ANAKRONİK BİR HİKAYE: “NASREDDİN HOCA ZAMAN YOLCUSU” ÇİZGİ FİLMİNİN MODERN TOPLUM BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 16, 30.06.2024

Ahmet Can Akgün

https://doi.org/10.51969/klusbmyo.1472065

Öz

Bu çalışmada 2019 yılında TRT Çocuk kanalında yayınlanmaya başlayan “Nasrettin Hoca Zaman Yolcusu” çizgi filmi ele alınmıştır. Çalışma modern toplumdaki kültürel, ekonomik ve teknolojik dönüşümleri Nasrettin Hoca’nın mizah anlayışı üzerinden yorumlamak amacıyla hazırlanmıştır. Bu amaçla Nasrettin Hoca Zaman Yolcusu çizgi film betimsel analiz kullanılarak incelenmiştir. Çalışma kapsamında çizgi filmin tüm bölümleri izlenerek amaçlı örneklem vasıtasıyla on bölümü örnekleme dâhil edilmiştir. Araştırmada on bölümün belirlenmesinin sebebi ise modern toplumundaki ortaya çıkardığı değişimlerin daha belirgin bir şekilde betimlenmesidir. Alanyazında yerli yapım çizgi filmleri geleneksel toplum ve modern toplum bağlamında ele alan sınırlı sayıda çalışmanın olması araştırmayı önemli kılmaktadır. Araştırma bulgularına göre modern toplumun geldiği noktayı mizahi bir dille eleştiren Nasrettin Hoca kent kültürü ve teknolojik dönüşümlere anlam verememiştir. Bunun yanında Nasrettin Hoca modern toplumda yaşanan gelişmelere kayıtsız kalamamış ve teknofili davranışlar sergilemiştir.

Anahtar Kelimeler

Modern Toplum, Geleneksel Toplum, Anakroni

Kaynakça

• Adorno, T. (2020). Kültür Endüstrisi: Kültür Yönetimi. (M. Tüzel, N. Ülner, E. Gen, Çev.), İletişim Yayınları.
• Aktulum, K. (2011). Bir Ana-Metin Olarak Nasreddin Hoca Hikâyeleri Üzerine Kimi Dönüştürmeler. Millî Folklor, 23(91), 12-24.
• Altınbaş, O.& Eliri, İ. (2012). Birey Toplum İlişkisinde Kent Kültürü, Kamusal Alan ve Onda Şekillenen Sanat Olgusu. İdil Dergisi, 1(5), 61-74.
• Aysel, D. (2017). Siber Kültür ve Hiper Gerçeklikte Değişen Yaşam, AJIT-e: Online Academic Journal Of Information Teknology, 8 (29), 87-96. https://doi.org/10.5824/1309-1581.2017.4.005.x
• Aytaç, Ö. (2017). Kent, Metropol ve Değişen Yer /Mekan İmajları. Mukaddime, 8(1), 1-23. https://doi.org/10.19059/mukaddime.325935
• Ayverdi, İ. & Topaloğlu, A. (2007). Kubbealtı Lugatı Türkçe Sözlük. Kubbealtı Yayınları.
• Bağçe, H. E. (2004). Modernliğin Temelleri ve İkircilikli Serüveni. (Ed.) G. Erdumlu, Modernlik ve Modernleşme Sürecinde Türkiye (s. 3-59). Babil Yayıncılık.
• Baritçi, F. (2023). Kapitalizmin Gölgesinde Geleneksel ve Modern Toplum Tasviri, ‘Asteris: Roma Sitesi’ Üzerine Bir İnceleme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (50), 106-115. https://doi.org/10.52642/susbed.1220314.
• Baudrillard, J. (2022). Simülakrlar ve Simülasyon. (O. Adanır, Çev.), Doğu Batı Yayınları.
• Bauman, Z. BireyselleşmişToplum. (Y. Alagon, Çev.), Ayrıntı Yayınları.
• Chandler, D. & Munday, R. (2018). Medya ve İletişim Sözlüğü. (B. Taşdemir, Çev.), İletişim Yayınları.
• Çalıcı, C. & Öztürk, E. (2020). Siber Kültürün Temel Bileşenleri ve Kuşaklararası Dinamikleri. (Ed.) Öztürk E, Siber Psikoloji (s.56-62). Türkiye Klinikleri.
• Çambay, S. O. (2015). Bir Toplumsallaşma Aracı Olarak Yeni Medya. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (2), 237-247.
• Çelik Varol, M. (2021). Thorstein Veblen ve Gösterişçi Tüketim Bağlamında “Wealthıe” Kavramı Üzerine Bir Değerlendirme. İletişim Bilimi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 45-55.
• Erdoğan, İ. & Alemdar, K. (2005). Öteki Kuram Kitle İletişim Kuram ve Araştırmalarının Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi. Erk Yayınları.
• Eroğlu, S. E. (2023). Modern Toplumun Dönüşümü ve Sosyolojik Yaklaşımlar. https://www.turksam.org/detay-modern-toplumun-donusumu-ve-sosyolojik-yaklasimlar, Erişim Tarihi:11.01.2023.
• Geniş, Ş. (2010). Küreselleşme, Kent ve Kültür. İDEALKENT, 2(3), 48-61.
• Giddens, A. (2016). Modernliğin Sonuçları. (E. Kuşdil, Çev.), Ayrıntı Yayınları.
• Horkheimer, M. (1996). Akıl Tutulması. (O. Koçak, Çev.), Metis Yayınevi.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kamacıoğlu, B. (2017). Çizgi Filmlerin Kültür Aktarımındaki Rolü ve Hayao Miyazaki Çizgi Filmleri. Sanat ve Tasarım Dergisi, 7(2), 1-18. https://doi.org/10.20488/www-std-anadolu-edu-tr.393478.
• Kaya, K. & Oğuz, Z. N. (2010). Üniversite Gençliğinin Alışveriş Tercihlerinde Tüketim Kültürünün Rolü, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 22, 147-164.
• Kalaycı, İ. & Özkul, M. (2017). Geleneksel Kalabilsem Modern Olabilsem: Modernleşme Sürecinde Yaşlılık Deneyimleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8 (8), 90-100. https://doi.org/10.21076/vizyoner.308309.
• Kejanlıoğlu, B. (2005). Frankfurt Okulu’nun Eleştirel Bir Uğrağı: İletişim ve Medya. Bilim ve Sanat Yayınları.
• Kızıldağ, H.,(2016). Anakronik Bir Kahraman: “Keloğlan Aramızda”. International Journal of Social Science (53),447-458. DOI:10.9761/JASSS4868.
• Özcan, B. (2011). Tüketim, Risk ve Bireyselliğin Modern Dönemde Artan Önemi. Istanbul Journal of Sociological Studies (36), 83-98.
• Öztürk, İ. H.,(2011). Tarih Öğretiminde Anakronizm Sorunu: Sosyal Bilgiler Tarih Ders Kitaplarındaki Kurgusal Metinler Üzerine Bir İnceleme. Journal Of Social Studies Education Research, 2(1), 37-58.
• Ritzer, G., (2022). Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek: Tüketim Katedrallerindeki Süreklilik ve Değişim. (Ş. S. Kaya, Çev.), Ayrıntı Yayınları.
• Robins, K., (2021). İmaj Görmenin Kültür ve Politikası. (N. Türkoğlu, Çev.), Ayrıntı Yayınları. Williams, R. (2016). Anahtar Sözcükler. (S. Kılıç, Çev.), İletişim Yayınları.
• TRT Çocuk, (2024). https://www.trtcocuk.net.tr/nasreddin-hoca-zaman-yolcusu, Erişim Tarihi: 01.10.2024.
• Uluçay, M. (2018). Nasreddin Hoca Latifelerin Tarihsel Gerçekliği ve Yorumlanması Meselesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(59). 201-209.
• Yeğin, T. (2020). The Place and Future of Artificial Intelligence in Marketing Strategies. Ekev Akademi Dergisi, 24(81), 489-506.