Chekhov Plays in Terms of the 19th Century Russian Social Transformation: The Examples of “Ivanov,” “The Cherry Orchard,” “Three Sisters,” “The Seagull,” and “Uncle Vanya”

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 2, 207 - 225, 27.12.2018

Simay Yılmaz

Öz

The Russian society of 1880–1900’s shows the effects of the modernization, industrialization, and social change, which had been affecting social life since the beginning of the century.  In Anton Chekhov’s plays, we encounter the effects of social change on individuals and society. The aim of this article is to analyze the examples related to the Russian social transformation in Chekhov’s plays using certain social sciences theories. During this study, Anton Chekhov’s great plays “Ivanov,” “The Seagull,” “Uncle Vanya,” “Three Sisters,” and “The Cherry Orchard” were analyzed after a literature review on mentioned social sciences theories. As a result of this study, it is concluded that during the transition from the traditional society to modern society, the way that individuals perceived their lives and their system of values changed. As a result of this change, individuals were dragged into a search of meaning, hopelessness, and purposelessness. Additionally, individuals owned economic, social, and cultural capital, which enabled them to cope in social arenas, and which determined their social class. With the change of social dynamics, these types of capital could pass into different social classes, and individuals tried to not lose the capital that they owned. These results have been exemplified in plays of Chekhov.

Anahtar Kelimeler

19th Century Russian Literature, Anton Chekhov, Russian Modernization

19. Yüzyıl Rus Toplumsal Dönüşümü Bağlamında Çehov Eserleri: “İvanov”, “Vişne Bahçesi”, “Üç Kız Kardeş”, “Martı” ve “Vanya Dayı” Örnekleri

Öz

1880-1900’lü yılların Rus toplumu yüzyılın başlarından itibaren toplumsal yaşama etki eden modernleşme, sanayileşme ve toplumsal değişimin izlerini taşımaktadır. Anton Pavloviç Çehov’un oyunlarında bu sosyal değişim sürecinin bireysel ve toplumsal izlerine rastlanmaktadır. Bu makalenin amacı, Rus toplumsal değişim sürecinin Çehov oyunlarındaki yansımalarının sosyal bilimler kuramları bağlamında analiz edilmesidir. Çalışmada, söz konusu kuramlara ilişkin literatür taraması ışığında, Anton Pavloviç Çehov’un “İvanov”, “Vişne Bahçesi”, “Üç Kız Kardeş”, “Martı” ve “Vanya Dayı” isimli büyük oyunlarının incelemesi gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda; geleneksel toplum yapısından modern toplum yapısına geçişte, bireylerin hayatı anlamlandırış biçimleri ve değerler sisteminin çöküşü ve değişikliğe uğraması sebebiyle anlam arayışı, umutsuzluk ve amaçsızlığa sürüklendikleri; ayrıca toplumsal alanda mücadele edebilmelerini sağlayan ve sınıfsal konumlarını belirleyen ekonomik, sosyal ve kültürel sermaye türlerine sahip oldukları ve toplumsal dinamiklerin değişimi ile bu sermaye türlerinin de el değiştirebildiği, kaybedilebildiği veya kazanılabildiği; bireylerin ise sahip oldukları sermaye türlerini kaybetmeme eğiliminde oldukları sonuçlarına varılmış; bu sonuçlar Anton Pavloviç Çehov’un  oyunlarında örneklenerek incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

19. Yüzyıl Rus Edebiyatı, Anton Çehov, Rus Modernleşmesi, Rus Modernleşmesi

Kaynakça

• Aktay, Y. (2016). Pierre Bourdieu ve bir Maxwell cini olarak okul G. Çeğin, E. Göker, A. Arlı ve Ü. Tatlıcan (Eds.), Ocak ve zanaat: Pierre Bourdieu derlemesi içinde (s. 473–499). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Behramoğlu, A. (2012). Rus edebiyatı yazıları: XIX. ve XX. yüzyıllar. İstanbul: Tekin Yayınevi.
• Çakmak, B. (2011). Çehov’un Vişne Bahçesi adlı oyununa göstergebilimsel bir yaklaşım. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 31, 57–78.
• Çehov, A. (2013). Büyük oyunlar: İvanov, Orman Cini, Vanya Dayı, Martı, Üç Kızkardeş, Vişne Bahçesi (A. Behramoğlu, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Çehov, A. (2017). Üç kız kardeş (A. Behramoğlu, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Çehov, A. (2017). Vanya Dayı (A. Behramoğlu, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Çehov, A. (2016). Vişne Bahçesi (A. Behramoğlu, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Durkheim, E. (2013). İntihar: Toplumbilimsel inceleme (Ö. Ozankaya, Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Durkheim, E. (2014). Toplumsal işbölümü (Ö. Ozankaya, Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Erkan, Ü. (2017). 19. yüzyıl Rus edebiyatında modernleşme eleştirisi. Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2(1), 21–46.
• Giddens, A. (1994). Modernliğin sonuçları (E. Kuşdil, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Giddens, A. (2000). Sosyoloji. (H. Özel, T. Kabadayı, M. Turhan Kara, N. Oral, I. Bayar ve H. Bravo, Çev.). Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Göker, E. (2016). Ekonomik indirgemeci mi dediniz? (G. Çeğin, E. Göker, A. Arlı ve Ü. Tatlıcan (Eds.), Ocak ve zanaat: Pierre Bourdieu derlemesi içinde (s. 277–303). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Şener, S. (2007). Yaşamın kırılma noktasında dram sanatı. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Yel, A. M. (2016). Bourdieu ve din alanı: Sermaye, iktidar modernlik. G. Çeğin, E. Göker, A. Arlı ve Ü. Tatlıcan (Eds.), Ocak ve zanaat: Pierre Bourdieu derlemesi içinde (s. 559–581). İstanbul: İletişim Yayınları.