ANTALYA İŞGÜCÜ PİYASASINDA KONAKLAMA İŞLETMECİLİĞİNDE BÖLGESEL UZMANLAŞMA

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 18 - 41, 29.06.2021

Kadir Ekici Murat Çiftçi

https://doi.org/10.51969/klusbmyo.945276

Öz

Gelişmekte olan ülkelerde turizm sektörü, istikrarlı gelişimiyle büyüme ve kalkınmayı destekleyen lokomotif sektörler arasında gösterilmektedir. Özellikle II. Dünya Savaşı sonrasında tüm dünyada genel bir sektörel artış yaşanmıştır. Tarım sektörünün ekonomideki ağırlığının azaldığı gelişmekte olan ülkelerde, mevcut ekonomik dalgalanmalar ve dış ticaret açığı gibi sorunlar karşısında turizm sektöründe istikrarlı büyüme başarısının sağlandığı görülmektedir. Türkiye’de de dünyada eş dönemde turizm sektörüne yönelik ilgi devlet nezdinde artmıştır. Ancak sektöre yönelik sistemli destek politikalarının uygulanması, planlı kalkınma döneminde gerçekleşmiştir. Dengesiz bölgesel kalkınma politikalarından büyüme kutupları yaklaşımının hakim olduğu bu dönemde, turizm sektöründe Antalya gelişme bölgesi olarak belirlenmiştir. Ancak uygulanan teşvik politikalarının etkisi, 1980 sonrasında görülmeye başlanmıştır. Bu durum, turizm sektörünün iki ana alt grubundan birisi olan konaklama işletmeciliğinde yatak arzında ve işkolundaki istihdam artışıyla gözlemlenmiştir. 1961-2016 yılları arasında turizm belgeli tesislerdeki yatak arzında ülke bütününde 77 katlık artış karşısında Antalya’da 1.244 katlık artış yaşanmıştır. Uzmanlaşma katsayı değerlerinin de gösterdiği gibi konaklama işletmeciliğinde bölgesel uzmanlaşmanın gerçekleştiği zaman aralığıysa 1985-1990 yılları arasıdır. O günden bugüne kadar geçen süreçte konaklama işletmeciliği işkolu ve bağlı alt faaliyet alanlarında bölgesel tam uzmanlaşmanın istikrarıyla karşılaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çalışma iktisadı, bölge planlama, bölgesel kalkınma, turizm, iş piyasası

Kaynakça

• ALBENİ, M. ve ONGUN U. (2005). “Antalya Turizminin Türk Turizmi İçerisindeki Yeri ve Krizlerin Antalya Turizmi Üzerindeki Etkileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 10, S. 2, s. 93-112
• AYDIN, A. ve GENCÜR, A. (2015). "Türkiye’nin Turizm Arzı, Piyasa Yapısı ve Global Riskler: Keşifsel Bir Yaklaşım", Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, C. 2, S. 2, s. 43-64.
• BOZKURT, E. ve TOPÇUOĞLU, Ö. (2013). “Türkiye'de Ekonomik Büyüme ve Turizm İlişkisi”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, C. 4, S. 7, s. 91-105.
• BRANTINGHAM, P. L.ve BRANTINGHAM, P. J. (1998). “Mapping Crime For Analytic Purposes: Location Quotients, Counts, and Rates”, Crime Mapping and Crime Prevention, Criminial Justice Press, pp. 63-88, Burnaby.
• CİLLOV, H. (1993). İktisadi Olaylara Uygulanan İstatistik Metodları, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• ÇİFTÇİ, M. (2018). “Türkiye’de Bölgelerarası Verimliliğin Analizi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, C. 10, S. 1, s. 551-580.
• ÇOBAN, O. ve ÖZCAN, C. C. (2013). “Türkiye’de Turizm Gelirleri-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi (1963-2010)”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 8, S. 1, s. 243-261.
• DİE (1959). 1959 İstatistik Yıllığı, Ankara.
• DİE (1978). Konaklama Tesisleri Envanter Çalışması-İl ve İlçeler İtibariyle 1976, Ankara.
• DOS SANTOS, F. R., RIBEIRO, L. C. S. and DA SILVEIRA, E. J. G. (2018). “Characteristics of Tourism Activities in Brazilian Municipalities in 2015”, Revista Brasileira de Pesquisaem Turismo, Vol. 12, No: 2, pp. 65-82.
• DPT (1962). Birinci BYKP, Ankara,.................
• DPT (1977). Dördüncü BYKP Turizm ve Tanıtma Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
• DURGUN, A. ve GÖVDERE, B. (2011). “2008 Küresel Krizinin Antalya Konaklama İşletmelerine Etkileri Üzerine Bir Analiz”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 30, Sayı: 1, s. 139-159.
• GEKA (2011). TR32 Düzey 2 Bölgesi Aydın - Denizli - Muğla 2010 - 2013 Bölge Planı, Denizli.
• GÜLBAHAR, O. (2009). “1990'lardan Günümüze Türkiye'de Kitle Turizminin Gelişimi ve Alternatif Yönelimler”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 14, S. 1, s. 151-177.
• HEPHAKTAN, C. E. ve ÇINAR, S. (2010). “Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri”, Celal Bayar Üniversitesi SBE Dergisi, C. 8, S. 2, s. 135-154.
• IŞIK, Ş. ve ZOĞAL, V. (2017) “Turizm Kentleşmesi Kavramı: Antalya Örneği”, Ege Coğrafya Dergisi, C. 26, S. 2, s. 71-94.
• KANCA, O. C. (2015). “Turizm Gelirleri ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Örneği (1980-2013)”, Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, S. 8, s. 1-14.
• KAYA, İ. (2012). “Türk Turizm Sektöründe İstihdamın Temel Özelliklerinin ve Sorunlarının Ücretli Çalışanlar Açısından Coğrafi Bölgelere Göre Analizi”, Balıkesir Üniversitesi SBE Dergisi, C. 15, S. 28, s. 241-257.
• KIZILKAYA, O., SOFUOĞLU, E. ve KARAÇOR Z. (2016). “Türkiye’de Turizm GelirleriEkonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”, Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, C. 23, S. 1,s. 203-215.
• LAZZERETTI, L. and INNOCENTI, N. (2016). “Smart Specialization, Culture, Creativity and Tourism in Italian Convergence Regions”, First Smarter Conference on Smart Specialisation and Territorial Development, 28-30 September 2016, Seville.
• LEE, K. and SEUNGMOOK, C. (2004). “An Economic Impact Analysis of Regional Tourism Industry: The Case Study of Gangwon and Jeju Regions”, New Zealand Tourism and Hospitality Research Conference 2004, pp. 199-210, Wellington.
• MILLER, M. M., GIBSON, L. J. and WRIGHT, N. G. (1991). “Location Quotient: A Basic Tool for Economic Development Analysis”, Economic Development Review, Vol. 9, No: 2, pp. 65-68.
• OKUYUCU, A. ve AKGİŞ, Ö. (2016). “Türkiye’de Konaklama Sektörünün Yapısal ve Mekânsal Değişimi: 1990-2013”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, S. 1, s. 249-269.
• PENA-BOQUETE, Y. and PEREZ-DACAL, D. (2012). “Effects of Tourism Wages and Employment for the Spanish Regions: Seasonality versus Tourism Specialization”, International Conference on Regional Science
• SEÇKİN, E. (2012). “Sosyal Yapı: Nüfusun Sayısal ve Yapısal Özellikleri Kamusal Hizmetlerin Coğrafyası, Aydın İçin Sürdürebilir Bölgesel Gelişme Çerçevesi’’, Editör: Ayşenur Ökten, Betül Şengezer, Aydın Ticaret Odası Yayınları, s. 45-74, Aydın.
• SPIRIAJEVAS, E. (2008). “The Impact of Tourism Factor for Development of the South-east Baltic Coastal-Border Regions”, Geo Journal of Tourism and Geosites, Vol. 2, No: 2, pp. 118-128.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Araştırma ve Geliştirme Daire Başkanlığı (2016). Turizm Belgeli Tesis İstatistikleri 2016, Ankara.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Araştırma ve Geliştirme Daire Başkanlığı (2013). Turizm Belgeli Tesis İstatistikleri 2011, Ankara.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Araştırma ve Geliştirme Daire Başkanlığı (2002). Turizm Belgeli Tesis İstatistikleri 2000, Ankara.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Araştırma ve Geliştirme Daire Başkanlığı (1992). Turizm Belgeli Tesis İstatistikleri 1990, Ankara, 1992.
• TRINH, T. H. (2016). “The Industry Cluster Approach for Tourism Development of Central Vietnam”, International Journal of Business and Management, Vol. 11, No: 5, pp. 167-178.
• ÜNGÜREN, E., ALGÜR S. ve DOĞAN H. (2009). “Konaklama ve Seyahat Acenteleri Yöneticilerinin Her Şey Dahil Sistemine Yönelik Tutumları: Antalya Örneği”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 2, s. 95-112.
• YANARDAĞ, M. Ö. ve AVCI M. (2012). Turizm Sektöründe İstihdam Sorunları: Marmaris, Fethiye, Bodrum İlçeleri Üzerine Ampirik Bir İnceleme”, Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, C. 3, S. 2, s. 39-62