Türk Uluslararası Sanat Müziği Bestecilerinin Eserlerinde Türk Müziğinin Geleneksel Türleri ve Biçimleri

Yıl 2018, Sayı: 12, 33 - 49, 29.06.2018

Özge Usta

https://doi.org/10.31722/konservatuvardergisi.468152

Öz

19. yüzyıl, müzikte ulusalcı hareketlerin görüldüğü dönemdi. Ulusalcılık

dünyanın önemli bölgelerinde özellikle Rusya ve Kuzey Avrupa’da

görülmüştü. Bu ulusalcı hareketler Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk

dönemlerindeki uluslararası sanat müziği bestecilerini etkilemişti. Türk

bestecileri genellikle, geleneksel sanat müziği unsurları yerine geleneksel

halk müziği unsurlarını kullanmayı tercih etmişti. Türk Beşleri’nden sonraki

Türk besteciler, halk müziğinin melodik yapısının yanında geleneksel sanat

müziğinin makamsal yapısını ve makamsal unsurları genellikle müzikteki

yapı taşları olarak kullanmıştı. Tür, geleneğin yansımasıyla ilgili olarak

makamdan daha az bahsi geçen bir konu olmuştu. Bunun yanısıra halk

müziğinin biçimlerinin ve türlerinin uluslararası sanat müziğinde kullanıldığı

görülmekteydi. Bu çalışmada bestecilerin Türk müziği türleriyle ilgili

tercihleri notasyon örnekleriyle sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel Türk müziği biçimleri, geleneksel Türk müziği türleri, geleneksel Türk müziği, Türk Beşleri, Türkiye’nin uluslararası sanat müziği bestecileri

TRADITIONAL FORMS AND GENRES OF TURKISH MUSIC IN THE CREATIONS OF INTERNATIONAL ART MUSIC COMPOSERS OF TURKEY

Öz

19th century was an era of nationalist movements in music. Nationalism was

seen in important regions of the world, especially in Russia and Northern

Europe. These nationalistic movements affected international art music

composers of Turkey in the early years of Turkish Republic. Generally

Turkish composers preferred to use traditional folk music elements instead of

the elements of traditional art music. Either folk music with its melodic

characteristic or maqam structure of art music is used by many international

Turkish composers after the Turkish Fives. Generally, maqam factors are

used as building stones in the compositions. The genre has been the less

mentioned subject than maqam regarding the reflection of tradition. Besides,

it is seen that the forms and genres of folk music are used in international art

music. Here I present the composers’ preferences regarding Turkish music

genres with notation samples.

Anahtar Kelimeler

Turkish traditional forms, Turkish traditional genres, Turkish international art music composers, Turkish traditional music, Turkish fives

Kaynakça

• Akdoğu, Onur (1996). Türk Müziğinde Türler ve Biçimler. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Altınköprü, Halil (2004). “Cumhuriyet Döneminde Türk Müziğinde Çağdaşlaşma Çalışmaları ve Hasan Ferid Alnar”. Unpublished master's thesis. İzmir: Ege Üniversitesi.
• “Atabarı (Bahçası Var Bağı Var)”. http://www.turkudostlari.net/nota.asp?turku=114. Retrieved in June 1, 2017.
• Aydın, Yılmaz (2003). Türk Beşleri. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları Şen Matbaası.
• “Bir Sevdâ Geldi Başıma - Köçekçe Notası.” https://www.turksanatmuzigi.org/notalarimiz/hicaznotalari/ bir-sevda-geldi-basima-kocekce-notasi. Retrieved in June 1, 2017.
• “Bozlak”. https://www.turkudostlari.net/ezgi.asp?nota=784 Retrieved June 20, 2018.
• “Burçak Tarlası (Sabahınan Kalktım) (Halay)”. http://www.baglamist.com/b/burcak-tarlasi-sabahinan-kalktim-halay.html. Retrieved in June 1, 2017.
• “Ferahnak”. http://www.muziklopedi.org/files/nota/nota_1236806329.pdf. Retrieved in June 25, 2017.
• “Nihavend Oyun Havası”. http://projetsm.com/uploads/attachment/20631_v1_1.gif. Retrieved June 25, 2017.
• “Oynayın Gız Oynayın (Kız Atlatma Horonu)”. http://www.turkuler.com/nota/ezgi_oynayin_kiz_oynayin.html. Retrieved in June 1, 2017.
• Özkan, İsmail Hakkı (2003), Türk Musıkîsi Nazariyatı ve Usûlleri Kudüm Velveleleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat A.Ş.
• Saygun, Ahmed Adnan (1955). Sivas Düz Halayı Üç Türkülük Süit Op. 23, No 4 Bariton ve Piyano İçin. Ankara: Devlet Konservatuvarı Yayınları.
• Sözer, Vural (2005). Müzik Ansiklopedik Sözlük. İstanbul: Remzi Kitabevi A.Ş.
• Şenel, Onur (2006). “Ferit Tüzün’ün Çağdaş Türk Besteciliği İçin Önemi”. Unpublished master's thesis. Ankara: Başkent Üniversitesi.
• “Uzun Hava”. https://www.turkudostlari.net/ezgi.asp?nota=386. Retrieved in June 1, 2017
• “Yağcılar Zeybeği”. http://www.turkuler.com/nota/ezgi_yagcilar_zeybegi.html Retrieved June 1, 2017.
• Yalçın, Gökhan ve Özer Kutluk (2012). “Muammer Sun’un Yurt Renkleri 1. Albümde Yer Alan Piyano Eserlerinin Armonik Analizi,” JASSS The Journal of Academic Social Science Studies, 5(7):769-788.