BORSA İSTANBUL İLE GELİŞMİŞ AVRUPA HİSSE SENEDİ PİYASALARI ARASINDAKİ UZUN DÖNEM İLİŞKİSİ

Yıl 2022, Sayı: 2, 37 - 53, 30.10.2022

İbrahim Halil Uçar Erkan Alsu

Öz

Bu çalışmada Türkiye, Hollanda, Almanya, Fransa, İspanya, İtalya ve Birleşik Krallık hisse senedi piyasaları arasındaki uzun dönem ilişki araştırılmıştır. Bu araştırmada hisse senedi endeksleri arasındaki korelasyonu, zaman serilerinin durağanlığını, uzun dönem ilişkisini test etmek için öncelikle Genişletilmiş Dickey Fuller (ADF) ve Phillps Perron birim kök testleri ile serilerin birim kökleri ve durağan olup olmadıkları, Hafner&Herwatz varyansta nedensellik testi ile ise değişkenler arası nedensellik test edilmiştir. BİST100 endeksi ile AEX, DAX, CAC 40, İBEX35, İtaly40 ve UK100 endeksleri arasındaki uzun dönem ilişkisi analiz edilen endekslerin 2006-2021 dönemini kapsayan aylık kapanış fiyatlarının logaritmik değerleri kullanılarak ARDL (Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif Sınır Test) ile saptanmaya çalışılmıştır. Çalışmada ARDL sınır testi sonucuna göre Borsa İstanbul ile gelişmiş Avrupa hisse senedi piyasaları arasında uzun vadeli bir ilişkisinin olmadığı sonucuna varılmıştır. Kısa dönemde ise DAX (Almanya) ve UK100 (Birleşik Krallık) endeksleri ile pozitif ve anlamlı bir kısa dönem ilişkisine sahip olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla Borsa İstanbul ile uzun dönemde bütünleşik olmayan gelişmiş Avrupa borsaları küresel yatırımcılara ve fon yöneticilerine potansiyel portföy çeşitlendirmesi olanakları sunabilir.

Anahtar Kelimeler

Hisse Senedi Piyasaları, Portföy Çeşitlendirmesi, Uzun Dönem İlişkisi, ARDL Sınır Testi, Borsa İstanbul 100 Endeksi, Varyansta Nedensellik

Kaynakça

• Aggarwal, R, Lucey, B.M. & Muckley, C. (2004). Dynamics of Equity Market Integration in Europe: Evidence of Changes Over Time And With Events. IIIS Discussion Paper, No.19 / Feb 2004, pp.1-29.
• Aladesanmi, O. (2020). “Modelling Spillover Effects between the UK and the US Stock Markets Over The Period 1935–2020”. Investment Analysts Journal, 49(2):132–148
• Alsu, E.&Karahan, M. (2016). “Are the Eastern European Markets Efficient? Evidence from Nonlinear Unit Root Tests”. International Journal of Academic Research in Economics and Management Sciences, 5(4):552-563
• Alsu, E.&Taşdemir,.A. (2017). “Türkiye'nin İhracat Hacminin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Olan Finansal Entegrasyonu”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(4): 675-691
• Baruník,,J.&Vácha,L. (2013). “Contagion Among Central and Eastern European Stock Markets During The Financial Crisis. Finance a úvěr-Czech Journal of Economics and Finance, Vol.63, 2013, No.5, pp.443-453
• Başar, S.& Bozma, G. (2018). “Analyzing Volatility Transmissions Between Stock Markets of Turkey, Romanıa, Poland, Hungary and Ukraine Using M-GARCH Model”. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36(4): 1-16
• Boztosun, D. &Çelik, T. (2011). “Türkiye Borsasının Avrupa Borsaları ile Eşbütünleşme Analizi”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1): 147-162.
• Boukfaouia, Y., Ferreira, P. & Tilfania, O. (2020). “Revisiting Stock Market İntegration in Central and Eastern European Stock Markets with a Dynamic Analysis”. Post-Communist Economies,32(5)643–674.
• Çıtak, L. &Gözbaşı, O. (2007). “MKB ile Bazı Önde Gelen Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülke Borsaları Arasındaki Bütünleşmenin Temel Endeks ve Ana Sektör Endeksleri Temelinde Analizi”. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2):249-271.
• Gönüllü, O. (2020). “Borsa İstanbul ile Asya Pasifik Sermaye Piyasaları Arasındaki Eşbütünleşme Analizi: Panel ARDL Modeli”. Turkish Studies- Social Sciences,15(2): .221-238.
• Guney, Y. &Komba, G. (2016). “Testing for the Weak-Form Market Efficiency of the Dar es Salaam Stock Exchange”, Academic Press the European and African Evidence, pp. 3-26.
• Jebran, K. &Iqbal, A. (2016). “Examining Volatility Spillover Between Asian Countries’ Stock Markets”. China Finance and Economic Review, ISSN 2196-5633, Springer, Heidelberg, 4(1):1-13.
• İbicioğlu, M.&Kapusuzoğlu, A. (2011). “İMKB ile Avrupa Birliği Üyesi Akdeniz Ülkelerinin Hisse Senedi Piyasalarının Entegrasyonunun Ampirik Analizi”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3): 85-102.
• Korkmaz, T., Zaman, S. &Çevik, İ.E. (2009). “İMKB ile Uluslararası Hisse Senedi Piyasaları Arasındaki Entegrasyon İlişkisinin Yapısal Kırılma Testleri ile Analizi”. Akdeniz İ.İ B.F. Dergisi, 17:40-71.
• Pala, F., Barut, A. &Ayaydın, A. (2020). “Long-Term Relationship Between G-7 Country's Stock Markets and BİST100: Fourier Approach”. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1):24-34.
• Savva, S. &Nektarios, A. (2008). “Stock Market İntegration Between New EU Member States and the Euro-Zone”. Departament D’economıa Facultat De Ciències Econòmiques Empresarials Workıng Papers, pp.1-26.
• Şenol, Z. &Turkay, H. (2020). “Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Borsalar Arasındaki Oynaklık Yayılımı”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 42(2): 361-385.
• Polat, M. &Olgun, S. (2020). “BIST Endekslerinde Portföy Çeşitlendirmesi: Ortalamada ve Varyansta Nedensellik Analizi”, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2):204-216.
• Taştan, H. (2005). “Dynamic Interdependence and Volatility Transmission in Turkish and European Equity Markets”. Dıscussıon Paper Ağust 2005/10, pp.1-30.
• Ulusoy, M.K. (2019). “Borsa İstanbul’un Küresel Piyasalarla Entegrasyonu”, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(4):1643-1653.
• Zeren, A.G., Konuk,F. &Zeren, F. (2015). “Ülke Borsaları Arasındaki Portföy Çeşitlendirmesi: Türkiye ile Beş OECD Ülkesi Arasındaki İlişkinin Analizi”, Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies 1/2: 22-33.
• Vuran, B. (2010). “İMKB100 Endeksinin Uluslararası Hisse Senedi Endeksleri ile İlişkisinin Eşbütünleşme Analizi ile Belirlenmesi”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1): 154-168.
• Yang, J., Khan, M. &Pointer, L. (2003). “Increasing Integration Between the United States and Other International Stock Markets?”. .Emerging Markets Finance and Trade, ,39(6): 39–53.
• Wong, K., Penm, J., Terrell, R.D. &Lim, K.Y.C. (2004). “The Relationship Between Stock Markets of Major Developed Countries and Asian Emerging Markets”. Research Gate Journal of Applied Mathematics and Decision Sciences, 8(4): 201–218.
• https://borsaistanbul.com/tr/, (01.03.2021).
• https://www.bolsamadrid.es/ing/aspx/Portada/Portada.aspx, (05.03.2021).
• https://www.boerse-frankfurt.de/en, (15.12.2020).
• https://www.londonstockexchange.com/,(18.01.2021).
• https://www.borsaitaliana.it/homepage/homepage.en.htm,(16.01.2021).
• https://www.euronext.com/en/markets/amsterdam, (23.12.2020).
• https://www.euronext.com/en/markets/paris, (11.03.2021).