Protecting Memories for the Future: The Necessity of Establishing a Theatre Archive

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 109 - 124, 30.06.2022

Gözde Pelister

https://doi.org/10.26650/CONS2022-1112805

Öz

The attempt is made within the context of today’s theoretical studies to understand history through different perspectives using memory studies. Meanwhile, theatre inherently carries the journey of humanity from past to present by means of performance. In this regard, theatre plays are said to be the unofficial documents of history. Archives are the stores of collective memory and also the places where the things that are worth remembering are transferred from the past to present. Western culture has a very rooted archival tradition. Keeping records of social and political events is helpful in understanding the past. Turkiye also has a strong archival tradition with roots in the Ottoman Empire. Although Turkish theatre has an archival nature, to say that a modern archive nature is present which answers not only the needs of theatre companies themselves but also the needs of researchers is unfortunately difficult these days  where the number of independent theatre companies is increasing. Protecting the collective memory and legacy of theatre in this digital world is obviously very important. The aim of this article is to present how important establishing archives is for protecting the Turkish theatre’s legacy in terms of the relationships among history, memories, and archives, and this is done using the example of the American Theatre Archive Project (ATAP) that was started in the United States in 2009.

Anahtar Kelimeler

Theatre, Archive, Memory

Gelecek İçin Belleği Korumak: Tiyatro Arşivi Oluşturma Gerekliliği

Öz

Günümüz kuramsal çalışmaları kapsamında tarih, bellek çalışmalarıyla farklı açılardan anlaşılmaya çalışılmaktadır. Tiyatro ise doğası gereği insanın geçmişten günümüze olan yolculuğunu performans dolayımıyla sahneye taşımaktadır. Bu bağlamda tiyatro oyunlarının, tarihin resmi olmayan belgeleri olarak korunması önemlidir. Tarihin en önemli kaynağı bellektir. Arşivler ise tarihsel belgelerle kolektif belleğin depolarıdır. Arşivler hatırlanmaya değer şeylerin geçmişten bugüne ardından da geleceğe taşındığı mekanlardır. Özellikle batı kültürü köklü bir arşiv geleneğine sahiptir. Toplumsal ve politik olayların kayıtlarının tutulması geçmişi anlayıp bugünü anlamlandırmaya yardımcı olmaktadır. Türkiye’de devlet arşivi, Osmanlı İmparatorluğu dönemine uzanan güçlü bir geleneğe sahiptir. Türk tiyatrosunun ise, depolama alışkanlığına sahip olsa da özellikle bağımsız tiyatroların sayılarının arttığı günümüzde, gerek tiyatroların gerekse araştırmacıların taleplerini karşılayacak çağa uygun bir arşivleme alışkanlığına sahip olduğu maalesef söylenemez. Bu bağlamda tiyatroların sahnelediği oyunlar ve tecrübeleriyle toplumsal arşivler oldukları söylenebilir. Toplumsal bellek ve tiyatro belleğini korumanın dijital çağda daha da önemli hale geldiği açıktır. Bu makalenin amacı, tarih, bellek ve arşiv ilişkisi bağlamında 2009 yılında Birleşik Devletler’de başlayan Amerikan Tiyatrosu Arşiv Projesi (ATAP) örneği üzerinden Türk tiyatrosunun belleğini korumak için tiyatroların arşiv oluşturmalarının önemini ortaya koymayı amaçlamaktadır

Anahtar Kelimeler

Tiyatro,, bellek, arşiv

Kaynakça

• Blouin, Jr., Francis X, (2004). History and Memory: The Problem of Archive. Modern language Association. 119 (2). 296-298. google scholar
• Brady, S., Koffler, H., (2015). The American Theatre Archive Project: Carrying the Record of the Past to the Future. TLA’s Performing Arts Resources. October. 103-121. google scholar
• Colleary, Eric, (Sunucu) (2017, 27 Mart). Why Archive Theatre? A Call to Action. A broadcast live Youtube. google scholar
• Cook, Terry, (2011). ‘We Are What We Keep; We Keep What We Are’: Archival Appraisal Past, Present and Future. Journal of the Society of Archivists. 32 (2), 173-189. google scholar
• Dean, D., Meerzon, Y., Prince, K. (Ed). (2015). History, Memory, Performance. London: The Palgrave Macmillan. google scholar
• Dening, Greg (2002). Performing on the Beaches of the Mind: An Essay. History and Theory 41 (1). google scholar
• Foote, Kenneth, E. (1990). To Remember and Forget: Archives, Memory, and Culture. Society of American Archi-vists, 53 (3), 378-392. google scholar
• Freedley, George. (1936). An Inquiry into the Theatrical resources of Various Libraries and Museums with Methods Employed in Preparation of Such Materials for the Public (MA thesis), Yale University. google scholar
• Halbwachs, Maurice. (2017). Kolektif Hafıza. (B. Barış, Çev.). Ankara: Heretik Yayınları. google scholar
• Houlihan, Berry. (2021). Theatre and Archival Memory, Irish Drama and Marginalized History 1951-1977. London: Palgrave Macmillan. google scholar
• Karacakaya, R. ve Yücedağ, İ. (2020). Birinci Dünya Savaşımın son yıllarında millî hazîne-i evrak kurulması girişimlerinin tanin gazetesindeki yansımaları (1917-1918). Hazîne-i Evrak Arşiv ve Tarih Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 3-21. google scholar
• Orwell, George. (2021). 1984. İstanbul: Can Yayınları. google scholar
• Ricoeur, Paul. (2006). Memory, History, Forgetting. Trans. Kathleen Blamey ve David, Pellauer, Chicago, The Uni-versity of Chicago Press. google scholar
• Rokem, Freddie. (2000). Performing History: Theatrical Representations of the Past in Contemporary Theatre. Iowa City: University of Iowa Press. google scholar
• Yale, Elizabeth, (2015). The History of Archives: The State of the Discipline. Book History, 18, 332-359. google scholar