Çevre Odaklı Dönüşüm Gündemi ve Habitat 3 Bağlamında Kocaeli Sanayi Coğrafyasının Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Sayı: 34, 125 - 142, 31.12.2017

Ersan Koç

Öz

Kentler, tarihsel olarak ortaya çıktıkları ilk dönemlerde doğal kaynakların ve bu kaynakları işleyecek toplumsal yapı ve katmanların çakıştığı alanlarda oluştu. İlk yerleşimler, yakın doğal çevre kaynakları açısından ilk kullandıkları unsurlar olarak yaşam kaynağı olan su, yapı üretim için temel eleman olan toprak ve taş ile güvenlik ve yakıt olarak kullanılabilecek ağaç-kereste stokları ormanların yakın çeperlerinde oluşmuşlardır. İnsanlığın yaşam alanları olarak kentler ortaya çıktıkları ilk dönemlerden itibaren bu kaynak-üretim-emek döngülerinin etrafında yapılarını kurmuşlardır. Bu bağlamda kaleme alacağımız makalede, Kocaeli’de sanayi ve üretim bölgelerinin ve şehrin nasıl şekillendiği tartışılacaktır. Son yüzyıl içinde Türk kentleri, sanayileşmiş ülkelerin 19.yy’ın ilk yıllarında başlattıkları sanayi yatırımı dönemini yakalama evresindedir. Kocaeli, tüm bu arayı kapatıp günceli yakalama yarışında Türkiye’nin sanayi ve üretim ile tanışması ve ilgili sorunlarıyla ve olanaklarıyla doğrudan temas etmenin tarihinin yazıldığı bir coğrafyada kurulmuş ve gelişmektedir. Bu çerçevede makale, Kocaeli’de sanayileşme döneminin kazanımlarını ve ortaya çıkardığı sorunlara çözüm yaklaşımlarını değerlendirerek günümüzdeki şehirleşme yapısı için öneri ve yaklaşımları tartışacaktır

Anahtar Kelimeler

Kalkınma, Dönüşüm, Sanayi Coğrafyası, Kentsel Tarih

Evaluation of Industrial Geography of Kocaeli in the Context of Environmental Transformation Agenda and Habitat 3

Öz

Cities have always been mediums for intersections between natural resources and structures by which these resources has been re/shaped and manipulated. Therefore, primitive forms of settlements were built and maintained around water resource – as the main source for life. Adding to that, basic primitive materials for built environment; such as timber for building structural elements and sand and mortar for masonry purposes and wood for heating and insulation needs - has been other means for living environments. Urban life has always been a turbulent canvas for different modes of resource-production-labor cycles. In this context, our paper will give a brief historical analysis and evaluation on; distribution of industrial and production investments and urban development patterns of settlements/cities history around İzmit Bay. Kocaeli – as an urban web of settlements - has been founded and developed in a geography, in which the Turkish experience on Industrial Revolution showed positive and negative effects. This paper, aims to portray sets of relations between industrial geography and urban planning approaches.

Anahtar Kelimeler

Regional development, industrial transformation, geography of production, urban history

Kaynakça

• Ahmet Yatkın, Kâmil A. Eşidir, (2015) “Türkiye'nin Bilim Ve Teknoloji Politikası” (2005-2010), 3. Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı (Fırat Kalkınma Ajansı), 2015
• Aladağ, Ö. Faruk, (2016) Kent Pazarlamasında Başarıyı Etkileyen Faktörler http://www.fka.org.tr/makaleler.asp , 27.01.2016
• Bahadır, Yıldız, Ilgaz, Hale, (2010) “Türkiye'de Bilim ve Teknoloji Politikaları: 1963’den 2013’e Kalkınma Planlarına Genel Bir Bakış”, Muğla Üniversitesi, 2010
• Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (2010), KENTGES:Bütünleşik Kentsel Gelişme Stratejisi ve Eylem Planı, 2010-2023, Ankara
• Çelikbilek, Ayça, (2015) Türkiyede Bölgeleme Ve Bölgesel Planlama Sorunları , 3. Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı (Fırat Kalkınma Ajansı), 2015,
• Devlet Planlama Teşkilatı (2009), Orta Vadeli Program 2010-2012, Ankara Emre Kongar, “Ekonomik Büyüme ve Kültürel Kalkınma”, http://www.kongar.org/ makaleler/mak_mi.php , 27.01.2016
• Fainstein, Susan. (2003) "Readings in Planning Theory". Blackwell Publishing, 2003
• Jensen-Butler, C. (1997). Competition between cities, urban performance and the role of urban policy: a theoretical framework. In the "C. Jensen et al. (Eds): European Cities in Competition". Avebury: Aldershot.
• Keleş, Ruşen, (2015) Kentleşme Politikası, İmge Kitabevi, Ankara
• Küçükkalay, Mesud, (2016) “İktisadi Kalkınma ve Nüfus Artışı Paradoksu Üzerine Yorumlar” http://sbd.ogu.edu.tr/makaleler/2_1_Makale_5.pdf , 27.01.2016
• Mert , Z. Gamze, Akman G., (2011), "The Profile of the Organized Industrial Zones in Kocaeli/TURKEY", 51st Europeen Regional Science Association Congress, (2011) Michael P. Todaro, Stephen C. Smith, Addison-Wesley, “Economic Development”, 11th Ed., 2010
• Pembegül, Tuğba, (2016) Türkiye'de Kentsel Gelişme Stratejisi : “KENTGES”http:// www.fka.org.tr/SayfaDownload/kentges.pdf , 27.01.2016
• Porter, Michael E., (2001). Regions and the New Economics of Competition, p 155-156, in Scott, Allen, (Ed). Global-City Regions. Trends, Theory, Policy. Oxford University Press. Robbins, Paul, Encyclopedia of Environment and Society, , SAGE Publications, P1867, 2007 Marianne, M. Swanson,; Pauline, Bowen; Amy, W.Phillips; Dean, Gallup; David Lynes; Contingency Planning Guide for Federal Information Systems, NIST Special Publication, 2010
• Tekeli, İlhan, (2008) “Türkiye'de Bölgesel Eşitsizlik ve Bölge Planlama Yazıları”, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul , 2008
• Tekeli, İlhan (2013). "Türkiye'de Bölge Planlamanın Öyküsü ve Beşeri Coğrafyayla İlişkisi Üzerine", Beşeri Coğrafya Dergisi 1(1), 39-50., 2013 İnternet Kaynakları
• (url1) www.habitat3.org/the-new-urban-agenda, 27.01.2016)
• (url2) www.unhabitat.org/downloads/docs/924_21239_The_Vancouver_Declaration. pdf ,27.01.2016
• (url3) www.un.org/ga/Istanbul+5 ,27.01.2016
• (url4) www.kosano.org.tr/152_icerik_Kocaeli_ve_sanayi.htm, 27.05.2015
• (url 5) www.strangebananadailybluster.blogspot.com.tr/2011/03/how-did-first-cities-begin.html, 27.01.2016
• (url 6) www.yazarlikyazilimi.meb.gov.tr/Materyal/afyon/afyon4/madenler/main.htm, 27.01.2016
• (url 7) www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=53&RecID= 1331,27.01.2016