Bir Postmodernizm Tartışması: György Ligeti’nin Le Grand Macabre Operası

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 75 - 94, 22.06.2023

Duygu Küçük Özbek , Şebnem Ünal

https://doi.org/10.26650/CONS2023-1265357

Öz

Bir Anti-Anti-Opera Örneği Olarak György Ligeti’nin Le Grand Macabre Operasının İncelenmesi başlıklı Sanatta Yeterlik tezimden ortaya çıkan bu araştırma, 20. yüzyıl opera repertuvarının seçkin eserlerinden olan ve György Ligeti tarafından bestelenen Le Grand Macabre Operasının müzikal yapısının ve özellikle de düşünsel dayanaklarının analiz edilmesiyle, eserin modern/ postmodern opera sınıflandırmasında aldığı yeri tartışmaktadır. Her ne kadar György Ligeti tarafından postmodern olmadığı ve fakat postmodern özellikler gösteren anti-opera türüne karşıt biçimde anti-anti-opera olduğu ifade edilen eserin sınıflandırılması birçok uzman tarafından eser sahnelendiğinden beri tartışılmıştır. Bu tartışmalar, genel olarak modern/postmodern operanın nitel analizlerinde oldukça yol gösterici olmuştur. Le Grand Macabre’nin yarattığı tartışmalar, 20. yüzyıl opera tarihi içinde düşünsel ve müzikal sınıflandırmaları oluşturmada önemli yer tutmuştur. Bu çalışmada öncelikle postmodernizmin kavramsal, tarihsel ve sanatsal çerçevesi çizilmiş, ardından eser hakkında temel bilgiler verilip en sonunda eserin modern/postmodern opera sınıflandırması açısından sonuçlara ulaşılmıştır. Modern ve postmodern operanın zaman içinde nasıl ortaya çıkıp geliştiği, dayandığı felsefe ve şekillendirdiği sanatsal görüngü üzerinde durularak Le Grand Macabre operasının bu anlamda bulunduğu yer üzerinden bir örneklendirme ortaya konmuştur. Nitel araştırmanın kullanıldığı bu çalışmada, henüz dilimize çevrilmemiş birçok kaynaktan yararlanılarak, çalışmanın ilerideki araştırmalara yardımcı olması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Le Grand Macabre, 20. Yüzyıl Operası, Postmodernizm

A Discussion on Postmodernism: György Ligeti’s Opera Le Grand Macabre

Öz

This research emerged from my Proficiency in Art thesis titled “Analysis of György Ligeti’s Opera Le Grand Macabre as an Example of Anti-Anti-Opera” and aims to analyze the musical structure and in particular the intellectual foundations of the opera Le Grand Macabre, composed by György Ligeti and an outstanding work in the 20th-century opera repertoire. This article analyzes the work to discuss its place in the modern and postmodern opera classification. Although György Ligeti had stated the work to classify not as postmodern but rather as anti-anti-opera in opposition to the anti-opera genre showing postmodern features, many experts have discussed the work since it appeared on stage in a way that was generally quite instructive in the qualitative analysis of modern and postmodern opera. The debates Le Grand Macabre created have had an important place in forming the intellectual and musical classifications in the history of 20th-century opera. This study firstly draws the conceptual, historical, and artistic framework of postmodernism, then provides basic information about the work, before finally arriving at the results in terms of the work’s modern and postmodern opera classifications. The study presents the example of where the opera Le Grand Macabre is placed by emphasizing it in the sense of how modern and postmodern opera emerged and developed over time, the philosophy on which it is based and the artistic phenomenon it has shaped. This study uses qualitative research with the aim of helping future research by making use of many sources that have not yet been translated into Turkish.

Anahtar Kelimeler

Le Grand Macabre, 20th Century Opera, Postmodernism

Kaynakça

• Attinello, P. (2022). Mauricio Kagel. (Çevrimiçi) http//www.oxfordmusiconline.com. google scholar
• Chistyakova, O. (2018). Postmodern Philosophy and Contemporary Art. Advances in Social Science, Education and Humanities Research. Vol. 232, 131-136. google scholar
• Danuser, H. (1997). On Postmodernism in Music. International Postmodernism, Theory and Literary Practice. google scholar
• Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company. 157-166. google scholar
• Edwards, P. (2017). György Ligeti’s Le Grand Macabre: Postmodernism, Musico-Dramatic Form and the Gro-tesque. New York: Routledge. google scholar
• Fisher-Lochhead, C. (2022). Mauricio Kagel’s Staatstheater. (Çevrimiçi) http//www.cflmusic.com. google scholar
• Floros, C. (2014). György Ligeti: Beyond Avant-garde and Postmodernism. Frankfurt am Main: PL. google scholar
• Griffiths, P. (2010). Modern Music and After. London: Oxford University Press. google scholar
• Kramer, J. D. (2016). Postmodern Music Postmodern Listening. New York: Bloomsbury. google scholar
• Küçük Özbek, D. (2022). Bir Anti-Anti-Opera Örneği Olarak György Ligeti’nin Le Grand Macabre Operasının İncelenmesi. Sanatta Yeterlik Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar
• Laskewicz, Z. (2008). The New Music Theatre of Mauricio Kagel. Nightshades Press. google scholar
• Losada, C. (2009). Postmodernism: Strands of Continuity in Collage Compositions by Rochberg, Berio and Zim-mermann. Music Theory Spectrum. Vol. 31. No. 1. Oxford University Press. google scholar
• Lyotard, J. F. (2013). Postmodern Durum. (İ. Birkan, Çev.). Ankara: BilgeSu Yayınları. google scholar
• Nicholls, D. (1991). American ExperimentalMusic 1890-1940. Cambridge: Cambridge University Press. google scholar
• Rosani, S. (2013). Resistance Music Finds New Shapes. Political Perspectives. Vol:7. 61-84. google scholar
• Ross, A. (2007). The Rest Is Noise. New York: Picador. google scholar
• Schorske, C., E. (2006). Operatic Modernism. The Journal of Interdisciplinary History, Opera and Society. Vol: 36. No: 4. google scholar
• Searby, M. (2004). Ligeti’s Le Grand Macabre: How He Solved the Problem of Writing a Modernist Opera. Tempo. 1-9. google scholar
• Tafreshipour, A. M. (2015). From Virtuoso Solo to Ensemble Opera Commentary. PhD Thesis. London Brunel Uni-versity. google scholar