Metastasio’nun Artaserse’sinde Moral Dramaturjiye Çok Eksenli Yaklaşım

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 2, 227 - 251, 27.12.2018

Erdem Nusret Karakaş

Öz

Bu makalenin amacı, 18. yy. operasının en önemli figürlerinden biri olan Metastasio’nun Artaserse eserinde moral dramaturjiyi inceleyerek konuya yeni bir yaklaşım getirmektir. Moral dramaturjiden anlaşılan, ahlâk tartışmasının dramayı nasıl şekillendirdiğidir. Mestastasio’nun dramlarını şekillendiren iki ana güç olarak, Arcadia Akademisi’nin geliştirdiği ekolün ve kartezyen düşüncenin şair üzerindeki etkisi büyüktür. Makalede öncelikle Metastasio üzerine çalışmaları olan önemli yazarların konu ile ilgili görüşleri gözden geçirildikten sonra, Artaserse’nin metni moral dramaturji açısından ayrıntılı bir şekilde analiz edilmektedir. Daha sonra bu analizin ışığında, adı geçen yazarların fikirleri tartışmaya açılmakta, kurguyu ikiliklere indirgeyen yaklaşımlara itiraz edilmekte ve Metastasio’nun bu eserde moral dramaturjiyi, ikiliklere indirgenemeyecek, hiyerarşik bir düzene tabi ve çok eksenli bir örgü olarak tasarladığı öne sürülmektedir. Böylece Metastasio’nun moral dramaturjisine alternatif bir yaklaşım önerilmekte ve gelecek çalışmalarda diğer eserlerinin de bu yaklaşımla incelenmesinin tartışmaya katkıda bulunacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Metastasio, Artaserse, Moral Dramaturji

Multi-Axis Approach to the Moral Dramaturgy in Metastasio’s Artaserse

Öz

The purpose of this article is to propose a new approach to the analysis of the moral dramaturgy of Metastasio, one of the most prominent figures of 18th century opera, based on a detailed study of his Artaserse. Moral dramaturgy is the process by which ethical discussions shape the drama. Metastasio was greatly influenced by the Arcadian Academy and Cartesian philosophy, and they can be considered the main pillars on which his dramas stand. This article begins with an overview of the opinions of the most notable scholars on the subject, followed by a detailed analysis of his Artaserse in terms of moral dramaturgy. The results of the analysis are used in a discussion, objecting to approaches that reduce the dramaturgy to dualities, and it is argued that Metastasio’s dramatic construction manifests a multi-axis organization with a values hierarchy that cannot be reduced to dualities. This multi-axis approach is proposed as an alternative way to understand Metastasio’s moral dramaturgy; while claims that adopting a similar approach to his other works will contribute to our understanding of his dramaturgy will be tested in future studies.

Anahtar Kelimeler

Metastasio, Artaserse, Moral Dramaturgy

Kaynakça

• Binni, W. (2016). Scritti settecenteschi 1956-1963. Firenze: Il Ponte Editore. Retrieved from https://www.fondowalterbinni.it/biblioteca/Scritti%20settecenteschi%201956-1963%20due.pdf
• Cotticelli, F., & Maione, P. (2009). Metastasio: The dramaturgy of eighteenth-century heroic opera. In A. R. DelDonnai & P. Polzonetti (Eds.), The Cambridge companion to eighteenth-century opera. (pp. 66–84). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
• Cotugno, R. (1914). La sorte di Giovan Battista Vico e le polemiche scientifiche e letterarie dalla fine del xvii alla metà del xviii secolo. Bari, Italy: Laterza.
• Feldman, M. (2007). Opera and sovereignty: Transforming myths in eighteenth-century Italy. Chicago, IL: The University of Chicago Press.
• Ferrara, P.A. (1996). Gregorio Caloprese and the subjugation of the body in Metastasio’s Drammi per musica. Italica, 73(1), 11–23.
• Gallarati, P. (1984). Musica e maschera. Torino, Italy: EDT musica.
• Luciani, P. (2016). “Tutta la vita è mar”: Metastasio e le passioni. Firenze, Italy: Società Editrice Fiorentina.
• Metastasio, P. (1730). Artaserse. Retrieved from http://www.progettometastasio.it/public/testo/testo/codice/ARTASERS%7CP1%7C000
• Monelle, R. (1978). Recitative and dramaturgy in the dramma per musica. Music & Letters, 59(3), 245–267.
• Sala di Felice, E. (2008). Sogni e favole in sen del vero. Roma, Italy: Aracne.
• Strohm, R. (1997). Dramma per musica: Italian opera seria of the eighteenth century. New Haven, CT: Yale University Press
• Strohm, R. (1998). Dramatic dualities: Metastasio and the tradition of opera pair. Early Music, 26(4), 551–561.