Kültür Aktarıcı Kalıp İfadeler üzerine Sosyolenguistik Bir Çalışma

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 2, 49 - 58, 26.12.2024

Samet Demirtaş

https://doi.org/10.62425/korpus.1578118

Öz

Dil ve Kültür birlikte işleyen ve toplumları birbirine bağlayan iki ayrılmaz parçadır.
Toplum fenomeni bu iki ögenin birlikte işlemesiyle şekillenir. Kalıp sözler bu ayrılmaz
parçanın birlikte işlemesiyle oluşan dilsel birlikler arasındadır. Toplumsal bağlamda yürütülen
çalışmalar dil kullanımının sosyal düzeyde nasıl işlediğiyle ilgilenir. Toplumda var olan tüm
bireylerin dil kullanımları toplum dilbilimin konusunu oluşturur. Göç gibi olaylar neticesinde
farklı bir coğrafyada yaşamını sürdüren Almancı Türkler anadillerinin yanında, yaşadıkları
ülkenin dilini de kullanan ve bu doğrultuda sosyal hayatlarını sürdüren bireylerdir. Bu
çalışmada Almanya’da yaşayan Türklerin kalıp söz kullanımları incelenmiştir. İncelenen
verilerde yer alan kalıp sözler sosyal medya platformu Instagram üzerinden toplanmış olup
betimsel bir analiz niteliğindedir. Çalışma, yalnızca bir Instagram paylaşımı üzerinden elde
edilmesi çalışmanın genellenebilirliğini sınırlandırmakta olup bir ön çalışma niteliğindedir.

Anahtar Kelimeler

Toplum, Almancı Türkler,, kalıp sözler, kültür

Kaynakça

• Aslan, A. (2019). Almanya’daki Türkiye Kökenli Üçüncü Kuşak Gençlerinin Kimlik Algılısı ve Din (Köln Örneği). Turkish Studies. Volume 14 Issue 3. 1105-1145.
• Aksan, D. (1980). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Bayraktar, S (2022), Kalıp Sözler: Özellikleri, Sınıflandırılması, Kültürel Göstergeleri, Yabancı Dil Öğretimindeki Yeri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
• Bican, G. (2017). İki Dilliliğin Tanımlanması: Kuramsal Tartışmalar ve Güncel Yaklaşımlar. Ana Dili Eğitimi Dergisi. 5(2). 353-366.
• Canbulat, M., & Özşavlı, M. (2019). Türkiye’de toplumdilbilim alanında yapılan lisansüstü tezlerin çeşitli açılardan incelenmesi. Turkish Studies: Language and Literature, 14(2), 427-440.
• Çakır, M. (2002-2003). Almanya’daki Çok Kültürlü Ortamlarda Türkçenin Anadili Olarak Kullanımı. Sosyal Bilimler Dergisi. 39-58
• Çetin G: Şengül K. (2022), İki Dilli Türk Çocuklarının Türkçe Öğrenme Sorunları: Almanya Örneği. Aydın TÖMER Dil Dergisi. 7(1), 91- 116.
• Göçer, A. (2012). Dil kültür ilişkisi ve etkileşimi üzerine, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 50–57.
• Gökdayı, H, (2015), Türkçede Kalıp Sözler, 2. Baskı, İstanbul: Kriter Yayınevi.
• Höppnerová, V. (2013). Formel, Semantik, Syntax, Funktion und Kommunikation in der deutschen Sprache. In A. E. Ference & L. Spáčilová (Eds.), Deutsch als Sprache der (Geistes)Wissenschaften: Linguistik; Akten der Olmützer Tagung des Germanistenverbandes der Tschechischen Republik, 17.–18. Mai 2012, Kunstzentrum der Palacký-Universität Olomouc (pp. 21– 29). Tribun EU.
• Kara, S. (2016). Toplum Dilbilim Açısından Sosyal Medya Dili. I. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu, Asos Yayınları. 13 14 15 Ekim 2016. 3323-3328
• Mahdi, H. A (2010). Die Routineformeln im Deutschen und im Irakisch-Arabischen: Eine empirische Untersuchung, (Inauguraldissertation) zur Erlangung der Doktorwürde des Fachbereichs Germanistik und Kunstwissenschaften, Marburg
• Mujzer Varga, K. (2016). Kompuslinguistische Untersuchung Kommunikativer Routinformeln, Germanistische Studien X. 181-191
• Olariu, A. (2007). Individuelle Mehrsprachigkeit, Begriffliche Gegenüberstellung von: Erstsprache, Muttersprache, Zweitsprache, Fremdsprache. Philologica Jassyensia. III, Nr. 2, 301-306
• Okuyan, S.& Özdemir, C. (2023). Almanya'da İki Dilli Yetişen Türk Öğrencilere Oyunlaştırma ile Atasözleri Öğretimi: Kelimelerle Okey Oyunu. Journal of Research in Turkic Languages. 5 (1). 1-20.
• Öztürk, O: Ünal, D. Ç& Kaya, Ü. (2018). Hiciv-Yığın- Göçmen Edebiyatı Uzmanı Prof. Dr. Yüksek Baypınar Armağanı. İstanbul: Hiperlink Yayınları.
• Rengi, O., & Polat, S. (2019). Çok kültürlü eğitim ortamlarında anadil ve kültür öğretmenlerinden beklentilerin veli görüşlerine göre incelenmesi: Türkçe ve Türk kültürü dersi öğretmenleri Almanya Baden- Württemberg eyaleti Stuttgart örneği. Contemporary Educational Researches. Theory and Practice in Education, Frankfurt am Main/Germany, 281–297.
• Riehl, C. M, (2006). Kölner Beiträge zur Sprachdidaktik herausgegeben von Hartmut Günther, Ursula Bredel & Michael BeckerMrotzekAspekte der Mehrsprachigkeit: Formen, Vorteile, Bedeutung, KöBeS Gilles & Francke Verlag, Duisburg. (4) 15-23
• Toklu, O (2018). Dilbilime Giriş, 7. Baskı, Akçağ Yayınları: Ankara.
• Vardar, B (2007), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul:Multilingual.
• Yalçın, Yılmaz M (2014), İki Dillilik Olgusu ve Almanya’daki Türklerin İki Dilli Eğitim Sorunu, Turkish Studies, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/3 Winter 20 Ankara, 1641-1651.
• İnternet Kaynakları
• Dil ve toplum. (Tarih Yok). Erişim adresi: https://cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=4.-hafta-turkdili-i_636767498531134882.pdf. DUDEN (2024). https://www.duden.de/rechtschreibung/Erstsprache. Erişim Tarihi: 26 Ekim 2024. DUDEN (2024). https://www.duden.de/rechtschreibung/Muttersprache. Erişim Tarihi: 26 Ekim 2024. TDK (2024). Türk Dil Kurumu: https://sozluk.gov.tr/. Erişim Tarihi: 26 Ekim 2024