BİLİMSEL YAYINLARIN YAPAY ZEKÂ PROGRAMLARI TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN LİTERATÜR İNCELEMESİ

Yıl 2025, Sayı: 7, 61 - 77, 27.03.2025

Ekrem Can

Öz

Bu çalışma, yapay zekâ (YZ) teknolojilerinin bilimsel yayın değerlendirme süreçlerinde nasıl kullanıldığını inceleyen bir literatür taramasıdır. Çalışma, YZ programlarının makaleleri, konferans bildirileri ve diğer akademik yazıların kalitesini belirlemede giderek daha fazla kullanıldığını göstermektedir. Özellikle, dergi hakem değerlendirme süreçlerini hızlandırma, daha objektif kararlar almayı sağlama ve potansiyel plagiarism gibi sorunları tespit etme gibi avantajları vurgulanmaktadır. Bununla birlikte, YZ'nin bu süreçlerdeki rolü ve etkisi üzerine yapılan tartışmalar da mevcuttur. YZ'nin doğruluk, güvenilirlik ve şeffaflık gibi önemli kriterler açısından bilimsel yayın değerlendirme sürecini nasıl dönüştürebileceği ve bu dönüşümün etik ve pratik boyutları üzerine literatürdeki çeşitli görüşler analiz edilmektedir. Sonuç olarak bu makale, bilimsel yayınların yapay zekâ ile değerlendirilmesinin olası faydalarını, karşılaşılan sorunları ve bu sürecin gelecekteki gelişimini ele alacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yapay Zeka, Bilimsel Yayın, Etik

Kaynakça

• Adila, P., Rizqi, D., Darmayanti, R., Sugianto, R., Choirudin, C., & Muhammad, I(2023). Problem Solving Analysis Through Tests in View of Student Learning Achievement. Ijles, 53-63.
• Angraini, L. M., Alzaber, A., Sari, D. P., Yolanda, F., & Muhammad, I. (2022). Improvıng Mathematıcal Crıtıcal Thinking Ability Through Augmented Realıty-Based Learnıng. Aksıoma: Journal of Mathematics Education Study Program, 11(4): 3533.
• Borji, A. (2023). A categorical archive of ChatGPT failures. arXiv preprint arXiv:2302.03494
• Gordijn, B. & Have, H.T. (2023). ChatGPT: evolution or revolution?. Med Health Care and Philos 26: 1–2.
• Hinojo-Lucena, F. J., Aznar-Díaz, I., Cáceres-Reche, M. P., & Romero-Rodríguez, J. M. (2019). Artificial intelligence in higher education: A bibliometric study on its impact in the scientific literature. Education Sciences, 9(1): 51.
• Hovy, D. & Prabhumoye, S. (2021). Five sources of bias in natural language processing. Language and Linguistics Compass, 15(8), e12432.
• Hutson M. (2022). Could AI help you to write your next paper? Nature Nature Research. 611:192–3.
• Kacena, M. A., Plotkin, L. I., & Fehrenbacher, J. C. (2024). The use of artificial intelligence in writing scientific review articles. Current Osteoporosis Reports, 22(1): 115-121.
• Kişi, N. (2022). İnsan kaynakları yönetiminde yapay zeka: bibliyometrik bir analiz. Journal of Research in Business, 7(2): 490-514.
• Salvagno, M., Taccone, F. S., & Gerli, A. G. (2023). Can artificial intelligence help for scientific writing?. Critical care, 27(1): 75.
• Saplıoğlu, K. & Uzundurukan, S. (2019). Bilimsel çalışmalarda kullanılan bazı yapay zeka uygulamalarının ve trendlerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, 10(1): 249-262.
• Yiğit, S., Berşe, S. & Dirgar, E. (2023). Yapay zekâ destekli dil işleme teknolojisi olan ChatGPT’nin sağlık hizmetlerinde kullanımı. Eurasian Journal of Health Technology Assessment, 7(1): 57-65.