DIŞ BORÇLARIN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: FOURIER ARDL YAKLAŞIMI

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 18 - 29, 30.12.2024

Adil Akıncı

https://doi.org/10.51969/klusbmyo.1575409

Öz

Kamu gelirlerinin kamu harcamalarının finansmanını sağlamaması, yurtiçi tasarrufların yetersizliği, ekonomik kalkınmanın ve büyümenin finansmanın sağlanması, olağanüstü harcamaların finansmanı ve cari açığın finansmanı gibi çeşitli nedenlerle başvurulan dış borçlar önemli bir mali araç olarak maliye politikası içerisinde yer almaktadır. Dış borçların kullanım etkinliği ise ekonomi üzerinde yaratacağı etkilerin belirleyicisi olmaktadır. Dış borçların ekonomik kalkınma ve büyümenin finansmanında kullanılması ekonomi üzerinde olumlu etkiler meydana getirmektedir. Literatürde de dış borçlar ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalarda farklı sonuçlara ulaşılmıştır. Çalışmaların bir kısmı dış borçların ekonomik büyümeyi pozitif yönde etkilediğini tespit ederken diğer çalışmalar ise dış borçların ekonomik büyümeyi negatif yönde etkilediği sonucunu tespit etmişlerdir. Bu çalışmada, Türkiye’de 1980-2022 döneminde dış borçların ekonomik büyüme üzerinde yarattığı etkiler Fourier ARDL yaklaşımı ile incelenmiştir. Elde edilen bulgular göre, Türkiye’de 1980-2022 döneminde dış borçlar ile ekonomik büyüme arasında uzun dönem ilişkisi tespit edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

Dış Borç, Ekonomik Büyüme, Fourier ARDL

THE EFFECTS OF EXTERNAL DEBT ON ECONOMIC GROWTH: FOURIER ARDL APPROACH

Öz

External debt serves as a significant financial tool within fiscal policy for various reasons, including the shortfall of public revenues to cover expenditures, inadequate domestic savings, financing economic development and growth, addressing extraordinary expenses, and managing current account deficits. The impact of external debt on the economy hinges on its effective utilization. The use of external debt to finance economic development and growth has positive effects on the economy. In the literature, studies examining the relationship between external debt and economic growth have reached different results. While some of the studies have found that external debt has a positive effect on economic growth, other studies have found that external debt has a negative effect on economic growth. This study employs the Fourier ARDL approach to investigate the influence of external debt on economic growth in Türkiye during the period 1980-2022. The findings reveal the absence of a long-term relationship between external debt and economic growth in Türkiye over the specified period.

Anahtar Kelimeler

External Debt, Economic Growth, Fourier ARDL

Kaynakça

• Agyeman, G., Sakyi, D. ve Oteng-Abayie, E. F. (2022), “External Debt and Economic Growth in Selected Sub-Saharan African Countries: The Role of Capital Flight”, Research on Globalization, 5, 100091, DOI: https://doi.org/10.1016/j.resglo.2022.100091
• Akan, Y. ve Kanca, O. C. (2015), “Türkiye’de Dış Borçlanma, Büyüme ve Enflasyon İlişkisi: VAR Yaklaşımı (1980-2013)”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(3), 1-22.
• Bilginoğlu, M. A. ve Aysu, A. (2008), “Dış Borçların Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31, 1-12.
• Chenery, H. B. ve Strout, A. M. (1966), “Foreign Assistance and Economic Development”, American Economic Review, 56, 679-733.
• Çiçek, H., Gözegir, S. ve Çevik, E. (2010), “Bir Maliye Politikası Aracı Olarak Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1990–2009)”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 141-156.
• Çöğürcü, İ. ve Çoban, O. (2011), “Dış Borç Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1980-2009)”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(21), 133-149.
• Dickey, D., ve Fuller, W. (1979), “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, 74(366a), 427-431.
• Erataş, F. ve Başçı Nur, H. (2013), “Dış Borç ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ‘Yükselen Piyasa Ekonomileri’ Örneği”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(2), 207-230.
• Erdem, M. (2019). Devlet Borçları, Ekin Yayınevi, 9. Baskı, Bursa.
• Gövdeli, T. (2019), “External Debt and Economic Growth in Turkey: An Empirical Analysis”, Sosyoekonomi, 27(40), 119-130.
• Gülcemal, T. (2021), “Dış Borç Kullanımı ve Ekonomik Büyüme: Türkiye için Ekonometrik Bir Analiz”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25 (Özel Sayı), 194-212.
• Gürdal, T. ve Yavuz, H. (2015), “Türkiye’de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi”, Maliye Dergisi, 168, 154-169.
• Im, K. S., Lee, J., ve Tieslau, M. A. (2014), “More powerful Unit Root Tests with Non-Normal Errors”. In Festschrift in Honor of Peter Schmidt, (pp. 315-342). Springer, New York, NY.
• Im, K. S., ve Schmidt, P. (2008), “More Efficient Estimation under Non-Normality When Higher Moments Do Not Depend on the Regressors, Using Residual Augmented Least Squares”, Journal of Econometrics, 144(1), 219-233.
• Krugman, P. (1988), “Financing vs. Forgiving a Debt Overhang”. Journal of Development Economics, 29(3), 253-268.
• Kutlu, S. ve Yurttagüler, İ. M. (2016), “Türkiye’de Dış Borç ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1998-2014 Dönemi İçin Bir Nedensellik Analizi”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 38(1), 229-248.
• Makun, K. (2021), “External Debt and Economic Growth in Pacific Island Countries: A Linear and Nonlinear Analysis of Fiji Islands”, The Journal of Economic Asymmetries, 23, e00197, DOI: https://doi.org/10.1016/j.jeca.2021.e00197
• McNown, R., Sam, C., ve Goh, S. (2018), “Bootstrapping the Autoregressive Distributed Lag Test for Cointegration”, Applied Economics, (50), 1509-1521. doi:ttps://doi.org/10.1080/00036846.2017.1366643
• Mohsin, M., Ullah, H., Iqbal, N., Iqbal, W. ve Taghizadeh-Hesary, F. (2021), “How External Debt Led to Economic Growth in South Asia: A Policy Perspective Analysis from Quantile Regression”, Economic Analysis and Policy, 72, 423-437.
• Pesaran, M., Shin, Y., ve Smith, R. (2001), “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
• Phillips, P., ve Perron, P. (1988), “Testing for a Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika, 75, 335–346. https://doi.org/10.2307/2336182
• Roy, A. (2023), “Nexus between Economic Growth, External Debt, Oil Price, and Remittances in India: New Insight from Novel DARDL Simulations”, Resources Policy, 83, 103742, DOI: https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2023.103742
• Sandow, J. N., Oteng-Abayie, E. F. ve Duodu, E. (2022), “External Debt and Economic Growth in Sub-Saharan Africa: Does Heterogeneity in the Quality of Public Sector Management Make a Difference?”. Heliyon, 1-9. DOI: https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2022.e10627
• Tokatlıoğlu, M. & Selen, U. (2017). Maliye Politikası, Ekin Yayınevi, 1. Baskı, Bursa
• Triatmanto, B., Bawono, S. ve Wahyuni, N. (2023), “The Contribution and Influence of Total External Debt, FDI, and HCI on Economic Growth in Indonesia, Thailand, Vietnam, and Philippines”, Research in Globalization, 7, 100136, DOI: https://doi.org/10.1016/j.resglo.2023.100163
• Uslu, H. (2021), “Relationship between Economic Growth External Debt: Application to Turkey”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 272-294.
• Uysal, D., Özer, H. ve Mucuk, M. (2009), “Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1965-2007)”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 161-178.
• Wang, R., Xue, Y. ve Zheng, W. (2021), “Does High External Debt Predict Lower Economic Growth? Role of Sovereign Spreads and Institutional Quality”, Economic Modelling, 103, 105591, DOI: https://doi.org/10.1016/j.econmod.2021.105591
• Yılancı, İ., Cutcu, İ., ve Cayir, B. (2022), “Is the environmental Kuznets Curve Related to the Fishing Footprint? Evidence from China”, Fisheries Research, (254), 1-10.
• Yılancı, V., Bozok, S., ve Gorus, M. (2020), “Are BRICS Countries Pollution Havens? Evidence from a Bootstrap ARDL Bounds Testing Approach with a Fourier Function”. Sustainable Cities and Society, (55), 1-12.