HAVACILIK SEKTÖRÜNDE İNSAN KAYNAKLARINI İNCELEYEN ÇALIŞMALARA BİR BAKIŞ: BİR İÇERİK ANALİZİ ÇALIŞMASI

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 24 - 54, 01.07.2023

Seçil Ulufer Kansoy

https://doi.org/10.51969/klusbmyo.1269978

Öz

İnsan, örgütlerin en önemli sermayesidir. Örgütlerin başarılarında ya da başarısızlıklarında birincil derecede etkilidir. Bu nedenle örgüte alınacak önemli bir kaynak olan insanın nitelikli olması gerektiği gibi, insan kaynakları yönetimleri de işe alımdan, eğitime, yönetilmesinden, terfisine, onların ödüllendirilmesinden cezalandırılmasına kadar pek çok konuda adil ve doğru davranmalıdırlar. İnsan kaynakları yönetimleri her örgütte önemli olup, havacılık sektörü için ayrıca önemlidir. Yer hizmetleri, teknik bakım, uçuş ekibi, kabin ekibi ve daha pek çok havacılık çalışanı özenle seçilmeli, eğitilmeli ve doğru yerde doğru şekilde kullanılmak üzere yönlendirilmelidir. Dolayısıyla havacılık sektörü için önemli olan insan kaynakları yönetimi üzerine pek çok yönden gidilmesi gereken bir konudur. Bu çalışmada havacılık sektöründe insan kaynaklarını inceleyen çalışmalar içerik analiziyle incelenmeye çalışılmıştır. Bu konuda yapılmış olan çalışmaların sayısının ve çeşitliliğinin artırılması bu tarz çalışmalarla ortaya konabilecek, eksiklikler tespit edilerek tamamlanabilecektir.
Bu araştırmada kullanılacak olan çalışmaların seçilmesi için araştırmacı tarafından bir takım kriterler oluşturulmuştur. Araştırma için YÖK TEZ’de erişime açılmış, Türkçe yüksek lisans ve doktora tezleri “havacılık sektörü”, “insan kaynakları yönetimi” anahtar kelimeleri ile aratılmıştır. Arama sonucunda 1’i doktora tezi, 12’si yüksek lisans tezi olmak üzere 13 çalışma içerik analizine tabi tutulmuştur. Kriterlere uygun olan 13 çalışma, “araştırma konusu, araştırma yılı, örneklem büyüklüğü, araştırma türü, veri toplama araçları ve veri analiz yöntemleri” bakımından incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Havacılık, Havacılık Sektörü, İnsan Kaynakları Yönetimi, İnsan Kaynakları, İçerik Analizi, İçerik Analizi Yöntemi

Kaynakça

• AKYILDIZ, M.F. (2022). Sivil Havacılık Sektöründe İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığa Etkileri: Bir Yer Hizmetleri İşletmesi Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• ARSLAN, A. H. (2020). İnsan Kaynakları Fonksiyonları Ekseninde İtibar Yönetimine Dair Bir Değerlendirme: İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• APPELBAUM, S. H., & FEWSTER, B. M. (2002). “Global aviation human resource management: Contemporary recruitment and selection and diversity and equal opportunity practices”. Equal Opportunities International, 21(7), s.66-80.
• BAHADIR, E. H. (2018). Uluslararası Lojistik Firmalarının Hava Departmanlarında İnsan Kaynakları Yönetimine İlişkin Eğitim Sorunları: İstanbul Atatürk Havalimanı Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• BERİLSU ÇEVİK, N. ve ARSLAN, H. (2021). “İşe Alım Sürecinde Sosyal Medya Faktörü: Havacılık Sektörü Üzerine Bir Araştırma”, Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 4(3), s.2017-230.
• CAN, İ. (2008). Havacılık Güvenliği Açısından İnsan Kaynakları Yönetimi ve THY Teknik A.Ş.’nde Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• CANMAN, D. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara: Yargı Yayınları.
• CEYHAN, C. (2022). İşletmelerde Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Anlayışının Çalışanların Örgütsel Çekicilik Algılamalarına Etkisinde Örgütsel Motivasyonun Aracı Rolü Türk Sivil Havacılık Sektöründe Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• COHEN, L., MANION, L., & MORRISON, K. (2007). Research Methods in Education (6th ed.). New York, NY: Routledge.
• ÇAKI, N. (2017). İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Pilotlar Üzerine Bir Alan Araştırması, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• DEMİRKAYA, G. (2018). İnsan Kaynakları Yönetimi İşlevleri ile İş Tatmini Arasındaki İlişki: Kocaeli Üniversitesi Sivil Havacılık Yüksekokulu Mezunları Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• FEDOTOVA, M. A., TIKHONOV, A. I., & NOVIKOV, S. V. (2018). “Estimating the Effectiveness of Personnel Management at Aviation Enterprises”. Russian Engineering Research, 38, s.466-468.
• GÜLBAHAR, Y. ve ALPER, A. (2009). “Öğretim Teknolojileri Alanında Yapılan Araştırmalar”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 42-2, s.93-111.
• GÜNGÖR, S. (2013). Havacılık Yer Hizmetleri Yönetiminde İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Yeri ve Önemi: Konya Havalimanı Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• HELMREICH, R. L., MERRITT, A. C., & WILHELM, J. A. (1999). “The Evolution Of Crew Resource Management Training in Commercial Aviation”. The İnternational Journal Of Aviation Psychology, 9(1), s.19-32.
• KAYA, D. (2019). İnsan Kaynakları Uygulamalarında Yan Hak ve Menfaatler: Bir Havalimanı İşletmesi Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• KAYA, M., & ATEŞ, S. S. (2022). Küresel Kariyer. G. Polat içinde, Kariyer Yönetimi ve Planlaması (s. 141-153). İstanbul: Artikel Akademi.
• KAYA, M., & Ateş, S. S. (2023). “Human Resources in Aviation in the Covid-19 Era”. S. Kurnaz, A. Rodrigues, & D. Bowyer içinde, Challenges and Opportunities for Aviation Stakeholders in a Post- Pandemic World (s. 64-83). Hersey: IGI Global.
• KORKMAZ, S. (2020). Havacılık Sektöründe İnsan Kaynakları Yönetim Fonksiyonları ile Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma: TGS Yer Hizmetleri İşletmesi Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• ÖĞÜT, A., AKGEMCİ, T., & DEMİRSEL, M. T. (2004). “Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Bağlamında Örgütlerde İşgören Motivasyonu Süreci”. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, s.277-290.
• ÖZKAN, Y. (2012), Belediyelerde İnsan Kaynakları Yönetimi ve Kadıköy Belediyesi Örneği, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İnsan Kaynakları Yönetimi Programı Yüksek Lisans Tez, İstanbul.
• PALMER, M. ve WINTERS, K. T. (1993). İnsan Kaynakları, Çeviren: Doğan Şahiner, İstanbul: Rota Yayın.
• PAMUK, M. M. (2019). Sivil Havacılık Sektöründe Uluslararası Rekabet Açısından Havalimanlarının Yönetimi ve Önemine Dair Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• SABUNCUOĞLU, Z. (2013). Uygulama Örnekleriyle İnsan Kaynakları Yönetimi (Uygulamalı). İstanbul: Beta Yayımları.
• SHGM, (2010). Havaalanlarında Çevresel Etkiler, Ankara.
• SÖNMEZ, V., ALACAPINAR, F.G. (2013). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 2. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• SUNAR, O. N. (2008). Avrupa Birliğine Katılım Sürecinde Havayolu ve Havacılık İşletmelerinde İnsan Kaynaklarının Eğitimi ve Geliştirilmesine Yönelik Standartların Analizi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• ŞENEL, M. (2018). Havayolu Taşımacılığında Sürdürülebilir Rekabet Üstünlüğü Elde Etmede Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Rolü: Hava Kargo İşletmelerine Yönelik Nitel Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• TAVŞANCIL, E., & ASLAN, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları. ULUFER, S. (2013). Sivil Havacılıkta İnsan Kaynakları Yöneticilerinin Karar Verme Stratejileri ve Mesleki Doyum İlişkileri (Havayolu Firmaları Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• YETİŞYİĞİT, B. (2021). Türkiye’de Sivil Havacılık Sektöründe İstihdam Edilen Uçuş Ekibinin Çalışma Koşullarına ve Haklarına Yönelik Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Arel Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• YILDIRIM, A., ŞİMŞEK, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 9. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınevi.