007. Doi:10.1016/j.buildenv.2005.10.029
• Uğurlu E., Böke H., The Use of Brick-Lime Plasters and Their Relevance to Climatic Conditions of Historic Bath Buildings. Construction and Building Materials 23(6):2442-2450, 2009. Doi:10.1016/j.conbuildmat.2008.10.005
• Topçu İ. B., Canbaz M., Karanfil H., Horasan Harç ve Betonun Özellikleri, Yapı Mekaniği Semineri, ODTÜ-ESOGÜ, 99-107, Eskişehir, 2005.
• Özkaya Ö.A., Böke H., Properties of Roman Bricks and Mortars Used in Serapis Temple in The City of Pergamon, Materials Characterization, 60(9), 995-1000, 2009. Doi:10.1016/j.matchar.2009.04.003
• Prince W., Castanier G., Giafferi J.L., Similarity Between Alkali-Aggregate Reaction and The Natural Alternation of Rocks, Cement and Concrete Research, 31(2), 271–276, 2001. Doi:10.1016/S0008-8846(00)00478-6
• Mavioğlu Ü.A., Farklı Puzolanik Katkıllar ile Hazırlanan Horasan Harçlarının Değişen Parametrelerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2011.
• Fang S., Zhang H., Zhang B., and Zheng Y., The Identification of Organic Additives in Traditional Lime Mortar, Journal of Cultural Heritage, 15(2), 144-150, 2014. Doi:10.1016/j.culher.2013.04.001
• Ventola L., Vendrell M., Giraldez P., and Merino L., Traditional Organic Additives Improve Lime Mortars: New Old Materials for Restoration and Building Natural Stone Fabrics, Construction and Building Materials, 25 (8), 3313-3318, 2011. Doi:10.1016/j.conbuildmat.2011.03.020
• Altun M.G., Özen S., Aghabaglou, A.M., Polipropilen Lif Kullanımının Doğal Hidrolik Kireçli Harçların Kuruma Büzülmesine Etkisi, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22 (2), 427-435, 2018. Doi: 10.16984/saufenbilder.342521
• Böke H., Akkurt S., İpekoğlu B., Tarihi Yapılarda Kullanılan Horasan Harcı ve Sıvalarının Özellikleri, Yapı Dergisi, 269, 90-95, 2004.
• Dariz P., Schmid T., Ferruginous Phases in 19th Century Lime and Cement Mortars: A Raman Microspectroscopic Study, Materials Characterization, 129, 9-17, 2017. Doi:10.1016/j.matchar.2017.04.009
• Seabra M., Paiva H., Labrincha J. and Ferreira V., Admixtures Effect on Fresh State Properties of Aerial Lime Based Mortars, Construction and Building Materials, 23(2), 1147-1153, 2009. Doi:10.1016/j.conbuildmat.2008.06.008
• Güleç A., Tulun T. Physico-Chemical and Petrographical Studies af Old Mortars and Plasters of Anatolia, Cement and Concrete Research, 27(2), 227-234, 1997. Doi:10.1016/S0008-8846(97)00005-7
• Böke H., Akkurt S., Ettringite Formation in Historic Bath Brick-Lime Plasters. Cement and Concrete Research, 33(9), 1457-1464, 2003. Doi:10.1016/S0008-8846(03)00094-2
• Stefanidou, M., Pachta, V., Konopissi, S., Karkadelidou, F., Papayianni, I., Analysis and Characterization of Hydraulic Mortars from Encient Cisterns and Baths in Greece, Materials and Structures, 47(4), 571-580, 2014.
• Matias, G., Faria, P., Torres I., Lime Mortars with Heat Treated Clays and Ceramic Waste:A Review, Construction and Building Materials, 73, 125-136, 2014. Doi:10.1016/j.conbuildmat.2014.09.028
• Nezerka, V., Nemecek, J., Slizkova, Z., Tesarek, P., Investigation of Crushed Brick-Matrix Interface in Lime-Based Ancient Mortar by Microscopy and Nanoindentation, Cement and Concrete Composites, 55, 122-128, 2015. Doi:10.1016/j.cemconcomp.2014.07.023
• Oğuz C., Türker F., Koçkal N.U., Andriake Limanı’nda Roma, Bizans ve Selçuklu Dönemi Harçların Özellikleri, İMO Teknik Dergi, 429, 6993-7013, 2015.
• Tosun Y., Oltulu M., Polat R., Şahin R., Bingöl, A.F., Hidrolik Kireçli Harçlarda Uçucu Kül Kullanımı, 5.Tarihi Eserlerin Güçlendirilmesi ve Geleceğe Güvenle Devredilmesi Sempozyumu, Cilt 1, 103-112, 2015.
• Özgen Ö., Horasan Harcı Üzerine Deneysel Çalışmalar, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü, Uzmanlık Tezi, İstanbul, 2002.
• Gürdal E., Altaş G.K., Özgünler S.A., İstanbul’da Bulunan Erken Bizans Dönemi Dini Yapılarında Kullanılan Horasan Harçlarının Özelliklerinin İncelenmesi, Vakıf Restorasyon Yıllığı, 2, 2012.
• Altaş G.K., Özgünler S.A., Güldal E., İstanbul’daki Roma Dönemi Saray Yapılarındaki Horasan Harçlarının İncelenmesi, Vakıf Restorasyon Yıllığı, 4, 2012.
• Canbaz M., Güler E., Kireç Türünün Horasan Harcı Özelliklerine Etkisi, 6.Tarihi Yapıların Korunması ve Güçlendirilmesi Sempozyumu, 2017.
• TS EN 1015-3, Kagir Harcı-Deney Metotları-Bölüm3:Taze Harç Kıvamının Tayini (Yayılma Tablası ile), TSE, Ankara, 2000.
• TS EN 1015-11, Kagir Harcı-Deney Yöntemleri-Bölüm11:Sertleşmiş Harcın Eğilmede Çekme ve Basınç Dayanımının Tayini, TSE, Ankara, 2020.
• ASTM C 597, Standard Test Method for Pulse Velocity Through Concete, American Society for Testing and Materials, ASTM International, USA, 2002.