ENFLASYON MUHASEBESİ UYGULAMALARINDA PARASAL OLMAYAN KALEMLERİN DÜZELTİLMESİ VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 24 - 47, 30.06.2025

Yasin Reyhan

https://doi.org/10.51969/klusbmyo.1686849

Öz

Bu çalışma, yüksek enflasyon dönemlerinde finansal tabloların gerçeğe uygun bilgi sunmasını sağlamak amacıyla, parasal olmayan kalemlerin enflasyon düzeltmesi sürecini teorik ve uygulamalı olarak incelemektedir. Çalışmada, Türk Muhasebe Standardı 29 ve Vergi Usul Kanunu Geçici 33. Madde çerçevesinde parasal olmayan varlıklar ve özkaynak kalemleri üzerine düzeltme işlemleri gerçekleştirilmiştir. Uygulama örneğinde, düzeltme sonrası bilanço büyüklüğünde %288 oranında artış gözlemlenmiş ve finansal tabloların güvenilirliği önemli ölçüde güçlenmiştir. Araştırma sonuçları, enflasyon muhasebesinin yalnızca mevzuata uyum amacı taşımadığını, aynı zamanda işletmelerin mali şeffaflık ve sürdürülebilirlik düzeylerini artıran stratejik bir araç olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe Standartları , Enflasyon muhasebesi , Finansal tablolar , Parasal olmayan kalemler , Enflasyon düzeltmesi.

Etik Beyan

Bu çalışma, herhangi bir insan veya kurum verisi kullanmadığı için etik kurul iznine tabi değildir. Araştırma sürecinde bilimsel araştırma ve yayın etiğine uygun davranılmış, intihal, çarpıtma veya veri uydurma gibi etik dışı eylemlere yer verilmemiştir.

Destekleyen Kurum

Bu araştırma herhangi bir kurum veya kuruluş tarafından maddi olarak desteklenmemiştir.

Teşekkür

Yazar, çalışmanın geliştirilme sürecinde görüş ve önerileriyle katkı sunan meslektaşlarına teşekkür eder.

ADJUSTMENT AND ACCOUNTİNG OF NON-MONETARY ITEMS İN INFLATİON ACCOUNTİNG PRACTİCES

Öz

This study examines the process of adjusting non-monetary items in order to ensure that financial statements present a true and fair view during periods of high inflation. Within the framework of Turkish Accounting Standard 29 and Provisional Article 33 of the Tax Procedure Law, adjustments were applied to non-monetary assets and equity items. In the application example, it was observed that the balance sheet size increased by approximately 288% after the adjustment, significantly enhancing the reliability of the financial statements. The findings demonstrate that inflation accounting is not merely a legal obligation but also a strategic tool that improves the financial transparency and sustainability of enterprises.

Anahtar Kelimeler

Accounting standards , Inflation accounting , Financial statements , Non-monetary items , Inflation adjustment.

Etik Beyan

This study does not involve the use of data from any human subjects or institutions and therefore does not require ethical committee approval. All procedures were conducted in accordance with the principles of scientific research and publication ethics. No acts of plagiarism, data fabrication, or falsification were committed during the research process.

Destekleyen Kurum

This research was not financially supported by any institution or organization.

Teşekkür

The author would like to thank colleagues who contributed to the development of this study with their valuable feedback and suggestions.

Kaynakça

• Altınışık, M. (2019). Enflasyon muhasebesi ve parasal olmayan kalemlerin düzeltme yöntemleri. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 11(2), 67–69.
• Barth, M. E., Landsman, W. R., & Lang, M. H. (2022). International accounting standards and inflation: Impacts on reporting quality. Journal of International Accounting Research, 21(1), 45–66. https://doi.org/10.2308/JIAR-2022-0010
• Beneish, M. D., & Nichols, D. C. (2021). Inflation and earnings quality: Evidence from high-inflation markets. Contemporary Accounting Research, 38(3), 1010–1042. https://doi.org/10.1111/1911-3846.12678
• Coşkun, M. (2019). Enflasyon muhasebesi uygulamasının işletmelerin finansal tabloları üzerindeki etkileri. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 21(2), 255–275.
• Çelik, Y. (2003). Enflasyon muhasebesi uygulamalarında parasal olmayan kalemlerin düzeltme işlemleri. Muhasebe ve Denetime Bakış, 3(1), 31–34.
• Faruk, T. (2023). Tüm yönleriyle enflasyon muhasebesi ve uygulama örnekleri. Bursa: Ekin Yayınevi. Gökçen, A. (2023). 555 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ve TMS 29 standardı kapsamında enflasyon muhasebesi üzerine bir değerlendirme. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4192931
• Gücenme Gençoğlu, Ü. (2003). Türkiye’de enflasyon muhasebesi uygulamalarının mali tablolar üzerindeki etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (20), 173–185.
• Güneş, R., & Uysal, M. (2024). 555 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ve TMS 29 standardı kapsamında enflasyon muhasebesi üzerine bir değerlendirme. Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 1–21.
• IASB. (2021). IAS 29 Financial Reporting in Hyperinflationary Economies. London: International Accounting Standards Board.
• IFRS Foundation. (2023). Hyperinflationary reporting: Practice guide. https://www.ifrs.org/content/dam/ifrs/publications/
• İnci, E. (2024). Enflasyon düzeltmesine yönelik VUK ve TMS 29 yaklaşım farklılıkları. Vergi Raporu, 303, 7–39. https://vergiraporu.com.tr/upImage/org/1eba302.PDF
• Kamu Gözetim Kurumu (KGK). (2024). TMS 29 Uygulama Rehberi. https://www.kgk.gov.tr/
• Kaya, A. (2023). Yüksek enflasyon ortamlarında finansal raporlama ilkeleri. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Koçyiğit, Y., & Şeker, F. (2023). Enflasyon düzeltmesi uygulamalarının finansal analize etkisi. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 6(2), 123–145.
• OECD. (2023). Financial transparency in inflationary settings. Paris: OECD Publishing. https://www.oecd.org/finance
• TÜRMOB. (2023). 2023 yılı enflasyon düzeltmesi uygulama rehberi. Ankara: Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği.
• Vergi Usul Kanunu (VUK). (2023). Geçici Madde 33. https://www.mevzuat.gov.tr/