“Çarkçı Tiyatro Lisans Öğrencileri Performans Kaygısı Ölçeği” Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2021, , 203 - 221, 15.12.2021

Jaklin Çarkçı Care Sertelin Mercan

https://doi.org/10.26650/CONS2021-993015

Öz

Çalışmanın amacı, konservatuvar tiyatro lisans programında öğrenimlerine devam eden öğrencilerin sınav ve temsillerle ilgili performans kaygı düzeylerinin ve kaynaklarının belirlenmesine yardımcı olacak bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırman evrenini Türkiye’de üniversite konservatuvarlarında öğrenim görmekte olan tiyatro bölümü öğrencilerini kapsamaktadır. Araştırmanın örneklemini 207 (104 kadın, 103 erkek) lisans öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın evrenini oluşturan katılımcılara pilot çalışma sonucunda kalan 25 madde uygulanmış, madde korelasyon puanı .25’ten küçük olan ve birden fazla boyutta yüksek faktör yükü olan ayrıca yükler arasındaki farkın .10’dan düşük olan maddeler çıkartılmıştır, kalan 19 madde KMO ,847 olarak hesaplanmıştır. Toplam varyansın %58,835 olarak açıklandığı görülmüştür. Birinci faktörde 4 (α=,795), ikinci faktörde 5 (α=,707), üçüncü faktörde 4 (α=,702), dördüncü faktörde 3 (α=,725), beşinci faktör 3 (α=, 882) madde yer almıştır. Ölçek toplam 19 maddeden oluşmuştur (α=, 864). Ölçeğin doğrulayıcı faktör analizi sonuçları mükemmel uyum ve kabul edilebilir uyum aralığında değişmektedir. Test- tekrar test analizi sonucunda güvenirlik katsayısı ,995 olarak hesaplanmıştır. Katılımcılara Liebowitz sosyal kaygı ölçeği uygulanmış ve performans kaygısı ölçeği ile düşük düzeyde ancak anlamlı ilişkiler ortaya koyduğu saptanmıştır. Sonuç olarak, Çarkçı Tiyatro Lisans Öğrencileri Performans Kaygısı Ölçeği 19 maddeden oluşan, beş faktörlü ve 5’li Likert tipinde bir ölçektir.

Anahtar Kelimeler

Tiyatro Öğrencileri, Performans Kaygısı, Ölçek Geliştirme

Destekleyen Kurum

YOK

Çarkçı Undergraduate Drama Students Performance Anxiety Scale Validity and Reliability Study

Öz

The aim of the study is to develop a scale to determine the level and causes of anxiety regarding stage performance or in evolutional settings among undergraduate drama students at the conservatories of universities in Turkey. The study sample comprised 207 undergraduate drama students (104 female and 103 male participants). Initially a pilot study was conducted with 100 participants. Following the analysis of the pilot study, the remaining 25 items were applied to the 207 participants. Six items with item correlation scores less than 0.25, those with high-factor loading in more than one dimension, and and a difference of less than 0.1 between the loading correlations were removed. The Kaiser–Meyer–Olkin (KMO) value of the remaining 19 items was calculated as .847. The total variance explained was 58.835%. First factor had four items (α=.795), second comprised five items (α=.707), third had four items (α=.702), fourth contained three items (α=.725), and fifth carried three items (α=.882). The scale comprised 19 items in total (α=.864). A confirmatory factor analysis of the scale yielded varied results, from perfect fit to acceptable fit. The test–retest reliability coefficient was calculated as 995. Moreover, the Liebowitz Social Anxiety Scale was applied. A significant relationship between these results and those obtained from the performance anxiety scale was revealed. Consequently, the Çarkçı Undergraduate Drama Students Performance Anxiety Scale, a five-factor and 5-point Likert-type scale comprising 19 items, was developed.  

Anahtar Kelimeler

Drama Students, Performance Anxiety, Scale Development

Kaynakça

• Ada, E. N. (2011). Beden eğitimi derslerinde güdüsel iklim ve güdülenmenin optimal performans duygu durumu üzerindeki etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir. google scholar
• Alptekin, A. G. (2012). Müzik performans anksiyetesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 137-148. google scholar
• Altıntaş, A. (2015). Sporcuların zihinsel dayanıklılıklarının belirlenmesinde optimal performans duygu durumu, güdülenme düzeyi ve hedef yöneliminin rolü (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. google scholar
• Atkinson, R. L., Atkinson, R. C., Smith, E. E., Bem, D. J. ve Hoeksema, S. N. (2006). Psikolojiye giriş. Ankara: Arkadaş Yayınevi. google scholar
• Budak, S. (2000). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. google scholar
• Burger, J. M. (2006). Kişilik. İstanbul: Kaknüs Yayınları. google scholar
• Cüceloğlu, D. (2014). İnsan ve davranış. İstanbul: Remzi Kitabeevi. google scholar
• Çarkçı, J. (2019). Sahne sanatları opera bale tiyatro sanatçıları ve öğrencilerine yönelik performans kaygısı, özye-terlilik ölçeği geliştirme çalışması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Lisans Üstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul. google scholar
• Çetinkalp, C. O. (2011). Optimal performans duygu durumu ve fiziksel benlik algısı: dansçılar üzerine bir çalışma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İzmir. google scholar
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LIS-REL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi. google scholar
• Çırakoğlu, C. Ç. (2013). Sahnedeki düşman: müzisyenlerde performans kaygısı üzerine bir gözden geçirme. Türk Psikoloji Yazıları, 16(32), 95-104. google scholar
• Demirdöken, Ç. (2017). Gençlik ve spor bakanlığında örgüt ikliminin iş gören performansına etkisi: Alan araştırması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çorum. google scholar
• Gözmen, A., ve Aşçı, F. H. (2016). Sporcularda optimal performans duygu durumunun yordanmasında beş faktörlü kişilik özelliklerinin ve mükemmeliyetçiliğin rolü. Spor Bilimleri Dergisi, 27(1), 40-48. google scholar
• Ersöz, G. (2011). Egzersize katılım güdüsü, sürekli optimal performans duygu durumu ve sosyal fizik kaygı düzeyinin egzersiz davranış basamağına ve fiziksel aktivite düzeyine göre irdelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir. google scholar
• Fehm, L. ve Schmidt, K. (2006). Performance anxiety in gifted adolescent musicians. Journal of anxiety disor-ders, 20(1), 98-109. doi:10.1016/j.janxdis.2004.11.011 google scholar
• Gürten, E. (2009). Sahne sanatlarında yönetim ve etkili iletişim (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. google scholar
• Heimberg, R. G., Horner, K. J., Juster, H. R., Safren, S. A., Brown, E. J., Schneier, F. R. ve Liebowitz, M. R. (1999). Psychometric properties of the Liebowitz social anxiety scale. Psychological medicine, 29 (1), 199-212. google scholar
• Holland, J. L. (1973). Making vocational choices: theory of careers. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. google scholar
• İlhan, A. (2017). Egzersiz katılımcılarının psikolojik dayanıklılık, optimal performans duygu durumu ve güdülenme ilişkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir. google scholar
• Kafadar, A. (2009). Piyanistler örneğinde müzisyenlere göre performans anksiyetesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir. google scholar
• Kelecek, S. (2013). Sporcuların tutkunluk düzeylerinin; optimal performans duygu durumu, güdüsel yönelim ve hedef yönelimini belirlemedeki rolü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. google scholar
• Manav, F. (2011). Kaygı kavramı, Toplum Bilimleri Dergisi,5(9), 201-211. google scholar
• McCrae, R. R. ve Costa, P. T. (1989). Reinterpreting the Myers-Briggs type indicator from the perspective of the five factor model of personality. Journal of Personality, 57, 1 7- 40 google scholar
• Metin, H. (2017). Ortaokul 8. Sınıf öğrencilerinin sınav kaygısı düzeyleri ve stresle başa çıkma tarzlarının karşılaştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. google scholar
• Salmon, P. G. (1990). A psychological perspective on musical performance anxiety: a review of the literature. Me-dical Problems of Performing Artists, 5, 2-11. google scholar
• Soykan, Ç., Özgüven, H. D. ve Gençöz, T. (2003). Liebowitz social anxiety scale: the Turkish version. Psychologi-cal reports, 93 (3), 1059-1069. doi.org/10.2466/pr0.2003.93.3f.1059. google scholar
• Teztel, G. ve Aşkın, C. (2007). Sahne heyecanının Türk müzisyenler arasındaki yaygınlığı ve çözüm yöntemleri. İTÜ Dergisi, 4(2), 3-10. google scholar
• Tokinan, Ö. B. (2013). Kenny müzik performans kaygısı envanterini Türkçe’ye uyarlama çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 14, 1, 53-65. google scholar
• Özmutaf, N. M. (2007). Liderliğin örgüt kültürü içinde değişimsel boyutta değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6, 83-98. google scholar