İMAR PLANLARINDA HİYERARŞİ

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 133 - 173, 29.06.2021

Büşra Akdemir

Öz

İdareler, giderek karmaşıklaşan şehir yapılaşmalarında düzenli ve sağlıklı kentleşmeyi sağlayabilmek adına bazı düzenleyici işlemler yapmak durumundadır. İşte bu noktada idareler, sağlıklı kentleşmeyi sağlamak adına hem diğer idareleri hem de ilgilileri bağlayıcı planlar yapmaktadır. Bu planlara imar planları adı verilmektedir.
İmar hukukunda önemli yere sahip olan imar planları, kentleşmenin geleceğine dair sosyal, ekonomik, fiziki ve hukuki sorunların göz önüne alınarak çözümüne yönelik olarak ülke ve bölgelerin kalkınması adına sosyo-ekonomik amaçlar içermekle birlikte özel amaçlar da taşıyabilmektedir.
İdarede ast-üst ilişkisinin tanımlanması amacıyla oluşan hiyerarşik ilişki, imar planlarının kendi içinde de mevcut olup bu hiyerarşi imar planlarını birbirine göre kademelemektedir. Bu hiyerarşik ilişki aynı zamanda “planların kademeli birlikteliği” ilkesi olarak ifade edilmektedir. Bu kapsamda alt ölçekli plan, üst ölçekli plana uygun olarak hazırlanmak zorundadır. Şayet üst ölçekli planın varlığı halinde alt ölçekli plan ona uygun düzenlenmez ise mevzuata aykırılık teşkil edecek ve uyuşmazlık konusu haline gelecektir.
İmar planlarının, ülkede ve bölgelerde koordinasyonun sağlanması adına belirli bir hiyerarşide yapılması gerekmektedir. Aksi takdirde uyumsuz imar planlarının, mahkemeler tarafından iptali söz konusu olacaktır.

Anahtar Kelimeler

İmar planı, plan hiyerarşisi, kademeleme, planların kademeli birlikteliği, ast-üst ilişkisi

Destekleyen Kurum

Konya Barosu

Teşekkür

Emeği geçen Selçuk Üniversitesi Kamu Hukuku anabilim dalında görev yapan danışman hocam Selman Sacit BOZ'a ve Konya Barosuna teşekkür ederim.

Kaynakça

• Bilgin, Hüseyin, “7153 ve 7181 Sayılı Kanunlarla İmar Kanununda Yapılan Değişiklikler Üzerine Bir İnceleme”, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 2, C. 6, Temmuz 2020, sa. 339-385.
• Çolak, Nusret İlker, İmar Hukuku, Levha Yayınevi, İstanbul, 2010.
• Erkün, Safa, Türk İmar Hukukunun Ana Çizgileri, Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, İstanbul, 1999.
• Ersoy, Melih, "Kentleşme ve İmarla İlgili Üç Yasa Taslağı'nın Düşündürdükleri", ODTÜ, Ankara, 2002.
• Ersoy, Melih, "İmar Mevzuatımızda Planlama Kademeleri ve Üst Ölçek Planlama Sorunu", Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, sa. 215-231.
• Ersoy, Melih/KESKİNOK, Hüseyin Çağatay, Mekan Planlama ve Yargı Denetimi, Ankara, 2000.
• Güran, Sait, "İşbirliği Mi Karşıtlık Mı", İdare Hukuku Ve İlimleri Dergisi, Y. 12, S. 1-3, 2011, Sa. 267-275.
• Kalabalık, Halil, İmar Hukuku Dersleri, Seçkin Yayıncılık, 9. Baskı, İstanbul, 2019.
• Koçak, Hüseyin/Beyaz, Metin, İmar Uygulamaları, Ankara, 2006.
• Orta, Elif, İmar Hukukunda Plan Hiyerarşisi Ve Planların Çatışması, Legal Yayıncılık, 1. Baskı, İstanbul, 2006.
• Orta, Elif, "İmar Hukukunda Plan Hiyerarşisi Ve Planların Çatışması", Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2005.
• Özlüer Özkaya, Ilgın, "Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği Işığında İmar Planlarında Yetki Sorunu", Aühfd, S. 2, C. 64, 2015.
• Özlüer Özkaya, Ilgın, "İmar Barışı Düzenlemesine Hukuki Bir Yaklaşım", İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 2, C. 9, 2018.
• Sancakdar, Oğuz, Belediyenin İmar Planını Yapması – Değiştirmesi ve İptal Davası, Yetkin Yayınları, Ankara, 1996.
• Tekel, Ayşe, "İmar Mevzuatının Tanımladığı Plan Kademeleri, Yetkili Kurumlar, Yetki Uyuşmazlıkları ve Nedenleri Üzerine", Gazi Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, sa. 97-109.
• Uzun, Mustafa, "İmar Planlarının Değiştirilmesi ve Yargısal Denetimi", Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2016.
• Ünal, Yücel, Türk Şehir Planlama Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2003.
• Üstündağ, Önder/Şengün, Mustafa Taner, "Türk İmar Mevzuatındaki Plan Türleri ve Fiziki Planlama – Coğrafya ilişkisi Üzerine Genel Bir Değerlendirme", Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 2, C. 21, Elazığ, 2011.
• Yayla, Yıldızhan, Şehir Planlamasının Başlıca Hukuki Meseleleri ve İstanbul Örneği, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1975.
• Yılmazabdurrahmanoğlu, Elif, "İmar Hukukunda Plan Hiyerarşisi Ve Planlama Sistemindeki Yetki Karmaşaları, Başakşehir İlçesi Örneği", Yüksel Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul, 2012.
• Yılmaz, Halit, "Çevre Düzeni Planına İlişkin Güncel Düzenlemeler Ve Sorunlar”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 72, 2007.